Cyclus 3.1 College anatomie en openen
College 1 – anatomie en openen
Hoofdstuk 12
Indicatie endodontische behandeling
o Necrotisch geïnfecteerde pulpa
o Irreversibele pulpitis (ontsteking van het pulpaweefsel wat onomkeerbaar is)
Protocol endodontische behandeling zo moet je een behandeling doen
Alleen behandelen als er een diagnose aanwezig is
Schema endodontologie
o +: aanwezig
o ++: versterkt aanwezig
o +++: verhoogd en verlengd aanwezig (alleen bij sensibilitetistest)
o -: niet aanwezig of als je het niet weet
Beeld van element: cariës, kleur, restauraties, breuken etc.
Percussietest: tikken op element (eerst op een “normaal” element doen, daarna bij het verdachte element)
Palperen: uitwendig of inwendig met hand of handen voelen als onderdeel van geneeskundig onderzoek.
o Vraag patiënt mond juist wat te sluiten zodat weke delen niet op spanning staan
o Palperen hoog in omslagplooi waar apices van elementen te verwachten zijn en palatinaal of linguaal in onderkaak.
Fluctuatie: wanneer meen op ene plaats op een zwelling drukt en de omliggende delen omhoog komen alsof men op een ballon met
water drukt.
Parodontaal onderzoek: pockets, langs element wandelen en smalle diepe pocket is endodontisch van oorsprong.
o Deze zijn lastig te sonderen.
o Bij een parodontale pocket meer een horizontaal verloop van de pocket.
Furcaties meten
Fistel tracen met guttapercha, minimaal 35-40 mm
Foto maken
Sensibiliteitstest: testen of pulpa nog vitaal is
o Doel: bepalen wat het regeneratievermogen van de pulpa is.
o Kijken of het irreversibel of reversibel ontstoken is als de cariës weghaalt (lek gedicht) kan de pulpa dan genezen van de
ontsteking.
o Bij dichten van het leek met een vulling wil je weten of de pulpa nog kan genezen van de ontsteking.
Testen: sensibiliteit, vermogen van zenuwcellen om pijnprikkels door te geven.
Vitaliteitstest: niet mogelijk om te kijken hoeveel bloed er doorheen stroomt.
Sensibiliteitstest: super onbetrouwbare test
Klinische diagnose: om histologisch niveau wil je de pulpa testen op regeneratie en doorbloeding, maar je test nu of
patiënt pijn registreert.
Koude spray: leg uit dat een element op kou reageert, dit is normaal. Vraag patiënt of hij wat aanvoelt. Je
wilt weten wanneer het koude/pijnlijke gevoel wegtrekt.
o Test altijd de gezonde elementen eerst met chloorethyl spray op wattenpelet.
o Onbetrouwbare en
onduidelijke test, herhaal
deze test daarom enkele
keren.
o Bij lastige en tegenstrijdige
dingen, faken en een droog
watje op tanden leggen.
o Mogelijk ook via cofferdam
met warm water.
+++ verhoogd en verlengd altijd
vergelijken met gezonde elementen.
Röntgenonderzoek: peri-apicale opnamen en eventuele bitewing.
Stroomdiagram
o Necrotisch weefsel of ontstoken weefsel?
o Bij glazuurcariës al op histologisch niveau een verandering
van pulpaweefsel, immunologische reactie vindt hier
namelijk plaats. Bij beginnende cariës eigenlijk al een niet
pijnlijke reversibele pulpitis.
Endo is niet geïndiceerd bij een reversibel
proces.
Irreversibele pulpitis
o Verhoogd en verlengd gevoelig na prikkeling of normaal
reageren: deel van zenuwweefsel is al necrotisch
o Spontane pijn en ’s nachts pijn.
o Therapie
Verwijderen van necrotisch ene geïnfecteerde en ontstoken pulpaweefsel (pulpectomie)
Obturatie wortelkanaal (afsluiting van potje tegen bacteriën)
Irreversibele pulpitis met parodontitis apicalis
o Proces richting appicaal: alleen dan nog necrotisch weefsel en ontstoken weefsel aanwezig. Daarna wordt het parodontitis
apicalis en wordt het gehele weefsel necrotisch.
o Bacteriefront is altijd minder ver dan het ontstekingsfront. Afweer van lichaam is apicaal al aanwezig maar bacteriën zijn daar
nog niet!
o Therapie: prikkel stoppen, instroom stoppen, obliteratie met vulling, gat sluiten met vulling.
, Parodontitis apicalis
o Afweerreactie wanneer niks wordt gestopt de bacteriën zijn dan door de contrictie in de apex heen, waardoor ze in het
parodontium komen en dus het lichaam met de afweer erbij kan.
o Alleen immuunrespons van het peri-apicale gebied.
o Infectie over hele wortelkanaalstelsel aanwezig.
o Therapie: prikkel stoppen, instroom stoppen, obliteratie met vulling, gat sluiten met vulling.
Doel endodontische behandeling: verwijderen van volledige infectie
o Desinfectie volledige wortelkanaalstelsel
o Obturatie volledige wortelkanaalstelsel bacteriën die overblijven probeer je als het ware achter het behang te plakken.
Je krijgt niet alle bacteriën weg.
o Beste behandeling: extractie
Vijlen
o Met vijlen ga je de kanalen opzoeken
o 6-8-10: nieuwere vijlen
o Kleurcodering: 15: wit, 20: geel, 25: rood, 30: blauw, 35: groen, 40: zwart, 45: wit, 50: geel etc.
In peperpoints, guttapercha, overal komt het terug
Lengte bepalen
o Klipje zit aan vijl vast of dun stokje met slangentongetje wat je tegen vijl aanhoudt. Wanneer vijl element verlaat, meestal bij
constrictie. Wanneer een gat gecreëerd is of resorptie aanwezig is en hier vijl in stoppen elektrisch signaal geeft een piep.
Trek je hem terug dan weet je precies waar de constrictie zit. Zo weet je de lengte en kun je schoonmaken. Om te voorkomen
dat je via de radix in het kaakbot komt.
Stoppertje op punt wat het meest logische is: bij incisief = incisaalrand.
Met vijlen erin kijken of je kanalen vergeten bent en of er bochten in zitten.
o Kanalen opvijlen, breder maken en doel: tot op volledige lengte of tot 1 mm hiervoor schoon kunt maken met
natriumhypochloriet. Dit zorgt voor desinfectie van de kanalen.
o Parodontitis apicalis zal na een goede endo verdwijnen
In furcatie of lateraal van wortel is ook een parodontitis apicalis mogelijk.
College 2 DETI een CEB
DETI en CEB: Risicio-inventarisatie van endodontische behandelingen
Succespercentage de novo endodontische behandelingen is hoger dan endodontische herbehandelingen.
Er is een significante relatie aangetoond tussen (slecht uitgevoerde wortelkanaalbehandeling) + de aanwezigheid van een peri-apicale
radiolucentie en een röntgenologisch onvoldoende wortelkanaalvulling
Succes bij iatrogene schade:
o Met aantasting anatomie: 47 % boren waar het niet hoort of uit de bocht vliegen met een vijl.
o Geen aantasting anatomie: 87 % succespercentage ligt hoger! succespercentage succespercentage ligt hoger! ligt succespercentage ligt hoger! hoger! succespercentage ligt hoger!
DETI = dutch endodontic treatment index
o Inventariseren hoe moeilijk een wortelkanaal behandeling zal zijn en wat je tegen zult komen.
In elk programma te vinden onder het hoofdstuk ‘endo’ of in de status, op het
desbetreffende element met rechter muisknop
DETI=Dutch endodontic treatment index(“quick scan”)
o Als je het lijstje met vragen invult nergens ja ingevuld dan heb je DETI A.
Wel ergens ja DETI B.
o DETI A=ongecompliceerde endodontische behandeling Geen van vragen
invullen: score A, beginnen met wkb.
o DETI B= gecompliceerde endodontische behandeling Bovenmolaar
bijvoorbeeld, meer dan 3 kanalen of kroon aanwezig of eerder endodontisch
behandeld
o De 3 categorieën zijn opgedeeld in 15 ‘hoofdstukken’ Elk hoofdstuk moet
ingevuld worden, bij categorie C indien van toepassing
Kijken hoe gecompliceerd de behandeling zal zijn
De moeilijkheidsgraad wordt bepaald door de CEB
o De categorie heeft gevolgen voor het declareren.
De categorieën die invloed kunnen hebben op de behandeling binnen de categorieën worden 3 risiconiveau’s
onderscheiden (gemiddeld, bovengemiddeld en groot risico).
Gemiddeld: 1 punt per item
Bovengemiddeld: 2 punten per item
Groot risico: 5 punten per item
Alle categorieën worden ingevuld, behalve C die alleen als deze van toepassing is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper suusjevan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.