Nieuws en Journalistiek
Individuele eindtoets
Schudson: Sociology Of News
Kennisclips (10)
Artikelen (9)
1
,Les 1: Het nieuws en de nieuw(e/s) consument
Nieuws = objectief, actueel, vertrouwen in de zender.
Geen nieuws = ideologieën, opinie, entertainment, geen feiten.
Variatie in nieuwsconsumenten:
- Plezier/ ontspanning
- Gewoonte
- Symboolfunctie
- Sociale functie: dat je mee kunt praten
Schudson:
- Nieuws is een retorische vorm of een verzameling van retorische vormen.
- Het is een cultureel genre. (De vorm die je kent, wat je gewend bent.)
- Het product van sociale, economische en politieke instituties en gebruiken. Wat de mens zelf
gevormd heeft.
Nieuws: de inhoud.
- Het product van journalistieke activiteiten en publicaties.
- Bouwt verwachtingen op van een gemeenschappeljike, gedeelde wereld.
- Tekstueel systeem
- Nieuws kan gezien worden als een tekstueel systeem door naar de retorische vorm en
structuur te kijken.
- Nieuws is een gemaakte realiteit. Journalisten creeëren realiteit door te selecteren, framen, te
vormen. Het publiek ziet dit als echt.
- Beinvloed menselijke actie. In welke mate is nog geen consensus over.
- Culturele vorm die niet constante zorg van mensen vereist
Journalistiek: actoren en de handeling.
- De journalistieke taak is het maken en rapporteren van nieuws.
- Het produceren en verspreiden van informatie over tijdelijke zaken met publieke interesse
en een bepaalde belangrijkheid. Het bestaat uit een aantal instituties die periodiek op
anonieme wijze informatie en commentaar publiceren, die vaak als waarheid wordt gezien.
- Functie journalistiek is breed, namelijk communicatie.
- Publieke missie. Het doel is het produceren en verspreiden van serieuze informatie en het
debat over sociale, politieke en culturele zaken.
- Sociale coordinatie van individuen en groepen door gedeelde symbolen en betekenissen.
“ Journalistiek houdt zich bezig met het geven van informatie en commentaar op actuele
gebeurtenissen die het publieke belang dienen. “
“Journalistiek is de praktijk van het regelmatig produceren en verspreiden van informatie over
hedendaagse gebeurtenissen die publiekelijk interessant en belangrijk zijn. Het is een set van
instituties die periodiek informatie en commentaar op hedendaagse gebeurtenissen publiceren. “
Institutie = geheel van normen en regels (formeel en informeel) die het handelen (van journalisten)
sturen. Grootste deel vind plaats in nieuwredacties/media organisaties.
Het huwelijk is bijvoorbeeld ook een institutie.
In goede journalistiek worden informatie en commentaar duidelijk van elkaar gescheiden. Bij
satirische programma’s wordt dit vaak door elkaar gehaald.
2
,Kwaliteit van lezen is veranderd: van intensief lezen naar extensief. Meeste lezers zijn beide, maar het
zwaartepunt is naar extensief geschoven.
Journalistieke strijd om verslag te doen van de eerste/meeste spraakmakende gebeurtenis.
De berichtgeving beïnvloedt publieke opinie en gedrag.
Parajournalisten: instituten die ook nieuws maken en verspreiden, zoals bijvoorbeeld spindoctors of
reporters.
DUS: Nieuws (inhoud) en journalistiek (actoren en handeling) moeten onderscheiden worden.
DUS: Met de keuze van de berichtgeving de nadruk in het bericht, en het inkaderen (framing) van de
boodschap beïnvloedt de journalistiek het publiek.
“Journalism is the business or practice of regularly producting and disseminating information about
contemporary affairs of public interest and importance.”
Les 2: Journalistiek, kernbegrippen en idealen
Twee wetenschappers met elkaar vergelijken:
HABERMAS (Duitse filosoof): de publieke sfeer van de bourgeoisie heeft een sociale ruimte, waar
publieke zaken besproken konden worden. Het dagblad is een leverancier van informatie van het
publiek belang, en voor publieke belangstelling.
Hij ziet nieuws als het rauwe materiaal voor rationele publieke redevoering.
Public Sphere (openbaarheid)
Eind 18e eeuw. Hij ziet de samenleving sterk veranderen. Veranderingen die hij waarneemt:
De scheiding tussen privé en publiek. Deze was er eerst nauwelijks. Ze woonden in de
omgeving waarin ze werkten, ze kenden de omgeving.
Veranderd beeld in mensheid. Mensen zijn elkaar gelijken. En dat ze bovendien rationele
wezens zijn die goed kunnen nadenken, ze zijn gelijk en redelijk.
Om die gelijkheid ook kunnen ze deelnemen aan een raditioneel debat.
Het politiek debat in publieke sfeer. De kiem wordt gelegd.
Midden 19e eeuw: (komt erbij)
Mensen krijgen de macht van het kapitaal.
Producenten van het kapitaal hebben steeds meer belang bij een goede openbare sfeer, of een
goed imago van hun bedrijf. Niet alleen machthebbers hebben meer belang bij de publieke sfeer.
Habermas vroeg zich af waarom de bourgeoisie de macht had om zo’n ruimte te creeren, en
andere groepen niet.
ANDERSON: alle gemeenschappen zijn verbeelde gemeenschappen. Etniteiten bestaan in gedachten
van mensen als objecten van orientatie en aansluiting. > als je de krant leest, weet je dat duizenden
mensen dat ook doen. Je weet dat ze het doen, maar je weet niet hun identiteit.
Hij zegt dat er een groot verschil is tussen gemeenschap en publiek:
Publiek: een gemeenschappelijke set van normen voor publieke conversatie, en civiele interactie rond
een gedeeld politiek onderwerp
Gemeenschap: een gemeenschappelijke emotionele identiteit, en een gevoel van gemeenschap.
Hij ziet nieuws als publieke constructie van bepaalde beelden van jezelf, de gemeenschap en de natie.
3
,4
,Imagined Communities
Gedeelde verhalen over identiteit en nationaliteit vormt het cement van waar een samenleving
op drijft. Het dagblad biedt een ritueel aan lezers waardoor ze kunnen deelnemen aan een
ceremonie van gedeeld lezersschap
Rol van het dagblad: dit word meer een verhalenverteller.
o Creeert publieken. Ze delen een gemeenschappelijke bron van informatie. Daarmee
kunnen ze ook in gesprek raken.
o Ceremonie van gedeelt lezersschap.
o Het is veel meer een rituele gebeurtenis.
o Cultureel product.
o Het is ook een fictieve collectieve verhalen verteld. Verhalen over identiteit over
racisme, niet alleen keiharde feiten.
Public Sphere VS Imagined Community
Public sphere (Habermas)
Gemeenschappelijke normen voor publieke conversatie.
Interactie tussen burgers rondom politieke onderwerpen.
Imagined community (Anderson)
Gemeenschappelijke emotionaliteit.
Broederschap, interactie tussen bekenden
Het ontstaan van journalistiek
De krant is onze oervorm van een journalistiek medium. Eerste kranten ontstaan snel na de uitvinding
van de boekdrukkunst. Oudste bewaarde krant is uit 1618. Eerste kranten bestonden vaak uit een blad,
voor en achterkant. Volledig volgeschreven omdat papier schaars was, drukken was nog duur.
Voorlopers van de krant:
1. Geschreven brieven. Dit was alleen voor de elite, voor de hooggeletterde. Dit was eerst vooral
privé maar men ging steeds vaker een algemene nieuwsbrief meesturen met informatie die voor
mensen elders ook interessant waren. Deze brieven werden dan ook weer doorgestuurd.
2. Vlugschriften. Bedoeld om op markten en braderieen verspreiden te worden. Altijd vaak voor
illustratie en korte tekst. Bedoeld voor mensen die ook niet heel goed konden schrijven. Of er
oorlog was geweest, of een prins was geboren etc. vaak sensationele zaken die een groot publiek
zou aanspreken.
Maatschappelijke betekenis van eerste kranten waren toegankelijk voor een klein publiek. Ze konden
niet zomaar alles schrijven want er was een autoritaire samenleving. Het is afhankelijk van de staat,
machthebbers. Eerste kranten gingen eerst over het buitenland want dat was minder problematisch.
Als je over nederlands nieuws ging schrijven moest je heel goed weten wat wel en niet mocht.
Wat de kranten van toen ook al hadden: PAPU
Publiciteit.
Actualiteit.
Universaliteit. Het kan in principe over alle domeinen in de samenleving gaan.
Periodiciteit. De krant komt op gezette tijden uit. Wat ook wel betekend dat men de krant vol
moet krijgen. Ze gaan zoeken naar nieuws.
5
, Eerst waren jounralisten niet afhankelijk.
1765: spanningen in Groot-Brittannië: partijdigheid in het nieuws. De pers was gekoppeld aan een
politieke partij. Verschillende soorten pers.
1775 – 1783: Onafhankelijkheidsstrijd
1791 (VS) eerste grondwetartikel: vrijheid van meningsuiting. Mag de burgers en de pers niet
beknotten in het geven van hun mening en commentaar. Hierbij komt ook meteen dat de journalistiek
zich steeds onafhankelijker word en eigen bedrijven ontstaan dan ook.
1830 (VS) opkomst penny papers. Paste zich aan op het brede publiek. Ze zijn ook relatief goedkoop.
Voor 1 penny te koop. Het publiek word steeds groter, niet alleen voor de elite. Wilde niet alleen
regels of politici promoten maar vooral ook winst maken.
1865: verhoogde competitie na de burgeroorlog. De opkomst van de advertentie en journalistiek voor
de massa. Nieuws kreeg meer kenmerken om het publiek te paaien: simpeler taalgebruik, grotere
titelkoppen, meer cartoons en illustraties. Op dat moment wordt objectiviteit een belangrijke waarde in
het nieuws. Journalistiek werd een echt beroep, niet iets wat je erbij deed. Ze gingen niet meer vanuit
een bepaalde partij schrijven zodat je voor iedereen toegankelijjk bent. Je sluit niet bepaalde groepen
uit. Het werd ook als een efficiente vorm van nieuwsvergaren gezien. Je zette voorop:
wie/wat/waar/waarom. Dan wist je zeker dat het belangrijkste nieuws goed aankwam.
Pluralisme kwam naar voren in de pers. (= verschillende opvattingen in één samenleving)
Civil war zorgde ervoor dat de relatie tussen poltieke partijen en kranten verwaterde. Kranten
werden snel groot, winstgevend en geïndustrialiseerd.
Eenvoudig taalgebruik ontstond om rekening te houden met vrouwen en immigraten. Kranten
werden sensationeler geschreven. Ook werden kranten onafhankelijk, en er werd steeds objectiever
geschreven. Vrij zijn van iedere vorm van bias ofwel, vooroordeel
- Vormen van nieuwsmedia zijn historisch gegroeid.
- Krant is oervorm van massamediaal nieuwsproduct.
- Verlichting van:
1. Vrijheid van de pers: onafhankelijk van de staat
2. Ontwikkeling van professie: objectiviteit
3. Vrijheid van ondernemen: commercie.
Is journalistiek een professioneel beroep?
Kenmerken professioneel beroep:
Voltijd beroep
Verbintenis aan professionele doelen
Formele training
Hoge mate van autonomie
Is dienstbaar aan samenleving
Toegang tot en uitoefening van beroep wordt bewaakt door formele instantie.
Onderstreepte is waar het beroep journalist niet aan voldoet. Een licencie kan bijvoorbeeld niet
worden afgepakt omdat er vrijheid van meningsuiting is. Je kan niet zeggen dat iemand iets niet mag
schrijven of publiceren.
Ontwikkeling journalistiek in de 20e eeuw
Persvoorlichters, PR medewerkers, communicatiemedewerkers & parajournalistiek ontwikkeld zich
enorm.
1930 ontstaat interpretatieve journalistiek. Hierin word meer uitleg en kleur gegeven.
6
