Samenvatting
Samenvatting AK Systeem Aarde H1&2 havo
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- HAVO
Met behulp van deze samenvatting van hoofdstuk 1 en 2 van systeem aarde ben je goed op weg naar die voldoende op jouw proefwerk!
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Aardrijkskunde ToetsweekH1.1: Planeet aarde
Tijdschalen
● De ouderdom van de aarde wordt geschat op 4,6 miljard jaar
● Daarom geologische tijdschaal (indeling van de 4,6 miljard jaren omvattende
geologische geschiedenis van de aarde)
● Aanvankelijk was er alleen een relatieve tijdschaal; volgorde bekend, ouderdom niet
● Later absolute tijdschaal; door het radioactieve verval van gesteenten werden
jaartallen bekend
Opbouw van de aarde
● De aarde is opgebouwd uit een aantal bolschillen: kern, mantel, korst
● De schillen worden van binnen naar buiten steeds lichter van gewicht
○ Bekend door de studie naar gedrag van aardbevingsgolven (door verschillen
in dichtheid of materiaal bewegen de golven met verschillende snelheden?
○ Bekend door de studie naar vulkanen
● Binnenin de aarde zit de kern, ondanks de hoge temperatuur is het binnenste deel
van de kern vast door hoge druk, het buitenste deel is vloeibaar door lagere druk
● Om de kern zit de mantel, die bestaat uit de binnen- en de buitenmantel
(binnenmantel is vast, buitenmantel is taai-vloeibaar)
● Om de buitenmantel zit de aardkorst: de dikte van de aardkorst varieert
,Twee sferen
● Lithosfeer (de buitenste schil van de aarde, bestaande uit de aardkorst en het vaste,
buitenste gedeelte van de aardmantel)
○ De continenten bestaan voornamelijk uit graniet: stollingsgesteente met
zichtbare kristallen dat ontstaat bij langzame afkoeling van magma
○ De oceanische korst bestaat uit basalt: stollingsgesteente dat ontstaat door
snelle afkoeling van lava bij een vulkaanuitbarsting
● Onder de lithosfeer ligt de asthenosfeer; door de hoge temperatuur is de
asthenosfeer minder hard dan de lithosfeer
○ Het vaste gesteente is onder invloed van druk en tijd taai-vloeibaar geworden,
platen van de lithosfeer kunnen over de asthenosfeer glijden
, H1.2: Drijvende continenten
Catastrofe of niet?
● Catastrofetheorie: geologen gingen ervan uit dat ingrijpende veranderingen aan het
aardoppervlak vrij plotseling en op rampzalige wijze tot stand kwamen
○ Maakte plaats voor het actualiteitsbeginsel
● Actualiteitsbeginsel: het principe dat ervan uitgaat dat natuurwetten in het verleden
en het heden hetzelfde zijn
○ Processen herhalen zich gedurende de tijd, een gletsjer die in lange tijd een
V-vormig dal heeft uitgeschuurd tot een U-vormig dal, zal dat vroeger onder
gelijke omstandigheden ook hebben gedaan
Alfred Wegener
● Duitse meteoroloog, kwam met nieuwe aanwijzingen:
○ Hij constateerde overeenkomsten tussen de fossiele flora en fauna in delen
van de wereld die tegenwoordig ver uit elkaar liggen, fossielen van dieren die
niet konden zwemmen werden gevonden in continenten die waren
gescheiden door oceanen
○ Hij vond sporen van vroegere ijskappen, in dezelfde periode kwamen op
andere plekken tropische moerassen voor dus kon het niet zo zijn dat de hele
aarde onder een ijskap lag (Afrika, Australië, India en Zuid-Amerika lagen
vroeger volgens hem in de buurt van de zuidpool)
○ Hij ontdekte dat verschillende gesteenten en gebergten bij de kusten van
Afrika en Zuid-Amerika waren afgebroken, precies op elkaar aansloten
Onderzeese bergruggen
● Door dieptemetingen in oceanen werd ontdekt dat de oceaanbodem niet vlak is,
maar bestaat uit ravijnen, greppels en spleten
○ Hoogste en langste bergketen bevindt zich onder water
● Op sommige plekken steken bergtoppen boven het water uit (vb; Azoren)
○ Door het midden van de Azoren loopt een kloof
● Aardkorst onder oceanen is nog vrij jong, maar geleidelijk ouder wordt als je van de
Midden-Atlantische Rug naar het oosten of het westen gaat
● De oceanische plaat groeit vanuit het midden aan, de oceaan wordt naar twee
kanten toe steeds breder
Groen: nieuwe oceaanbodem
Groen (bij elkaar): mid-oceanische rug
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilse111. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen