Inhoud
Thema 1: Informeren met (online tekst).................................................................................................2
College 2: Lezen in offline en online settings......................................................................................2
College 4: Informatieverwerking in schema’s.....................................................................................6
College 5: De rol van voorkennis.......................................................................................................10
College 6: Affectieve verwerking.......................................................................................................13
Thema 2: Beeld en multimodaliteit......................................................................................................16
College 7: soorten visualisaties en visuele verwerking.....................................................................16
College 8: Ontwerp en multimodaliteit............................................................................................20
College 9: Ontwerpprincipes voor infographics................................................................................25
College 10: Misleidende visualisaties................................................................................................27
College 11: Pre-testen.......................................................................................................................30
,Thema 1: Informeren met (online tekst)
College 2: Lezen in offline en online settings
Mangen et al (2013)
o Lineaire tekst: lezen op papier vs. lezen van scherm
Singer-Trakhman et al. (2022)
o Lineaire multimodale tekst: papier vs. scherm
Kruikemeier et al. (2018)
o Hypertekst: papieren krant of website van krant
Mangen et al (2013): Reading linear texts on paper versus computer screen: effects on
reading comprehension
OV: lezen van papier vs. lezen van scherm
AV: reading comprehension (= tekstbegrip)
o Hoe zou je tekstbegrip kunnen meten?
Inschatting van begrip vs. daadwerkelijk begrip
MK test
Leestijd (efficiëntie van leestijd, koppelen aan recall), recall, soort
recall (herinneren vs. weten)
Centrale claim TK: “Wanneer je van papier leest, leidt dit tot een beter tekstbegrip
dan wanneer je van een scherm leest”
Dit is eerder al onderzocht. Dan weten we toch alles al?
o Nee. Eerder onderzoek keek met name naar hypertekst, dit juist naar lineaire
teksten. Eerder onderzoek gebruikte vaak kortere teksten, dit kijkt juist naar
langere tekst. Eerder onderzoek werd vaak gedaan in laboratorium, dit is juist
in lokaal setting.
Onderzoeksdesign
o OZV: Wat is het effect van medium (technische interface) op de mate waarin
een tekst begrepen wordt, en in hoeverre is dat verschillend voor verhalende
en uiteenzettende teksten?
o OV: 2 (medium) * 2 (teksttype) mixed design
Medium (tussen proefpersonen): tekst op papier vs. tekst op een
beeldscherm
Teksttype (binnen proefpersonen): narratief vs. uiteenzettend
o AV: tekstbegrip (MK-vragen en open vragen)
Je wilt liever open vragen, want dan meet je niet herkennen maar
weten. Dan kan je ook nog 1 of 2 punten krijgen als het half goed is,
ipv helemaal goed of fout. Maar, wel op objectieve manier scores
geven, dus maken ze gebruik van 2 nakijkers
(intercodeursbetrouwbaarheid)
o CV (controle variabele): leesvaardigheid en woordenschat voorafgaand aan
onderzoek
Hypothese: Tekstbegrip: papier > scherm
Resultaten
o Leesvaardigheid en woordenschat zijn goede voorspellers van tekstbegrip
o Effect van medium: meer tekst begrip bij lezen van papier dan scherm
, Verklaringen voor effect van medium
o Scrollen is een motorische activiteit die hinderlijk kan zijn voor het lezen
o Fixity van tekst: op scherm verandert plek van info steeds je kan je niet
visueel oriënteren in document moeilijker mentale representatie maken
van info
o Window-switch: van lezen op scherm naar inhoudsvragen maken op papier
cognitief zwaarder
o Metacognitief: lezers denken zelf dat papier beter is voor leren, en als je erin
gelooft ga je er ook naar handelen
Singer-Trakhman et al. (2022): the effects of processing multimodal texts in print and
digitally on comprehension
Hoe is deze anders dan Mangen et al. (2013)?
o 1. Multimodale teksten (met plaatjes) vs. tekst-only
o 2. Kalibratie (inschatten van eigen prestaties afgezet tegen daadwerkelijke
prestaties)
1. Multimodaal vs. tekst-only
o Het toevoegen van visualisatie aan een tekst vergroot in de meeste gevallen
het begrip (CTML)
o Maar soms kosten de toegevoegde visualisaties meer cognitieve
verwerkingscapaciteit, zeker in lange complexe teksten waar visualisaties niet
goed geplaatst zijn
2. Kalibratie
o Mensen die hun begrip overschatten / online sneller lezen denken dat je
het goed kan / hebt gedaan minder moeite doen om info te begrijpen,
nemen minder tijd om info te verwerken lager begrip
speed-accuracy trade-off hypothesis
o Op papier lees je minder snel niet het gevoel dat je snel las waardoor je
gaat overschatten betere kalibratie
Onderzoeksdesign
o OZV
1. Effect van medium op begrip in multimodale teksten?
2. Effect van medium op inschatting van begrip in multimodale
teksten?
o OV
2 (medium) * 2 (onderwerp) binnen-proefpersoon ontwerp
Medium: tekst op papier vs. tekst op beeldscherm (pdf)
Onderwerp: het weer vs. aardbodem
o AV
1. Inschatting van voorkennis
2. Daadwerkelijke voorkennis (MK-vragen en definitie van begrippen)
3. Kalibratie voorkennis (combi van 1 en 2)
Belangrijkste resultaat: hoe hoger voorkennis werd
ingeschat, hoe hoger de voorkennis ook daadwerkelijk was
4. Tekst begrip (opeen vragen: algemeen vs. deatils)
5. Inschatting van prestatie (JOP: judgement of performance)
6. Kalibratie begrip (combi van 4 en 5)
, o Belangrijkste resultaten
Hoofdeffect van medium op begrip: papier > scherm (geen
onderscheid in algemeen vs. details)
Begrip uitsplitsen in algemeen en details
medium effect op begrip over details (papier > scherm), en
alleen als details uit visualisaties gehaald konden worden, of
zowel uit de tekst als de visualisaties (als details alleen in de
tekst stonden dan scherm = papier)
geen effect op begrip over algemene onderwerpen (scherm =
papier)
Effect op kalibratie: scherm > papier (tegen verwachtingen in)
Mensen werden in schermconditie (waarin het moeilijk was
overzicht te krijgen door scrollen) sceptisch over eigen
prestatie
Kruikemeier et al. (2018) Learning from news on different media platforms: an eye-
tracking experiment
Hoe is deze anders dan andere studies? Normaal meten ze eindbegrip na lezen van
tekst, maar dit onderzoek meet ook met oog-tracking proces van begrip tijdens lezen
van een tekst
TK: “Enerzijds zijn er redenen om aan te nemen dat lezen van papier leidt tot meer
‘leren’ dan lezen van scherm (zie Mangen et al).; anderzijds zou het wel eens
andersom kunnen zijn”
o Mogelijkheid 1: User control
Offline: meer controle als zender, want meer editiorial cues (zoals
kopjes)
Online: meer controle als gebruiker, want dan kan je meer zelf kiezen
wat je leest, minder editorial cues effect op leren?
Positief: veer vrijheid als lezer meer autonomie meer
motivatie zelf bepalen hoe ik door krant heen ga betere
verwerking, meer leren
Negatief: selectiever lezen belangrijke info wordt gemist
o Mogelijkheid 2: lineariteit/interactiviteit
Offline: meer vaststaande route die lezers moeten volgen door de info
Online: minder vaste route effect op leren?
Positief: interactiviteit meer “cognitieve elaboration”
diepere verwerking ( meer leren)
Negatief
Je raakt verloren in hypertekst meer cognitieve belasting
Hypotheses
o 1. Lezen van papier heeft een positief effect op leren, vergeleken met online
lezen
Ze kiezen toch deze kant want heeft al veel bevestiging van andere
studies
o 2. Lezen van papier leidt tot meer aandacht dan online lezen, wat vervolgens
een positief effect heeft op leren
Kijken naar mediatie effect van visual attention
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukdegroot1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.