Begrippenlijst kennistoets Couleur Locale
Cultuur2 basisboek
De verschillende betekenissen die cultuur kunnen 1. Wat mensen maken en doen.
hebben 2. De manier waarop een groep mensen dingen doet.
3. De kunsten
4. Filosofie, godsdienst, geschiedenis etc.
Voor cultuur-in-bredere-zin zijn er 3 dingen nodig 1. Mensen met een geheugen
2. Een werkelijkheid
3. De vaardigheid
Cultuur blijkt geen ding te zijn maar… Iets wat mensen doet
Cultuur-in-brede-zin is Het gebruiken van (je) geheugen om vorm en betekenis te geven aan een
werkelijkheid die altijd verandert.
Het geheugen kan je op 4 manieren inzettend om de 1. Waarnemen à voelen, proeven, ruiken, horen en zien.
veranderende werkelijkheid vorm en betekenis te 2. Verbeelden à het proces van verbeelden: fantaseren, voorspellen,
geven creëren.
3. Conceptualiseren
4. Analyseren
De 4 vaardigheden zijn algemeen menselijk. Dit het zijn er niet meer of minder dan 4, ze handen logisch met elkaar
betekent: samen.
Wat gebeurt er bij elke 4 vaardigheden • Verbeelding en conceptualiseren: hierbij wordt vanuit het geheugen
de werkelijkheid aangepast (zijn gericht op het maken van
werkelijkheid)
• Waarnemen en verbeelden: werken meestal met concrete
voorstellingen (smaken, beweging, geluid, beelden)
Episodisch geheugen Het geheugen voor concrete gebeurtenissen
Semantisch geheugen Geheugen voor abstracte kennis
Vaardigheidencirkel Een praktisch middel wat is ontworpen om leerkrachten te helpen grip te
krijgen op de vier cognitieve basisvaardigheden.
Onze herinneringen, die een voorwaarde zijn voor 1. Herinneringen die vastgelegd zijn in ons lichaam
cultuur, zweven niet in het luchtledige. We 2. Herinneringen die vastgelegd zijn en voorwerpen.
onderscheiden 4 typen dragers van media, waarin 3. Herinneringen die vastgelegd zijn in taal
herinneringen kunnen worden gemaakt en 4. Herinneringen die vastgelegd zijn in een grafische vorm.
opgeslagen.
Mediavierkant Geeft nu niet in werkwoorden maar van zelfstandige naamwoorden die
gebruikt kunnen worden voor ieder van de vier groepen media. Zie
samenvatting.
Cultuuronderwijs Het is onderwijs in reflectie op natuur, in ‘cultuur over cultuur’
Cultuuronderwijs is onderwijs over cultuur.
Cultuur in kwadraat (titel boek) We leren leerlingen hoe je op cultuur kunt reflecteren en hoe er op
cultuur is gereflecteerd.
Cultuuronderwijs kan ingedeeld worden in 4 grote 1. Journalistiek
gebieden 2. Kunst en amusement
3. Maatschappijleer en levensbeschouwing
4. Filosofie en cultuurwetenschap.
Waarom cultuuronderwijs? 1. Omdat cultuur de ‘natuurlijke omgeving’ is waarin wij als mensen
leven, is het belangrijk dat wij ons bewust worden van wat cultuur is.
2. Omdat het culturele bewustzijn (cultuur-in-beperkte-zin) bepalend is
voor onze identiteit.
3. Omdat er in de mondiale cultuur waarin wij tegenwoordig leven
tussen mensen grote verschillen bestaan in cultuur en culturele
bewustzijn, is het belangrijk dat je met die verschillen leert omgaan.
Leerlingen hebben allemaal een eigen Betekent dat elk kind wat anders hoort in een verhaal. Je wilt wat je wilt
geheugenbibliotheek horen of je hoort wat je kunt horen.
, Stijlperiodes - muziek
Periodes Tijd
Middeleeuwen 600-1400 à Oude muziek
Renaissance 1400-1600 à Oude muziek
Barok 1600-1750 à Oude muziek
Klassiek 1750-1820
Romantiek 1820-1900
Modern Vanaf 1900
Periodes Belangrijke personen
Middeleeuwen Hildegard von Bingen, Guillaume de Machault
Renaissance Josquin des Prez, Giovanni Pierluigi da Palestrina, William Bryd, John Dowland
Barok Johann Sabastian Bach, Vivaldi,
En: Monteverdi, Pachbel, Vorelli, Purchell, Albinoni, Telemann, Rameau, Scarlatti, Händel,
Pergolesi …
Klassiek De Weense klassieken: Haydn, Mozart en Beethoven
En: Gluck, C.P.E. Bach, Boccherini …
Romantiek Vooral: Paganini, Chopin, Liszt
En: Tsjaikovski, Wagner, Schubert, Berlioz, Brahms, Saint-Saëns …
Modern Schönberg en Stravinsky
Impressionisme: Debussy en Ravel
Expressionisme: Schönberg
En: Mahler, R. Strauss, Ravel …
Periodes Wat gebeurde er
Middeleeuwen • De basis werd gelegd voor de bouw van muziekinstrumenten
• Vocale muziek belangrijker dan instrumentale muziek
• Gregoriaanse muziek verspreidt zich met als muziekcentrum De Notre-Dame in Parijs
• Toch vooral de religieuze muziek die bewaard is gebleven.
• Monofone muziek = eenstemmig
• Door notenschrift meer polyfone (meerstemmige) werken
• Rond 1300 begint de vernieuwende periode Ars Nova (nieuwe kunst): naast kerkelijke werken
ook wereldlijke muziek.
Renaissance • Opbloei van alle kunsten
• Kunstenaars en wetenschappers willen de conservatieve macht van de kerk, die de
Goude eeuw ontwikkeling en cultuur heeft tegengehouden, vergeten.
• De klassieke Griekse en Romeinse wereld wordt gezien als cultureel ideaal.
• Zowel geestelijke als wereldlijke muziek bloeit.
• Muzieknotatie ontwikkelt zich verder
• 1e helft vooral componisten uit de lage landen die voor veel vernieuwing zorgde.
Barok • Venetië belangrijke stad vanwege het uitbundige muzikale leven op staat en op water.
• Rome is het centrum voor de kerkelijke muziek en de opera
• Groeiende welstand van de burgerij à openbaar concertleven buitende hoven en kerk
• Strijkinstrumenten vormen de basis
• Kamer-en solomuziek voor klavier, luit en viool
