9.0 Gehaald!! - In dit document vind je de aantekeningen van de colleges van het vak Geschiedenis van opvoeding en onderwijs uit het eerste jaar pedagogische wetenschappen aan de RUG. Alle stof vanuit de colleges (2023/2024) is erin verwerkt.
Geschiedenis van opvoeding en onderwijs
Literatuur: Colleges
College 1 - Wij willen kip, patat en appelmoes
Afgelopen jaren/eeuwen is er een verandering als het gaat om het beeld van voeding in de
opvoeding. Tegenwoordig ligt er steeds meer nadruk op het belang van gezonde voeding, dit is
ontstaan sinds er steeds vaker overgewicht werdt vastgesteld bij kinderen. Kinderen zitten door
de opkomst van de telefoons/tablets/games steeds meer binnen en bewegen minder.
Geschiedenis van het sinterklaasfeest
Charlotte Dematons schreef drie prentenboeken die bestsellers werden:
● ‘Nederland’: Hierin waren prenten te zien die Nederland typeren.
● ‘Alfabet’: Hierin werdt op elke prent een letter vertolkt. Op de prent staan alleen maar
dingen die met die letter beginnen.
● ‘Sinterklaas’: Een boek over het sinterklaasfeest, maar met zwarte pieten. Hierdoor is dit
boek uit de winkels gehaald. In 2023 is het boek opnieuw gemaakt zonder zwarte pieten.
Vaak wordt gezegd dat er niet zo’n probleem gemaakt moet worden van de zwarte pieten
discussie, omdat het een traditie is dat piet zwart is. Het zou al eeuwen zo zijn. Maar, dat is niet
waar. Zwarte Piet is pas sinds de 19e eeuw een onderdeel van het Sinterklaasfeest.
Het sinterklaasfeest is wel al eeuwen een opvoedfeest, waarbij centraal staat dat kinderen goed
moeten luisteren. Vroeger, tot de 17e eeuw, had Sinterklaas helpers. Dit waren een soort
duivels die kinderen bang maakten, waardoor kinderen goed zouden luisteren. Vanaf de 17e
eeuw werden deze helpers afgeschaft en deed Sinterklaas het een tijdje alleen. Tot in de 19e
eeuw de helpers weer terugkwamen in de vorm van knechten/pieten. Deze knechten waren
toen zwart, waarschijnlijk omdat dit ook het geval was in Spaanse schilderijen uit die tijd.
Doordat deze knechten zwart waren en de taak hadden kinderen een beetje bang te maken,
werden kinderen bang voor zwarte mensen. Dit was niet de bedoeling, waardoor zwarte piet in
de 20e eeuw veranderde in een grappenmaker, zonder kinderen bang te maken.
Naast de zwarte pieten discussie waren er vroeger ook problemen met Sinterklaas. Sinterklaas
is van oorsprong een katholiek feest, maar toen de protestanten aan de macht kwamen werdt
dit een probleem. De protestanten vonden dat heiligen niet geëerd mochten worden.
Kernpunten uit de geschiedenis van het sinterklaasfeest:
● Vroeger was het acceptabel dat kinderen om opvoedkundige redenen bang gemaakt
werden, tegenwoordig kan dat niet meer.
● Het is tegenwoordig belangrijk dat kinderen waarden van Inclusie meekrijgen. In dit
geval door de ‘tradities’ van het Sinterklaasfeest aan te passen.
, 3 soorten bronnen
Teksten
Je kan teksten indelen in vier categorieën:
● Prescriptieve teksten → Teksten die dingen voorschrijven. Hierin staat hoe dingen
gedaan zouden moeten worden.
● Descriptieve teksten → teksten die dingen beschrijven (bijvoorbeeld demografische
gegevens).
● Persoonlijke teksten/egodocumenten → Teksten waarin staat hoe mensen dingen
beleefd hebben (bijvoorbeeld een dagboek).
● Literaire tekst
Afbeeldingen
Afbeeldingen kunnen, net als teksten, prescriptief of descriptief zijn. Daarnaast kan een
afbeelding ook symbolisch zijn. Bijvoorbeeld ‘het lammetje dat een varken is’ dat een symbool is
voor een transgender kind.
Artefacten (spullen)
Ook spullen kunnen als bron dienen wanneer er gekeken wordt naar de geschiedenis. Een
voorbeeld is de pechvogel, een ‘knuffeltje’ in de vorm van een vogel. Deze werdt vroeger
gebruikt als een kind op school iets deed wat niet mocht. Hij/zij kreeg deze pechvogel dan naar
zich toegegooid en moest hem terugbrengen. Bij het terugbrengen kreeg het kind vervolgens
een tik.
Debat van evolutionisten vs structuralisten (Grote kans op tentamenvraag)
De evolutionisten en structuralisten verschillen van mening over de kindertijd en het
gezinsleven:
Evolutionisten (Philippe Aries - 1960): Volgens Aries was er voor de 17e eeuw geen sprake van
kinderen, maar van mini-volwassenen. Ook was er voor de 18e eeuw geen intiem gezinsleven.
Ouders zouden helemaal niet zoveel van kinderen houden, omdat ze hun kinderen veel naar de
min brachten en om zichzelf te beschermen wanneer er kindersterfte plaats zou vinden. Dit
wordt de zwarte legende genoemd en is gebaseerd op moralistische traktaten, woordenboeken,
afbeeldingen en kleding.
Structuralisten (Linda Pollock - 1983): Structuralisten denken dat er vroegen wel een kindertijd
was en er wel een affectief gezinsleven is. Dit wordt de witte legende genoemd. Zij baseren dit
op egodocumenten, andere manieren van schrijven en een andere interpretatie van bronnen.
Ze zeggen dat ouders vroeger wel van hun kinderen hielden, de kindersterfte deed hun wel wat.
Daarnaast was er wel een kindertijd, want kinderen werden op afbeeldingen anders aangekleed
dan in het dagelijks leven, waardoor het leek olsof ze mini-volwassen waren.
Maar: zowel de zwarte als witte legende is niet volledig juist. Het moet wel genuanceerd
worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jfv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
