100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting - (Evolutie) Biologie voor jou 4 vwo Leeropdrachtenboek - Biologie €6,99
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting - (Evolutie) Biologie voor jou 4 vwo Leeropdrachtenboek - Biologie

 7 keer bekeken  0 keer verkocht

De Ultieme Samenvatting van het Hoofdstuk Evolutie Deze gedetailleerde samenvatting behandelt essentiële onderwerpen zoals de geschiedenis van het leven op aarde, het ontstaan van organische stoffen, het beroemde Miller-Urey-experiment, en de ontwikkeling van eukaryoten. Je vindt ook uitgebreid...

[Meer zien]
Laatste update van het document: 6 maanden geleden

Voorbeeld 3 van de 20  pagina's

  • Nee
  • Thema "evolutie"
  • 3 juni 2024
  • 3 juni 2024
  • 20
  • 2023/2024
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
  • Middelbare school
  • Onbekend
  • Biologie
  • 4
Alle documenten voor dit vak (101)
avatar-seller
Learningforlife
Inhoud
1 ontwikkeling van het leven.................................................................................. 2
Geschiedenis van het leven op aarde.................................................................2
Ontstaan van organische stoffen........................................................................2
Ontstaan van levende cellen............................................................................... 3
Ontstaan van eukaryoten.................................................................................... 4
Indeling in domeinen........................................................................................... 4
Prokaryoten......................................................................................................... 5
Eukaryoten.......................................................................................................... 5
Taxonomie.......................................................................................................... 5
2 Prokaryoten......................................................................................................... 6
Archaea............................................................................................................... 6
Bacteriën............................................................................................................. 6
Betekenis voor de mens...................................................................................... 7
Virussen.............................................................................................................. 7
Bacteriofagen...................................................................................................... 7
3 Eukaryoten.......................................................................................................... 9
Schimmels........................................................................................................... 9
Voortplanting...................................................................................................... 9
Betekenis voor de mens.................................................................................... 10
Planten.............................................................................................................. 10
Dieren............................................................................................................... 10
4 De evolutietheorie............................................................................................. 11
Ontstaan theorie: evolutie................................................................................ 11
5 Onderzoek naar evolutie................................................................................... 13
Anatomie en verwantschap............................................................................... 13
Cladistiek.......................................................................................................... 13
Biochemie en verwantschap............................................................................. 14
Evolutionaire Genetica...................................................................................... 14
6 Evolutie in populaties........................................................................................ 15
Soort en populatie............................................................................................. 15
Constante allelfrequenties................................................................................ 15
Hardy-Weinberg............................................................................................. 15
Veranderende allelfrequenties..........................................................................17
Genetic drift...................................................................................................... 17

1

,7 Ontstaan van soorten........................................................................................ 18
Reproductieve isolatie....................................................................................... 18

1 ontwikkeling van het leven
Geschiedenis van het leven op aarde
 De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar
o 3,8 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eencellige vormen
van leven.
o 670 miljoen jaar geleden: eerste meercelligen.
o 400 miljoen jaar geleden: eerste landplanten.
o 350 miljoen jaar geleden: eerste gewervelden.
o 65 miljoen jaar geleden: eerste zoogdieren en vogels.
o De oudste fossielen met menselijke kenmerken zijn ongeveer 5
miljoen jaar oud.



Ontstaan van organische stoffen
Oer atmosfeer: Tot ongeveer 3 miljard jaar geleden bevatten de atmosfeer geen
zuurstof.
oeratmosfeer; stikstofgas, waterdamp, koolstofdioxide, waterstofgas,
ammoniak en methaan.
Door toevoer van energie, uit elektrische ontladingen, uv-straling en
botsingen met meteorieten, kunnen deze gassen ioniseren. Daarbij ontstaan
koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof. Deze ionen reageren met elkaar. Op die
manier ontstonden in de oeratmosfeer uit anorganische stoffen de eerste
organische stoffen.
 Anorganische stoffen:
o Komen zowel in organismen voor als in de levenloze natuur;
o Kleine, eenvoudige gebouwde moleculen;
o Bijv. koolstofdioxide, water, keukenzout, zuurstofgas



 Organische stoffen:
o Afkomstig van organismen of van producten van organismen;
o Relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen;
o De moleculen bevatten een of meer atomen koolstof(C),
waterstof(H) en meestal zuurstof(O):
o Koolhydraten, eiwitten, vetten.



Miller-Urey-experiment: experiment dat het ontstaan van
organische stoffen uit anorganische stoffen nabootste.
 Mengsel van ammoniak, methaan, waterstofgas en
waterdamp blootgesteld aan elektrische ontlading.
 Ontstaan: aminozuren en nucleotiden.
2

,  Uit aminozuren, nucleotiden, en vetzuren  ontstaan eiwitten, DNA,
koolhydraten en vetten.




Ontstaan van levende cellen
 Biogenese: het ontstaan van leven uit levenloze materie
o De oeratmosfeer bevatte geen zuurstof.
o In de oeratmosfeer ontstonden door o.a bliksemontladingen en uv-
straling kleine organische moleculen (bijv. aminozuren, nucleotiden,
koolhydraten en vetzuren).
o In de oerzeeën werd door indikking van organische oersoep
gevormd, waarin grotere moleculen en vervolgens de eerste cellen
zijn ontstaan.
o De eerste organismen waren heterotrofe, anaerobe bacteriën.
 Energie: opname en afbraak van organische stoffen uit de
oersoep.
 Heterotroof: geen organische stoffen maken uit anorganische
stoffen.
o Daarna ontstonden autotrofe bacteriën (instaat tot fotosynthese)
o De atmosfeer werd zuurstofrijk. Er ontstonden aerobe bacteriën.
 Zuurstof om organische stoffen af te breken.
o Cyanobacteriën: fotosynthese
 Eerste autotrofe organismen.
 Autotroof: uit anorganische stoffen organische stoffen maken.
 Produceren O2
 Door cyanobacteriën nam de hoeveelheid organische stof toe.
 Anaerobe bacteriën vergiftigd door zuurstof.


 Zelforganisatie: ontstaan van eenheden met nieuwe eigenschappen op
een hoger organisatieniveau.
o Vorming van cellen uit organische stoffen.
o Cel differentiatie
o Apoptose



 Autotrofe organismen: kunnen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen;
o Hebben geen andere organismen nodig als voedsel
o Nemen anorganische stoffen op uit hun milieu



 Heterotrofe organismen: Kunnen geen organische stoffen maken uit
alleen anorganische stoffen;
o Hebben andere organismen nodig als voedsel;
o Nemen organische en anorganische stoffen op uit hun milieu

3

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Learningforlife. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd