100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Historische Context 2 Steden en Burgers in de Lage Landen €4,49   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Historische Context 2 Steden en Burgers in de Lage Landen

 8 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting van de gehele historische context 2 uit de examenkatern geschiedenis van Sprekend Verleden

Voorbeeld 2 van de 9  pagina's

  • Nee
  • Hoofdstuk 2 (hc 2)
  • 19 juni 2024
  • 9
  • 2023/2024
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
Alles voor dit studieboek (120)
Alle documenten voor dit vak (4851)
avatar-seller
annelieke22
VWO – Historische Context ‘Verlichting (1650-1900)’
Wetenschappelijke Revolutie
17e eeuw: Wetenschappelijke Revolutie
Dit was een periode van een groot aantal uitvindingen en ontdekkingen als gevolg van
systematische beoefening van onderzoek. Belangrijke componenten: observeren (zelf kijken,
bv lichaam opensnijden), experimenteren (proeven doen) & (logisch) redeneren.  Dit
leidde tot de wetenschappelijke revolutie.

Oorzaken van de Wetenschappelijke Revolutie:
 Ontdekkingsreizen.  Toename van kennis van de wereld.
 Ambachtelijke technieken.  Meer controle over de natuur en behoefte aan
precieze metingen.
 Humanistische tekstanalyse.  Verder gaan op Griekse en Romeinse kennis en
kunde.
 Rationalisme van Descartes: Nieuwe kennis door gebruik van de rede.  Toename
van logische redeneren.
 Empirisme van Locke: Nieuwe kennis door waarneming en ervaring.  Toename van
observeren en experimenteren.

Nieuwe inzichten
Wetenschappelijke Revolutie leidt tot nieuwe inzichten en ontdekkingen.
 Voorbeeld: Natuurwetten van Newton.
o Traagheid, actie is reactie, kracht verandert snelheid, zwaartekracht.
Ze komen tot een heel belangrijk inzicht. In de natuur gebeuren dingen volgens
wetmatigheden.

Nieuwe inzichten en ontdekkingen zijn in strijd met de ideeën en het wereldbeeld van de
kerk.  Discussies over de positie van de kerk in de maatschappij. De kerk baseerde alles op
de Bijbel en God.  Het geloof wordt in twijfel getrokken en wordt steeds meer een
individuele zaak.
 Mensen moeten zelf kunnen kiezen wat ze willen geloven. De overheid mag het
geloof niet afdwingen en ketters vervolgen.

Verlicht denken
De verlichting was een stroming van geleerden die mensen dat alles met behulp van het
verstand kan worden verklaard. Dat zal bijdragen aan de vooruitgang van de samenleving.
De Verlichtings filosofen/geleerden geloven drie dingen:
 Groot vertrouwen in rationeel denken.
 De wetenschappelijke manier van onderzoek kan gebruikt worden voor alle terreinen
van de samenleving (ook op bestuur/economie).
 Door de Verlichting is grote maatschappelijke vooruitgang mogelijk.

Verlichting zorgt voor grote veranderingen in het denken over de samenleving (de
belangrijkste vraag).  Zijn tradities, religieuze praktijken en bestaande gezagsverhoudingen
wel redelijk?

, De samenleving was altijd gebaseerd op erfelijke rechten en plichten of religieuze ideeën
(traditie en bijgeloof).  De verlichte denkers vonden dit niks.  We moesten naar een
samenleving gebaseerd op de rede.

Verlichte denker Rousseau. Hij bracht een boek uit waarin stond dat volgens hem de ideale
opvoeding voor kinderen in harmonie met de natuur en zonder straffen is. Onderwijs moet
er zijn voor alle kinderen. Zij moeten vrij zijn om zelf te oordelen. De boeken waren een
manier om deze ideeën te verspreiden.

Verlichte ideeën worden verspreid via brieven, boeken (belangrijkste encyclopédie = alle
bestaande kennis in één boek) en salonbijeenkomsten.  Nieuwe ideeën en
maatschappijkritiek leiden tot optimisme en geloof in maatschappelijke vooruitgang. Maar
men twijfelt of het menselijk verstand alles kan verklaren.

Het sociaal contract
Waar ligt de soevereiniteit? Wiens wil wordt nu eigenlijk uitgevoerd? Van de koning of de
bevolking?  Het traditionele idee: de soevereiniteit ligt bij de vorst. Dit werd
gerechtvaardigd door droit divin: het goddelijk recht om als (absoluut) vorst te regeren. Een
opstand tegen de vorst is dus een opstand tegen god.

Locke en Rousseau gaan uit van natuurrechten en het idee van een sociaal contract:
Een contract tussen vorst en burgers of tussen burgers onderling. Die maken afspraken met
elkaar (grondwet van nu). Het doel hiervan is het voorkomen van oorlogen tussen vorst en
burgers of tussen burgers onderling.  Burgers dragen bepaalde taken over aan de overheid
(rechtspraak & bescherming). De overheid (in ruil hiervoor) beschermt de rechten van de
burgers via wetgeving.

John Locke over het sociaal contract:
 Het volk heeft in alle vrijheid besloten een samenleving te vormen.
 Er is geen contract waarin staat dat de vorst over het volk mag heersen. De
soevereiniteit ligt bij het volk.
 Burgers waren elkaars gelijken en behielden hun vrijheid: sociaal contract.
 Vorst moet het volk beschermen en zorgen voor bescherming van hun
natuurrechten: vrijheid, leven en bezit.
 Houdt de vorst zich niet aan de afspraken? Dan mag je in opstand komen tegen de
vorst.

Volgens Locke: volk = adel + rijke burgers
Volgens Rousseau: volk = alle burgers

Rousseau over het sociaal contract:
 Alle mensen zijn elkaars gelijken, ook armen en slaven.
 De soevereiniteit ligt bij het volk.
 Directe democratie, zodat de algemenen wil uitgevoerd wordt door een aangestelde
regering.
 Een slechte vorst mag afgezet worden door het volk.

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annelieke22. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€4,49
  • (0)
  Kopen