Dit is een samenvatting voor 5 vwo aardrijkskunde van hoofdstuk 4 GEBIEDEN: Zuid-Amerika van BuiteNLand. Dit hoofdstuk gaat over Zuid-Amerika. De samenvatting is duidelijker gemaakt door middel van afbeeldingen uit de methode. Het is een zeer goede samenvatting, alle belangrijke elementen zijn erin...
4.1 Natuur: klimaat en landschap
Klimaatverschillen ontstaan door verschil in geografische breedteligging, gebergte en hoogte
en het type oppervlak. In Zuid-Amerika zie je deze terug:
1. Tropisch regenwoudklimaat van het Amazonegebied op lage breedte verandert in het
toendraklimaat in het Vuurland op hoge breedte.
2. In de tropen waaien de passaten en deze voeren vochtige lucht aan tot aan de
oostzijde van het Andesgebergte. De westzijde van het Andesgebergte kent vooral
droogte door de overheersende westenwinden van gematigde breedte in Argentinië.
3. Dit patroon wordt versterkt door de koude golfstromen aan de westzijde van de
Andes en in Zuid-Argentinië, hier vindt om de 2 tot 8 jaar El Niño plaats. El Niño zorgt
voor zware neerslag en mislukte visoogst.
Je vindt tropisch regenwoud op de Selva in het Amazonegebied en in de Mata Atlântica, het
kustgebergte van Brazilië. Aan de kust is een mangrove met bomen te vinden die leven in
een nat en zout milieu. Om het Amazonegebied heen, ligt de savanne: de llanos in
Venezuela, de cerrado en caatinga in Brazilië. De caatinga is erg droog, doordat de
zuidoostenpassaat zijn vocht al verliest in de Mata Atlântica. Aan het oostzijde van de Andes
vindt je steppe en woestijnen. De steppe in Zuid-Argentinië wordt de pampa genoemd. De
atacama in Noord-Chili is de droogte woestijn op aarde. De Andes heeft verschillende
hoogtezones met verschillende vegetatiesoorten. De puna bestaat uit grassen en de páramo
ook uit zeer bijzondere soorten.
Zuid-Amerika kent drie belangrijke rivieren: de Amazone, de Orinoco en de Paraná. Het
regiem van de afvoer volgt het regiem van de neerslag. De pieken komen overeen met de
bewegingen van de intertropische convergentiezone. Een groot verhang zorgt voor een
grotere stroomsnelheid, en dit zorgt voor meer erosie en sedimentafvoer. Wanneer er
ontbossing plaatsvindt, infiltreert water moeilijker de grond in en komt dit water in de rivier
terecht. De piekafvoeren gaan hierdoor omhoog.
, 4.2 Natuur: platentektoniek en grondstoffen
De landschappen in Zuid-Amerika zijn van plaattektonische oorsprong. De westzijde van
Zuid-Amerika is een actieve continentrand. Er vindt subductie plaats van de Nazca- en
Antarctische plaat onder de Zuid-Amerikaanse plaat, waardoor het Andesgebergte met
aardbevingen en vulkanen is ontstaan. Het Andesgebergte bestaat uit twee bergketens, dit
komt door de lange geschiedenis van convergentie. Bij beide bergketens is veel sediment
afgezet. Aan de oostzijde liggen deze sedimentpakketten uitgestrekt in het landschap. Deze
noemen we voorlandbekkens. De oostzijde van Zuid-Amerika is een passieve continentrand.
De hooglanden die er zijn, zijn eeuwenoud en vormen nu tektonisch tamelijk stabiele
schilden.
Er is actief vulkanisme in de Andes door subductie. Het uitvloeiingsgesteente dat hierbij
aanwezig is, noemen we andesiet, het zit qua dichtheid tussen basalt en graniet in. Er zijn
ook hotspots te vinden in de oceaan, effusief vulkanisme.
De economieën van de Zuid-Amerikaanse landen draaien vooral op grondstoffen uit exogene
en endogene processen. We spreken van erts als een gesteente genoeg van een rendabel
grondstof in zich heeft. De meeste ertsen vindt je in de hooglanden. Ertsvorming vindt
tijdens of na de vorming van gebergten plaats. Fossiele energiebronnen als steenkool,
aardolie en aardgas vindt je in sedimentpakketten terug in de Andes. In Brazilië vind je veel
ijzer, in Bolivia lithium en in de Amazone en Suriname aluminium.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper quinnvanvugt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
