Een cel is een soort fabriek in het lichaam waar van alles in en uit gaat. Cellen nemen
bijvoorbeeld glucose, zuurstof, hormonen, vetten, vitamine enz. op. Afval gaat de cel uit in de
vorm van co2, antistoffen, insuline, glycogeen enz.
Wat de cel doet met de dingen die hij opneemt is afhankelijk van de functie van de cel.
Celfractionering
De meeste cellen zijn tussen de 1 – 100 µm in diameter, maar hun componenten zijn nog
kleiner. Dierlijke en plantencellen zijn tussen de 10 – 100 µm en bacteriën tussen de 1 – 10 µm.
Een techniek om celstructuur en functie te bestuderen is celfractionering. Celfractionering
maakt de cel open en scheidt de organellen op basis van grootte en dichtheid door
centrifugeren. Door meerdere malen op verschillende snelheden te centrifugeren kan je elk
organel scheiden, dit is differentiële centrifugatie. De zwaardere componenten komen na het
centrifugeren in de pellet terecht en de lichtere componenten in het supernatant.
Door de differentiële centrifugatie kunnen onderzoekers de functies van cel componenten
identificeren.
Verschillen en overeenkomsten tussen prokaryote en eukaryote cellen.
Cellen zijn onder te verdelen in pro- en eukaryoten.
Bacteriën en Archaea bestaan uit prokaryote cellen. Dieren, planten, protisten en schimmels
bestaan uit eukaryote cellen.
Overeenkomsten
• Pro- en eukaryoten zijn omgeven door een plasma membraan. Dit is een selectieve
barrière dat uit een fosfolipide dubbel laag bestaat.
• In de cel zit het cytosol waarin de cellulaire componenten zijn gesuspendeerd.
• Beide cellen bevatten chromosomen die genen in de vorm van DNA dragen.
• Ze bevatten ribosomen, dit zijn structuren die eiwitten maken.
Verschillen
• De locatie van het DNA: Bij de eukaryoot ligt het DNA in de nucleus, bij de prokaryoot ligt
het DNA in de nucleoide.
• Prokaryoten hebben geen celkern, eukaryoten hebben deze wel.
• Prokaryoten hebben geen membraan omgeven organellen, de eukaryoot heeft dit wel.
• Prokaryoten zijn kleiner dan eukaryoten.
Boven- en ondergrens celgrootte
De grootte van een cel heeft grenzen. Om als een cel metabolische interacties uit te voeren kan
deze niet te klein zijn want anders passen de benodigde componenten simpelweg niet in de cel.
Er is ook een bovengrens, de verhouding tussen de oppervlakte en volume van de cel is cruciaal
voor transport. Als een cel groter wordt groeit het oppervlak proportioneel minder dan het
volume waardoor de verhouding niet meer optimaal is. Grotere organismen hebben over het
algemeen niet grotere cellen dan kleinere organismen maar ze hebben meer cellen.
, De verhouding tussen oppervlakte en volume is vooral van belang in de cellen die veel materiaal
uitwisselen met de omgeving zoals darmcellen. Deze hebben daarom microvilli om zo het
oppervlak te vergroten zonder het volume te vergroten.
Compartimenten van de eukaryote cel
Een eukaryote cel is omgeven door het plasmamembraan maar heeft binnen de cel ook
membranen om de verschillende organellen heen. Hierdoor wordt de cel verdeeld in
compartimenten.
De compartimenten in de cel zorgen voor verschillende omgevingen die specifieke functies
optimaal laten verlopen zodat er meerdere processen tegelijkertijd binnen 1 cel plaats kunnen
vinden. Het membraan bestaat uit fosfolipiden waarin andere verschillende eiwitten zitten. Elk
type membraan heeft een unieke samenstelling van eiwitten en lipiden die geschikt zijn voor de
specifieke functie van dat membraan.
De structuur en functie van celorganellen en ribosomen.
Organellen zijn membraan gebonden compartimenten en hebben allemaal hun eigen specifieke
functie.
Endomembraansysteem
Veel van de verschillende membraan gebonden organellen zijn deel van het
endomembraansysteem.
Het endomembraansysteem bestaat uit: de nucleaire envelop, endoplasmatisch reticulum,
Golgi apparaat, lysosomen, vacuole en het plasmamembraan.
Het endomembraansysteem voert verschillende taken in de cel uit, zoals de synthese van
eiwitten, eiwittransport, metabolisme en ontgifting. De membranen van dit systeem zijn met
elkaar verbonden door directe fysieke continuïteit of door de overdracht van kleine blaasjes
(zakjes gemaakt van membraan).
Nucleus
De nucleus bevat de meeste genen in de eukaryote cel. Het organel heeft een diameter van
ongeveer 5 µm. De nucleaire envelop omringt de nucleus zodat de inhoud gescheiden is van het
cytoplasma. De nucleaire envelop heeft 2 membranen waar poriën in zitten, de poriën spelen
een rol bij de uitwisseling van eiwitten, RNA en andere macromoleculen.
In de nucleus zit de nucleolus, hier wordt ribosomaal RNA (rRNA) gesynthetiseerd vanuit genen
in het DNA. Soms zijn er meerdere nucleoli in de cel, afhankelijk van de soort en levensduur van
de cel. Eiwitten die vanuit het cytoplasma de nucleolus in zijn gekomen worden hier met rRNA
samengevoegd tot grote en kleine sub units van ribosomen. Deze sub units verlaten dan de
nucleus door de poriën en gaan het cytoplasma in waar ze ribosoom vormen van een grote en
kleine sub unit.
Ribosomen
Ribosomen zijn niet membraangebonden, dus zijn hierdoor geen organel!
Ribosomen bestaan uit ribosomaal RNA en eiwitten. De functie van ribosomen is het uitvoeren
van de eiwit synthese. Cellen met een hoge eiwit synthese bevatten een grote hoeveelheid
ribosomen en grote nucleoli (omdat de nucleoli een rol speelt bij de maak van ribosomen).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Deempio. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
