Samenvatting voor het vak criminologie als keuzevak voor de minor 'Werken in gedwongen kader' aan de Hogeschool Utrecht.
Gaat over de onderwerpen: inleiding criminologie, organisatie van veiligheid, oorzaken vanuit economisch perspectief, oorzaken vanuit sociologisch perspectief, oorzaken vanuit ...
Week 1: Inleiding criminologie en organisatie van veiligheid
Criminologie: wetenschap die crimineel/strafbaar gedrag, de aard en achtergrond van criminelen en
de wijze waarop de overheid en de maatschappij hierop reageert bestudeert
4 belangrijke vragen in de criminologie:
1) Wat is criminaliteit?
2) Wie overtreedt de regels en wie niet?
3) Hoe wordt op criminaliteit gereageerd?
4) Wie zijn de slachtoffers van criminaliteit?
Reactie op criminaliteit is de toepassing van het strafrecht
Strafrechtelijk systeem: het geheel van organisaties en personen dat bepaalt welke gedragingen
strafbaar zijn en zorg draagt voor de opsporing, vervolging en berechting en voor de
tenuitvoerlegging van opgelegde straffen
Belangrijkste onderdelen strafrechtelijk systeem:
- Strafwetgever
- Politie en andere instanties met opsporingsbevoegdheid
- Openbaar Ministerie
- Rechters
- Gevangeniswezen
- Reclassering
Taken politie:
- Hulpverlening
- Handhaving (openbare orde en opsporing van strafbare feiten)
Taken openbaar ministerie:
- Leiding geven aan politie
- Vervolging van verdachten (sepot, strafbeschikking zonder rechtbank en geldboete of
taakstraf)
- Toezicht op de tenuitvoerlegging van straffen, maatregelen en opgelegde voorwaarden
Rechterlijke macht:
- Zijn de ten laste gelegde strafbare feiten wettig en overtuigend bewezen
- Wat is de schuld/het aandeel van de verdachte
- Welke straf of maatregel dient opgelegd te worden
Selectiviteit in de strafrechtspleging: het verschijnsel dat niet-toevallige factoren bepalen welke
natuurlijke of rechtspersonen uit het totaal van wetsovertreders in aanraking komen met politie
en/of justitie
1) Selectiviteit door capaciteitsgebrek: het onvermogen van politie en justitie om alle zaken die
aan hen worden voorgelegd, optimaal te behandelen; hier is niet genoeg capaciteit voor
2) Selectiviteit door regionale verschillen: verschillen in het gevoerde beleid met betrekking tot
de opsporing, vervolging en berechting in de verschillende regio’s
, 3) Selectiviteit naar groepskenmerken: het anders afdoen van gelijke zaken vanwege bepaalde
groepskenmerken van de dader, rechter wordt geacht rekening te houden met de persoon
van de verdachte
Rationele keuze theorie: deze theorie gaat ervanuit dat iemand uit vrije wil een delict pleegt
waarbij het strafrisico wordt afgewogen, dus de pakkans en strafmaat. Mensen maken een
bewuste keuze waarbij alle opties rationeel worden afgewogen
- Afweging kosten en baten: wat kost het me en wat levert het me op, hoe zwaar is de straf die
kan worden opgelegd en is dit het risico waard, hoe groot is de kans dat ik gepakt wordt
- Individuele (economische) bewuste keuze
- Beslissing die vooraf genomen wordt, lang over nagedacht
Bijvoorbeeld drugshandel
Gelegenheidstheorie(routine activity): kans op deelname aan criminele activiteiten wordt
groter als de gelegenheid groot is; gelegenheid maakt de dief (meer een spontane actie, is
niet van te voren gepland maar gebeurt tijdens dagelijkse handelingen)
Niveau van criminaliteit wordt hierbij bepaald door 3 factoren:
1) Aanwezigheid van potentiële daders
2) Aanwezigheid van geschikte doelwitten
3) Afwezigheid van voldoende bewaking
Bijvoorbeeld een pakketbezorger wil snel een pakketje bezorgen en laat de bus open staan, en dan
neemt iemand de bus vol pakketten mee. Of iemand die bij de zelfscankassa’s steelt als het druk is en
er is weinig bewaking.
Als er voorbereiding aan vooraf is gegaan en er is over nagedacht is het geen
gelegenheidstheorie maar rationele keuze theorie
Oorzaken vanuit sociologisch perspectief:
Anomie en straintheorieën: als je je niet gewaardeerd voelt kun je frustratie krijgen omdat je
iets wilt niet bereiken wat niet lukt. Hierdoor ervaar je strain(innerlijke spanning) en anomie
(normloosheid). Dus als het niet lukt om te bereiken wat je wil op een legale manier is de
verleiding groot om het te doen op een illegale manier. (dit komt ook vaak voor bij bepaalde
groeperingen, delinquente subculturen)
Sociale controletheorieën(Hirschi): crimineel gedrag kan worden voorkomen door het
hebben van bindingen met de maatschappij. Als je bepaalde bindingen met de
samenleving/maatschappij niet hebt dan is de kans groter dat je crimineel gedrag vertoont.
En hoe meer bindingen je wel hebt met de samenleving, hoe kleiner de kans is op crimineel
gedrag.
4 bindingen: (bijv. bindingen door school, werk, sport)
1) Gehechtheid
2) Betrokkenheid
3) Gebondenheid
4) Normen en waarden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laurajocker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
