Samenvatting

Samenvatting - (Evolutie) Biologie voor jou 4 vwo Leeropdrachtenboek - Biologie

0 keer verkocht

Vak
Biologie

Instelling

De Ultieme Samenvatting van het Hoofdstuk Evolutie Deze gedetailleerde samenvatting behandelt essentiële onderwerpen zoals de geschiedenis van het leven op aarde, het ontstaan van organische stoffen, het beroemde Miller-Urey-experiment, en de ontwikkeling van eukaryoten. Je vindt ook uitgebreid...

[Meer zien]

Laatste update van het document: 8 maanden geleden

Voorbeeld 3 van de 20 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Nee
Wat is er van het boek samengevat? Thema "evolutie"
Geupload op 3 juni 2024
Bestand laatst geupdate op 3 juni 2024
Aantal pagina's 20
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

vwo evolutie
evolutie
bacteriën
virussen
hardy weinberg
soorten
evolutietheorie
onderzoek naar evolutie
schimmels
ontstaan van soorten
allel
genetic drift
fitness
founder effect
sympatrisch
allopatris

Instelling Middelbare school
Niveau Onbekend
Biologie
School jaar 4

€6,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Inhoud
1 ontwikkeling van het leven.................................................................................. 2
Geschiedenis van het leven op aarde.................................................................2
Ontstaan van organische stoffen........................................................................2
Ontstaan van levende cellen............................................................................... 3
Ontstaan van eukaryoten.................................................................................... 4
Indeling in domeinen........................................................................................... 4
Prokaryoten......................................................................................................... 5
Eukaryoten.......................................................................................................... 5
Taxonomie.......................................................................................................... 5
2 Prokaryoten......................................................................................................... 6
Archaea............................................................................................................... 6
Bacteriën............................................................................................................. 6
Betekenis voor de mens...................................................................................... 7
Virussen.............................................................................................................. 7
Bacteriofagen...................................................................................................... 7
3 Eukaryoten.......................................................................................................... 9
Schimmels........................................................................................................... 9
Voortplanting...................................................................................................... 9
Betekenis voor de mens.................................................................................... 10
Planten.............................................................................................................. 10
Dieren............................................................................................................... 10
4 De evolutietheorie............................................................................................. 11
Ontstaan theorie: evolutie................................................................................ 11
5 Onderzoek naar evolutie................................................................................... 13
Anatomie en verwantschap............................................................................... 13
Cladistiek.......................................................................................................... 13
Biochemie en verwantschap............................................................................. 14
Evolutionaire Genetica...................................................................................... 14
6 Evolutie in populaties........................................................................................ 15
Soort en populatie............................................................................................. 15
Constante allelfrequenties................................................................................ 15
Hardy-Weinberg............................................................................................. 15
Veranderende allelfrequenties..........................................................................17
Genetic drift...................................................................................................... 17

1

,7 Ontstaan van soorten........................................................................................ 18
Reproductieve isolatie....................................................................................... 18

1 ontwikkeling van het leven
Geschiedenis van het leven op aarde
 De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar
o 3,8 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eencellige vormen
van leven.
o 670 miljoen jaar geleden: eerste meercelligen.
o 400 miljoen jaar geleden: eerste landplanten.
o 350 miljoen jaar geleden: eerste gewervelden.
o 65 miljoen jaar geleden: eerste zoogdieren en vogels.
o De oudste fossielen met menselijke kenmerken zijn ongeveer 5
miljoen jaar oud.

Ontstaan van organische stoffen
Oer atmosfeer: Tot ongeveer 3 miljard jaar geleden bevatten de atmosfeer geen
zuurstof.
oeratmosfeer; stikstofgas, waterdamp, koolstofdioxide, waterstofgas,
ammoniak en methaan.
Door toevoer van energie, uit elektrische ontladingen, uv-straling en
botsingen met meteorieten, kunnen deze gassen ioniseren. Daarbij ontstaan
koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof. Deze ionen reageren met elkaar. Op die
manier ontstonden in de oeratmosfeer uit anorganische stoffen de eerste
organische stoffen.
 Anorganische stoffen:
o Komen zowel in organismen voor als in de levenloze natuur;
o Kleine, eenvoudige gebouwde moleculen;
o Bijv. koolstofdioxide, water, keukenzout, zuurstofgas

 Organische stoffen:
o Afkomstig van organismen of van producten van organismen;
o Relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen;
o De moleculen bevatten een of meer atomen koolstof(C),
waterstof(H) en meestal zuurstof(O):
o Koolhydraten, eiwitten, vetten.

Miller-Urey-experiment: experiment dat het ontstaan van
organische stoffen uit anorganische stoffen nabootste.
 Mengsel van ammoniak, methaan, waterstofgas en
waterdamp blootgesteld aan elektrische ontlading.
 Ontstaan: aminozuren en nucleotiden.
2

,  Uit aminozuren, nucleotiden, en vetzuren  ontstaan eiwitten, DNA,
koolhydraten en vetten.

Ontstaan van levende cellen
 Biogenese: het ontstaan van leven uit levenloze materie
o De oeratmosfeer bevatte geen zuurstof.
o In de oeratmosfeer ontstonden door o.a bliksemontladingen en uv-
straling kleine organische moleculen (bijv. aminozuren, nucleotiden,
koolhydraten en vetzuren).
o In de oerzeeën werd door indikking van organische oersoep
gevormd, waarin grotere moleculen en vervolgens de eerste cellen
zijn ontstaan.
o De eerste organismen waren heterotrofe, anaerobe bacteriën.
 Energie: opname en afbraak van organische stoffen uit de
oersoep.
 Heterotroof: geen organische stoffen maken uit anorganische
stoffen.
o Daarna ontstonden autotrofe bacteriën (instaat tot fotosynthese)
o De atmosfeer werd zuurstofrijk. Er ontstonden aerobe bacteriën.
 Zuurstof om organische stoffen af te breken.
o Cyanobacteriën: fotosynthese
 Eerste autotrofe organismen.
 Autotroof: uit anorganische stoffen organische stoffen maken.
 Produceren O2
 Door cyanobacteriën nam de hoeveelheid organische stof toe.
 Anaerobe bacteriën vergiftigd door zuurstof.

 Zelforganisatie: ontstaan van eenheden met nieuwe eigenschappen op
een hoger organisatieniveau.
o Vorming van cellen uit organische stoffen.
o Cel differentiatie
o Apoptose

 Autotrofe organismen: kunnen organische stoffen maken uit alleen
anorganische stoffen;
o Hebben geen andere organismen nodig als voedsel
o Nemen anorganische stoffen op uit hun milieu

 Heterotrofe organismen: Kunnen geen organische stoffen maken uit
alleen anorganische stoffen;
o Hebben andere organismen nodig als voedsel;
o Nemen organische en anorganische stoffen op uit hun milieu

3

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Learningforlife. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Samenvatting

Samenvatting - (Evolutie) Biologie voor jou 4 vwo Leeropdrachtenboek - Biologie

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Voorbeeld van de inhoud