Een Nederlandse samenvatting van alle belangrijke personen, auteurs en stromingen (worden met elkaar gelinkt!) uit de artikelen van het tentamen van het vak Wetenschapstheorie van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG).
Samenvatting Wetenschapstheorie
Belangrijke personen & auteurs van de artikelen
Karl Popper
Demarcatiecriterium: wetenschappelijke beweringen zijn falsifieerbaar
Anders pseudowetenschap
(Maar in praktijk geven wetenschapper niet snel hun theorie op)
Falsificatie (modus tollens):
Als theorie, dan observatie
Niet observatie
Dus: niet theorie
We moeten falsifiëren en repliceren
Maar wat als het originele onderzoek wel resultaat had, maar de replicatie niet?
Was het niet eens met Kuhn (over paradigma): alsof we kuddedieren zijn
Hypothetico-deductivisme
Probleem van inductie: altijd kans dat de volgende gebeurtenis een uitzondering is
Lakatos
Leerling van Popper, maar was het niet met alles eens
“With sufficient resourcefulness and some luck any theory can be defended for a long time
even if it’s false”
Onderzoeksprogramma’s bestaan uit kerntheorie en ring van hulphypotheses
Negatieve heuristiek: bescherm de kring
Positieve heuristiek: ontwikkel de kring
Ad hoc verklaringen zijn alleen aanvaardbaar als ze worden gespecificeerd en empirische
inhoud vergroten (vinden ook Earp & Trafimow)
Vond dat Kuhn wel een punt had (met paradigma)
David Hume
Het inductieprobleem: Inductie is niet rationeel te verantwoorden en is een gewoonte,
waarom zou de wereld uniform zijn?
Inductie = van specifiek naar algemeen, niet zeker hoogstens waarschijnlijk
VB: Alle zwanen die ik heb gezien waren wit, dus alle zwanen zijn wit
Deductie = van algemeen naar specifiek, waar als premissen waar zijn
VB: Alle mensen zijn sterfelijk, ik ben een mens, dus ik ben sterfelijk
, (en Hempel) Oorzakelijkheid zien we niet empirisme
Thomas Bayes
Bayesiaanse statistiek = bijstellen van overtuiging op basis van data, overtuiging als
subjectieve waarschijnlijkheid
Volgens het Bayesiaanse framework kan een replicatie het vertrouwen van de onderzoeker
in de validiteit van de originele bevinding beïnvloeden (in Earp & Trafimow)
Hempel
Covering law model: wetmatigheden, specifieke feiten te verklaren fenomeen
(en Hume) Oorzakelijkheid zien we niet empirisme
Paul Meehl
Klinische psychologie, methodologie, psychoanalyse, construct validiteit
“Soft psychology is scientifically unimpressive and technologically worthless”
Theorieën in de ‘soft psychology’ hebben niet het cumulatieve karakter wat
natuurlijke wetenschappen wel hebben
“Theories rise and decline, come and go, more as a function of baffled boredom than
anything else” (bv theory of ‘risky shift’)
20 redenen waarom psychologie zo moeilijk is
Problemen van kwantiteit:
Sheer number of variables heel veel variabelen die relevant kunnen zijn
Individuele verschillen voor sommige psychologen het onderwerp van onderzoek
en voor anderen ruis/error
Grote rol van kans/luck levenspad kan door 1 kleine pech/luck variabele hele
andere wending krijgen
Stochastische relaties netwerk van waarschijnlijkheden, niet van wetmatigheden
Problemen van kwaliteit:
Individuele verschillen mensen verschillen niet alleen op kwantitatieve manier,
maar ook op kwalitatieve manier, dus niet alleen hoe extravert, maar ook op welke
manier extravert
Ethische bezwaren mensen worden anders behandeld in onderzoek dan
proefdieren
Intenties, regels er zit geen intentie in natuurkundig onderzoek (bv telefoon valt
door zwaartekracht), wel in psychologie, zelfde geldt voor regels. Mensen volgen
regels, maar als de regel gebroken wordt geldt hij nog steeds (dit is niet zo bij
wetmatigheden in de natuur).
Response class, situation taxonomy hoe baken je respons af? Waar reageer je
precies op? Afgebakende stimuli in onderzoek
Divergente causaliteit in psychologie vaak systemen die als ze verstoord worden
helemaal uit elkaar vallen (vb kom en balletje) (echt vb kleine gebeurtenis zoals
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper afloorw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.
