HC 1; inleiding
https://canvas.vu.nl/courses/74868/files/7522100?module_item_id=1259079
Wetenschap wordt gemaakt in een maatschappelijke context, sociale wetenschap is mensenwerk.
Constructivistisch: wetenschappelijke kennis kan nooit objectief zijn, de mensen door wie het is gemaakt
maken uit voor het eindresultaat. Ondanks de negatieve kanten van de wetenschap is het nog steeds de
beste manier om inzicht te krijgen in de samenleving, om kennis te vergaren.
Er zijn verschillende manieren om wetenschap te bedrijven: Institutionalisering van wetenschap en onze
disciplines (sociale wetenschappen). Kennis verwerven is ook cultureel-specifiek, maar het is niet een
Westers iets, het is wel gedomineerd door het westen.
Status of Science
Science is niet 1 op 1 te vertalen naar wetenschap. De status van de wetenschap maakt uit, voor hoe
serieus de wetenschap wordt genomen door de samenleving, en hoeveel er mee wordt gedaan.
Natuurwetenschap heeft een hogere status dan sociale wetenschap, zij kunnen harde wetten maken, wat
moeilijk / onmogelijk is in de sociale wetenschappen.
De Post-Truth Society kan worden opgedeeld in verschillende vormen van samenlevingen:
1. Pre-modern society: waarheid wordt gegeven
2. Modern society: kennis kan worden verkregen door goed onderzoek te doen
3. Postmodern society: waarheid / kennis wordt gemaakt, het maakt uit wie het onderzoek heeft
gedaan
4. Post-postmodern society: waarheid is een “marketable” product, de kennis is niet objectief, het
gaat er ook niet meer om of de kennis nog wel klopt met de empirische wereld, het gaat niet meer
om waarheid, maar het gaat om welke kennis goed verkoopbaar is.
Definitie van “science”, of wetenschap
Onder wetenschap verstaan we een activiteit waarbij op structurele manier empirisch bewijs en kennis
wordt vergaard door middel van experiment en observatie. Wetenschap is per definitie altijd op zoek naar
iets nieuws, de dynamiek streeft altijd naar vernieuwing. “Science is the more or less systematic search
for knowledge by experts, who react to earlier knowledge and share their ideas with others.”
Wetenschappelijke kennis moet gedeeld worden, zolang het niet wordt gedeeld bestaat het eigenlijk
wetenschappelijk gezien niet.
,HC 2; Institutionalisatie
https://vu.cloud.panopto.eu/Panopto/Pages/Viewer.aspx?id=51e3767d-2c34-4f83-81f8-b14801597607
Het Thomas-theorema of de Thomas-regel is een fundamenteel begrip uit de sociologie dat weergeeft
dat wanneer mensen situaties als werkelijk definiëren, die situaties werkelijke gevolgen hebben. De
definitie van de situatie is dus van invloed op het handelen.
Institutionalisering is pas compleet als een aspect van historicity er is, een gevoel van ‘het is altijd zo
geweest’. Dan pas krijgen instituties ook invloed op ons. Macht- en machtsverhoudingen worden hierbij
vergeten door de schrijvers van het boek(?). De mensen die hierin een rol spelen hebben onderling
verschillende machtsverhoudingen.
Latour: “De wetenschap die we gebruiken wordt vaak gepresenteerd als een kant en klaar pakket, hoe
dat artikel / boek gemaakt is, is eigenlijk een zwarte doos, en wat er gebeurt in de zwarte doos blijft buiten
ons zicht. De wetenschap is veel aan vooraf gegaan, inclusief machtsverhoudingen, en om dit te
begrijpen moeten we de zwarte doos openen.” Kernidee van institutionalisering.
- Wetenschap heeft een “Janushoofd”. Wetenschap heeft dus 2 kanten / gezichten. De ene kant is
de kant die we ervaren, het kant en klare resultaat. De andere kant is het proces, deze vindt hij
interessant.
- Als je machine werkt raken mensen ervan overtuigd dat dit de juiste manier is om een machine te
maken. Dit is hoe wij wetenschap ervaren. “When things are true they hold.”
- De machine gaat pas werken op het moment dat voldoende mensen ervan overtuigd zijn dat het
zo is. Dit is de denkwijze van Latour. “When things hold they start becoming true”. Dit is heel
constructivistisch
- Volgens hem is bijna niemand geïnteresseerd in “science in the making”, mensen willen de
zwarte doos niet open. Het proces is eigenlijk rommelig en chaotisch, maar mensen willen orde
en duidelijkheid.
- Een wetenschappelijke uitspraak als waar accepteren of niet, zit niet in de uitspraak zelf, maar in
de zinnen daaromheen, en hoe die context het presenteert als een feit, een hypothese, een idee,
etc. Niet in de tekst van de onderzoeker zelf, maar vooral in andere teksten.
- Positive modalities: zinnen die de oorspronkelijke uitspraak wegleiden van de twijfel, chaos en
rommeligheid waarmee het onderzoek is gedaan en het hard maken.
- Negative modalities: zinnen die de onzekerheid inbouwen. Eerst presenteren als een feit, daarna
twijfel en onzekerheid toevoegen door de manier waarop er over wordt gepraat, het gaat dus om
wat anderen er later over zeggen.
,HC 3; Institutionalisering van sociologie
Institutionalisering van sociologie
Kern van het college: bepaalde individuen, zoals Durkheim en Park, hebben bewust gestreefd naar het
institutionaliseren van de sociologie, om het een plekje te geven aan de universiteit. Durkheim, Marx en
Weber zijn “toevallig” de hoofdpersonen in deze theorie.
De eerste sociologen: Comte de Saint-Simon, August Comte (de eerste die het woord sociologie heeft
gebruikt) en Herbert Spencer (de eerste die sociaalwetenschappelijke theorieën zou hebben willen
bedenken).
Émile Durkheim (1858-1917)
Hij heeft als eerste geprobeerd sociologie op de kaart te brengen en te institutionaliseren. In 1887 heeft
hij het eerste vak over sociologie aan een Europese universiteit gegeven. In 1896 is hij als eerste in
Europa benoemd als hoogleraar in de sociologie. Ook was hij de grondlegger van het eerste
sociologische tijdschrift in Europa. Hij heeft 4 hele belangrijke teksten geschreven om sociologie een
plekje te geven, nu wordt er eentje besproken: Le Suicide (1897).
Het plegen van zelfmoord is ongeveer het meest individuele gedrag wat men kan doen, hij wilde aan de
hand hiervan laten zien dat er patronen inzitten.
Deze patronen heeft hij als eerst aangetoond door te kijken naar de geografische spreiding van zelfmoord
in Frankrijk, en tussen landen. Er zijn ‘sociale’ verschillen hiertussen. Er zijn ook bepaalde tijden in het
jaar wanneer er meer zelfdodingen zijn dan in andere tijden. Hiermee wilde hij de sociale patronen
bewijzen. Hij zei dat er 4 patronen van zelfdoding zijn, deze kunnen op 2 assen worden gezet.
Egoïstische zelfdoding: iemand zit alleen maar in
zijn eigen wereld in het proces van zelfdoding.
Altruïstische zelfdoding: mensen trekken zich niet
terug, maar omdat het door de omgeving wordt
verwacht gaan mensen zichzelf doden. De
omgeving verwacht dus dat je suïcide gaat plegen.
Voorbeeld hiervan zijn kamikazepiloten & ‘suttees’.
Anomische zelfdoding: wanneer er bepaalde
regels zijn aan de samenleving, en deze regels en
zekerheden vallen weg. Bijvoorbeeld na de
beurskrach van 1929. Anomie = normloosheid.
Fatalistische zelfdoding: wanneer je leven zo
gereguleerd wordt dat er geen ruimte meer is om je
eigen leven te leiden. Een overregulering van je
leven leidt ertoe zelfmoord te plegen.
Er zit een patroon in wanneer je geboren bent en de kans om profvoetballer te worden, dit was omdat
kinderen in leeftijdscategorieën werden ingedeeld, als je bovenin de categorie zit (vroeg in het jaar
geboren), speel je tegen mensen jonger dan jij, waardoor je beter kan spelen, meer kansen krijgt en een
grotere kans hebt om gescout te worden. Positie in het veld is hierin ook belangrijk.
Een ander boek van Durkheim gaat over de meest fundamentele vraag in de sociale wetenschappen: hoe
ontstaat er sociale orde? Ervan uitgaande dat we allemaal in principe ons eigen belang nastreven, maar
, toch is de samenleving geen constant gevecht tussen iedereen. Hoe kan dit? Volgens Durkheim zijn er 2
organisatieprincipes hier:
1. Mechanische solidariteit: heel weinig taakverdeling, en als er toch een sociale orde is dan heeft
dat iets kunstmatigs. Voor zover er solidariteit is, sociale orde, is dat mechanisch.
2. Organische solidariteit: in complexe samenlevingen is er wel een taakverdeling, deze is te
vergelijken met het menselijke lichaam, samen werken alle organen zo dat je lichaam goed werkt.
Dit komt dus voor in industriële samenlevingen, de sociale orde wordt niet kunstmatig gemaakt.
In nog een ander boek spreekt hij over ‘sociale feiten’, dingen die buiten de mens zelf bestaan maar wel
invloed hebben op ons leven, bijvoorbeeld de kleding die we dragen (voorschriften en normen). De
kleding die we dragen heeft invloed op ons gedrag.
Het laatste van de 4 klassieke boeken gaat over religie, daarin zegt hij dat alle samenlevingen religies
hebben, deze religies zeggen meer over de samenleving zelf dan over Goden. Samenlevingen maken
religie waarin de zij zelf is weerspiegeld, gerepresenteerd.
De Chicago School van Sociologie
Begint aan de universiteit van Chicago, deze is opgericht in 1892. Een van de eerste mensen daar was
William Isaac Thomas, van de Thomas theorema. In Chicago wonen meer mensen met een Poolse
achtergrond dan in de tweede grootste stad van Polen zelf, er waren bizar veel migranten in Chicago.
Robert E. Park, Ernest Burgess en Roderick D. McKenzie:
model van human ecology van Chicago. Het maken van dit
model was een reactie op de grote mate van immigratie in
Chicago.
In een grote stad leven kan eenzaam voelen omdat je
niemand kent, maar het geeft ook vrijheid, omdat er niemand
echt op jou let.
Belangrijke (niet-Westerse/ witte/ mannelijke) sociologen
Ibn Khaldun (14e eeuw)
Harriet Martineau (1802-1876): de eerste persoon die bezig
was met genderstudies. Als je de samenleving wil toetsen
aan het criterium van gelijkheid tussen genders, dan faalt de
Verenigde Staten enorm.
William Du Bois: samen met zijn echtgenoot deed hij
onderzoek in achterstandswijken. Een conclusie was dat
binnen een ghetto opvalt dat er grote sociale verschillen zijn
tussen de mensen, niet iedereen in de ghetto leeft op
dezelfde manier. Dat gezegd hebbend, iedereen, ook degene met goede banen en vaste salarissen,
heeft moeite gehad met het vinden van huisvesting en een baan. Als er problemen zijn in de ghetto’s, ligt
dat niet aan de zwarte bevolking zelf, maar het ligt aan mechanismen van racisme en uitsluiting in de
samenleving die verklaren waarom mensen in de zwarte ghetto’s het moeilijk hebben. Dit zijn
fundamentele inzichten in de sociale wetenschappen.
De Verenigde Staten zijn heel belangrijk in de wereld, en ook in de sociale wetenschappen. Eller is een
kwalitatieve wetenschapper, en negeert Paul Lazarsfeld volledig, ook al was hij heel erg van belang voor
de sociologie. Lazarsfeld had een mixed methods onderzoeksmethode, hij deelde dezelfde vragenlijsten
