Geschiedenis van opvoeding en onderwijs
Hoorcollege 16/4/24
Sinterklaasfeest = opvoedfeest
Protestantse geloof, niet vereren van heilige beelden (sinterklaas) ruzie over het feest.
Kinderen bang maken zodat ze goed gedrag zouden vertonen -> duivels als helpers van
Sinterklaas. Heilige (sinterklaas) temde de duivels. Vanaf de 17e eeuw geen helpers meer,
sinterklaas deed het zelf.
Sinterklaas kwam aan in stoomboot, want dat was toen heel modern. Wisten al dat
sinterklaas uit Spanje kwam, man keek naar Spaanse schilderijen, daar het idee van een
zwarte knecht vandaan. 20e eeuw: piet werd een soort clown, want heel erg straffen van
kinderen was niet meer toegestaan. Wat vinden wij belangrijk om kinderen mee te geven?
Als je wil kijken naar het nu, moet je kijken naar het verleden.
Bronnen: teksten
1. Prescriptieve teksten: voorschrijven wat je zou moeten doen
2. Descriptieve teksten
3. Persoonlijke teksten/egodocumenten
4. Literaire teksten
Historisch pedagogisch debat (!!!)
- Evolutionisten vs structuralisten
- 1960: philippe aries
- Zwarte legende: voor de 17e eeuw geen kindertijd, voor 18e eeuw geen intiem
gezinsleven
- Linda pollock (1983) -> past bij witte legende
- Witte legende: wel een kindertijd, wel affectief gezinsleven. Zwarte legende zou niet
kloppen. Andere visie dan zwarte legende door andere interpretatie
- Kindersterfte, min, straffen, kinderkleding, inbakeren
- Continuïteit (kindertijd en affectie) en discontinuïteit (uitingen van affectie, aandacht
voor kind en opvoeding)
Evolutionisten: verandering in hoe we naar dingen kijken = zwarte legende
Structuralisten/revusilisten: alles was er al = witte legende
Vroeger lazen ze de bronnen anders, dagboeken vroeger bijvoorbeeld vooral zonder
gevoelens erin, meer een dagverslag.
Als het kind op een portret kwam, dan kreeg het mooie kleding aan, dit was niet de realiteit.
Pedagogische ruimte: concept door Jeroen dekker. Wordt internationaal gebruikt. Je kunt
alleen opvoeden als er voldoende ‘pedagogische ruimte’ (= mogelijkheden om opvoeding te
realiseren) is.
- Demografische ruimte -> geboorte en sterftecijfers
- Sociaaleconomische ruimte -> middelen die maatschappij heeft om uit te geven aan
opvoeding en onderwijs
- Privé en publieke ruimte -> waar wordt de verantwoordelijkheid gelegd, voor het
opvoeden en onderwijzen van kinderen. Ligt deze bij het gezin of de overheid?
, Rechten en plichten van privé domein en de rechten en plichten van het publieke
domein.
- Mentale ruimte -> vermogen van mensen om een voorstelling te maken van wat een
optimale opvoeding zou kunnen zijn. Is er genoeg energie om hier over na te
denken?
Omslagen:
1. 1970 < democratisering van het gezinsleven: onderhandelingshuishouden ->
kinderen kregen een stem en gingen praten met hun ouders, mochten zeggen hoe ze
erover dachten
Kinderen voor kinderen: brengt een opvoedingsideaal naar voren. Niet geschreven door
kinderen, wel gezongen.
2. Eerst weg met die ouders, daarna het kind heeft de ouders nodig. Sensitief
opvoeden: er zijn voor je kind en kijken wat het kind nodig heeft.
3. Liedjes waarin kinderen worden opgeroepen om zich verantwoordelijk te voelen voor
de planeet
Hoorcollege 19/4/24
Letters leren in de context van een verhaal
Belangrijke pedagogsiche functie van voorlezen: versterken band tussen ouder en kind
® Daarnaast taalontwikkeling, verhaalinzicht, interesse in taal (niet alledaags),
empathie (inleven in personages)
® Ook invloed op concentratie en gedrag drukke kinderen (gereguleerd door samen
lezen)
18e eeuw periode van de verlichting met het idee dat mensen een ratio hebben en zelf
kunnen nadenken: kinderen worden geboren met het vermogen om te redeneren (geweten).
2e helft 18e eeuw groep onderwijsvernieuwers die kritiek had op het onderwijs en wilden dat
alle kinderen naar school gingen en de boodschap wilden overbrengen dat kinderen behoren
tot een natie, ze wilden eenheid en saamhorigheid creeeren. Dit wilden ze doen via lees
onderwijs.
Palm (destijds minister van onderwijs), ze wilden uitdrukken met hen wet dat de overheid
verantwoordelijkheid droeg over het onderwijs – verdeling privaat publiek wat betreft
onderwijs (pedagogische ruimte) - wat voorheen van de kerk was. Het onderwijs werd niet
alleen aangeboden maar ook gecontroleerd door de staat.
® Verschuiving hoofdelijk onderwijs (individueel/chaotisch) naar klassikaal onderwijs
(schoolbord)
Inspirators hadden gezegd: leren moet op een natuurlijke (ongedwongen) manier, door het te
laten aansluiten bij dat kind dmv aanschouwing (iets te laten zien)
Kritiek leren lezen gaat niet op natuurlijke manier door spelmethode: eerst spellen dan het
woord, dus ontstond er een verschuiving naar de klankmethode: letters benoemd naar de
klank die ze in het woord hebben
Door de belevingswereld van het kind te betrekken motiveerde het de kinderen om steeds
het verhaal verder te lezen en het vervolg te willen weten waardoor ze leerden lezen.
Methode Hogeveen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingenvanesmee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,96. Je zit daarna nergens aan vast.