Samenvatting
Samenvatting Leerboek Psychiatrie voor verpleegkundigen H10
Samenvatting van hoofdstuk 10 Neurocognitieve stoornissen van het leerboek psychiatrie voor verpleegkundigen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 10 Neurocognitieve stoornissen 1Paragraaf 10.1 Delier 1
Paragraaf 10.3 Uitgebreide of beperkte neurocognitieve stoornis door de ziekte van
Alzheimer 3
Paragraaf 10.4 Vasculaire neurocognitieve stoornis 6
Paragraaf 10.7 Amnestische stoornissen 6
Paragraaf 10.9 Niet-aangeboren hersenletsel 7
Hoofdstuk 10 Neurocognitieve stoornissen
Cognitieve stoornissen zijn stoornissen in het (herkennen van de omgeving. Daaronder
vallen ook stoornissen in aandacht en concentratie, inprenting, geheugen, planning,
overzicht, initiatief en diverse aangeleerde vaardigheden.
Paragraaf 10.1 Delier
Een delier bestaat in de eerste plaats uit acute symptomen met stoornissen op het terrein
van bewustzijn en cognitie ten gevolge van uiteenlopende zaken. In de DSM-5 worden voor
het delier vijf criteria gesteld:
- stoornis in het bewustzijn (stoornis in aandacht en concentratie);
- acuut begin en wisselend beeld in de loop van de dag;
- bijkomende cognitieve stoornis
- de symptomen kunnen niet worden verklaard uit een andere neurocognitieve stoornis
en doen zich niet voor in de context van een gedaald bewustzijn zoals een coma;
- er zijn aanwijzingen voor een onderliggende lichamelijke aandoening.
Vaak zijn de mensen in delirante toestand hyperactief en ‘plukkerig’. Ze hebben een
opvallende aandacht voor details, pluisjes en dergelijke, terwijl ze de grote lijn van een
gesprek niet kunnen vasthouden. Soms zijn delirante mensen juist ook erg stil en
teruggetrokken. We spreken dan van een ‘hypoactief delier’.
Bij een delier is per definitie sprake van een onderliggende lichamelijke aandoening,
intoxicatie of onttrekking van een middel, een blootstelling aan een toxische stof of er is
sprake van multipele onderliggende oorzaken.
Bij iedere lichamelijke aandoening is er een kans dat de hersenfuncties ontregeld raken en
dat betrokkene delirant wordt. Een delier komt vaker voor als de lichamelijke aandoening
ernstiger is of als het vermogen van de hersenen om schommeling op te vangen beperkter
is.
De kans op een delier neemt toe met het stijgen van het aantal risicofactoren waaraan
iemand voldoet. Verder is het risico op delirant te worden sterk verhoogd bij een algemeen
slechte conditie, bijvoorbeeld ten gevolge van een slechte voedingstoestand of een
kwaadaardige ziekte.
De oorzaak van een delier is niet precies bekend. Duidelijk is wel dat er bij een delier sprake
is van acuut hersenfalen ten gevolge van een ziekteproces in de hersenen zelf en/of elders
1
, in het lichaam. Men veronderstelt dat er in de hersenen sprake is van een acute verstoring
van het evenwicht tussen de neurotransmitters die worden aangemaakt. Bij een infectie of
ontsteking kan ontregeling van het zogenaamde ‘cytokine systeem’ optreden. OP hun beurt
kunnen bepaalde cytokinen leiden tot ontregeling van de productie van de neurotransmitters
in de hersenen en zo bijdragen aan het ontstaan van een delier.
I Infection infectieziekten: griep, urineweginfectie.
W Withdrawal onttrekking: plotseling staken van alcohol of medicatie
A Acute metabolic acute ontregeling van de stofwisseling
T trauma trauma: operatie, brandwonden, hitteberoerte
C CNS pathology neurologische aandoeningen: CVA, epilepsie, tumor.
H Hypoxia zuurstofgebrek: bloedarmoede, hart-longfalen
D Deficiencies vitaminegebrek: vitamine B1, B12
E Endocrine klierziekten: diabetes mellitus, schildklierziekte.
A Acute vascular acute vaataandoening: extreem hoge bloeddruk, shock
T Toxins/drugs vergiften/medicatie: landbouwgif, oplosmiddelen, medicatie
H Heavy metals zware metalen: lood, mangaan, kwik
Vanwege de ernst van een delier is altijd zorgvuldig lichamelijk onderzoek nodig. Het gaat
erom de onderliggende lichamelijke aandoeningen op te sporen en zo mogelijk te
behandelen. De Delirium Observatie Schaal (DOS) is een instrument waarmee patiënten
kunnen worden gescreend op de aan- of afwezigheid van een delier.
Een aandoening waarmee het onderscheid lastig kan zijn, is een zeer ernstige depressieve
stoornis, die sterk kan lijken op een hypoactief delier. Psychotische syndromen kunnen
soms ook op een delier lijken, maar betreffende patiënten hebben een helder bewustzijn en
ze zijn in principe goed georiënteerd in tijd en plaats.
De therapie bij een delier is afhankelijk van de oorzaak. Voor de patiënt is het van belang
dat de onderliggende lichamelijke oorzaak snel wordt gevonden en zo mogelijk behandeld.
Hiernaast worden de symptomen van een delier aangepakt met antipsychotische medicatie
en/of rustgevende medicatie.
Bij het vermoeden van een delier moet altijd een arts worden geïnformeerd. Nadat de
diagnose delier is gesteld, is het in de eerste plaats zaak te zorgen dat de veiligheid voor de
patiënt en anderen in de omgeving is gegarandeerd.
De verpleegkundige dient ervoor te zorgen dat voorwerpen waarmee de patiënt schade kan
aanrichten uit de buurt zijn. Hij heeft begeleiding bij alle noodzakelijke levensbehoeften. Het
is nodig de inname en uitscheiding van vocht en voedsel te registreren. De patiënt moet in
een rustige ruimte worden gebracht, waarbij ervoor wordt gezorgd dat hij zich zo goed
mogelijke kan oriënteren.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauravdnoort. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen