Organisatiepsychologie
Hoorcollege 1: vakgebied organisatiepsychologie
Organisatiegedrag: de studie van wat mensen denken, voelen en doen in en rondom organisaties
Organisatiepsychologie:
- Bestudeert menselijk gedrag in de context van arbeidsorganisaties
- Niveaus:
o Individu
o Interpersoonlijk
o Team: welke dynamieken werken goed? (Diversiteit en inclusie)
o Organisatie
3 perspectieven op effectiviteit van organisaties:
- Open systemen-perspectief:
o Organisatie zijn complexe systemen die ‘leven’ binnen
hun externe omgeving en hier afhankelijk van zijn
o Afhankelijk van de input
o Oorspronkelijk gericht op fysieke hulpbronnen
o Hoe goed je hiermee om kan gaan maakt dat je
effectiever wordt
- Human capital-perspectief:
o Versterkt de organisatie menselijk kapitaal:
Kennis
Vaardigheden, competenties, talenten
Creativiteit
Motivatie, tevredenheid, commitment, bevlogenheid, versterken
Risico op burn-out, uitval, vertrek verminderen
o Belang van ‘unlearning’
Succesvolle bedrijven doen ook aan afleren
- Belanghebbenden-perspectief:
o Stakeholders: individuen, groepen en andere betrokkenen partijen, die invloed
hebben op, of beïnvloed worden door doelen en handelen van organisatie
o Ethiek:
Maatschappelijk verantwoord ondernemen:
Gevolgen voor samenleving en milieu gaan verder dan financiële
belangen en wettelijke verplichtingen
Contract van organisatie met samenleving
MARS-model:
- Hoe individuele karakteristieken invloed hebben op motivatie/bekwaamheid/rolopvattingen -
> die leiden tot gedrag en resultaten wat ook nog wordt beïnvloed door situationele factoren
o Motivatie: ?
o Bekwaamheid: zijn mensen in staat het gedrag te bereiken wat je wilt bereiken
o Rolopvattingen: weet je wel wie welke rol heeft
,Actuele uitdagingen voor organisaties:
- Telewerken
- Toename diversiteit
- Technologische veranderingen:
o Razendsnelle veranderingen, nieuwe samenwerkingsvormen, nieuwe
veiligheidsrisico’s
o Block chain technologie, robotisering
o Gevolgen:
Onenigheid wetenschap en experts over gevolgen:
Veel baanverlies (robotisering)
Winst platformkapitalisme naar kleine groep
Minder saai en smerig werk want dat wordt door machines gedaan
Nieuwe banen zoals dronepiloot
Baanpolarisatie
Vraagt veel denkkracht en creativiteit van mensen
Baanonzekerheid, technostress
- Globalisering:
o Economische, sociale en culturele verbondenheid met personen/organisaties in
andere delen van de wereld
o Effecten op organisaties:
Grotere markt, lagere kosten, meer innovatie
Meer diversiteit
Toenemende intensivering werk (24/7)
Out-sourcing naar lage-lonenlanden
- Verandering in arbeidsverhoudingen:
o Tijdelijke contracten, oproepkracht, detachering
o Gedwongen of vrijwillig freelance werk
o Gevolgen:
Minder baanzekerheid
Baanonzekerheid tast welzijn aan
Geestelijke gezondheid, angstklachten
Zelfwaardering
Somatische gevolgen, alcoholgebrui
Ook op lange termijn effecten
- Werk-prive-integratie:
o Integreren van verschillende rollen in werk en priveleven
o Voorkomen van conflicten tussen rollen
o Term vervangt concept werk-privebalans
, o Werk-privé verrijking
o Meeste mensen ervaren werk-priveconflict
o Hoe manage mensen werk-prive:
Separators Integrators
Strikte scheiding werk-privé Werk-privé loopt door elkaar
Beantwoorden geen werkmail tijdens weekend Gedurende dag volgen werk en privé taken
elkaar af
Sturen geen appjes naar huis tijdens werkuren Tijdens zorg voor kinderen nog even snel werk
afmaken
Separator voor en nadelen:
Voordelen Nadelen
Duidelijke rollen Minder flexibel
Minder kans op afleiding van andere rollen Meer moeite om snel te switchen tussen rollen
Integrators voor en nadelen:
Voordelen Nadelen
Meer flexibiliteit Rollen vervagen
Makkelijk switchen tussen rollen Grotere kans op afleidingen van andere rollen
Vereist meer van mensen, zoals
timemanagement skills en zelf kunnen beginnen
Integrators > separator, integrators t.o.v. separators:
- Ervaren meer werk-privéconflict: je bent op werk maar er gebeurt iets privé waardoor je je
werk niet goed meer kan doen
- Ervaren meer prive-werkconflict
- Ervaren meer psychological distress
- Minder work-schedule fit: in hoeverre mensen de vereiste van hun werk kunnen koppelen
met wat er van hun verwacht wordt
- Minder time adequacy: het gevoel dat je het idee had dat je jezelf kon ontwikkelen en goed
voor jezelf kunt zorgen, voldoen aan behoeftes binnen je familie
Voor en nadelen beide types:
- Het implementeren van separator-gedragingen hebben ook positieve effecten op integrator
- De effecten werken onder studenten hetzelfde als onder werknemers
Telewerken:
- Sinds corona sterk toegenomen
- Uitdagingen:
o Sociaal isolement, interrupties door familie, zelf-management
o Scheiden werk-privé, lagere teamcohesie, zwakkere org. Cultuur: minder duidelijk
wat je belangrijk vindt
o Ergonomisch sub-optimale werkplekken, technostress
Corona:
- Naast uitdagingen van thuiswerken:
o Overbelasting bepaalde sectoren
o Groei in bepaalde sectoren
o Wegvallen inkomsten bepaalde sectoren
o Faillissementen, reorganisaties
- Baanonzekerheid, stress, angst, depressiviteit, burn-out, verslavingsgedrag
, Toename diversiteit werknemers:
- Surface-level (zichtbare kenmerken) vs deep-level (opleidingsniveaus, seksuele oriëntatie)
diversiteit
- Econoujmische noodzaak
- Maatschappelijke noodzaak/plicht: participatie in samenleving bevorderen
- Implicaties:
o Kan resulteren in meer kennis, betere beslissingen, betere resultaten
o Betere representatieve richting medewerkers en klanten/cliënten
o Uitdagingen moeten wel gemanaged worden
o Inclusiviteitsklimaat: vermogen van een organisatie om een cultuur te scheppen
waarin elke werknemer zich tuis en gewaardeerd voelt
Literatuur week 1:
Hoofdstuk 1: introductie van het veld van organisatiegedrag
Organisatiegedrag: de studie van wat mensen voelen, denken en doen in en om organisaties
- Het onderzoekt de relaties tussen individuen en teams in organisaties en hoe ze interacteren
met externe omgevingen
- Organisaties zijn groepen mensen die onafhankelijk werken naar een bepaald doel
- Mensen interacteren met elkaar in een georganiseerde manier en hebben een collectief doel
Waarom is organisatiegedrag belangrijk voor organisaties en individuen:
- Het bied een goede fundatie van kennis en vaardigheden ontwikkeling voor succes in
organisaties
- Helpen je betere persoonlijke theorieën aan te nemen om organisatie events te begrijpen,
voorspelen en beïnvloeden
- Proberen de organisatie effectiviteit te verbeteren
- Het identificeert manieren voor organisaties om het potentieel van menselijk kapitaal (kennis,
vaardigheden, creativiteit) te ontwikkelen en benutten
- Geven een beter beeld van de relaties met stakeholders