Inhoudsopgave
PROBLEEM 1 – MOBILITEIT & TOEZICHT OP MOBILITEIT (MIGRATIEPATRONEN EN CONTROLE).......................8
NABESPREKING 1.1: BINNENKOMST............................................................................................................... 8
LEERDOEL 1: WELKE MIGRATIEPATRONEN ZIJN ER TE ONDERSCHEIDEN BIJ DE KOMST VAN (ILLEGALE) VREEMDELINGEN NAAR
NEDERLAND OF DE EU?...........................................................................................................................................8
Manieren van irreguliere/illegale binnenkomst (Staring, 2004)......................................................................8
Legale binnenkomst, wordt illegaal verblijf (Staring, 2004 + Staring et al., 2005)..........................................9
3 Belangrijke illegale migratiepatronen...........................................................................................................9
Samenvatting migratiepatronen................................................................................................................................11
Kettingmigratie..............................................................................................................................................11
Multiple-oriented citizens...............................................................................................................................11
LEERDOEL 2: HOE ONDERSTEUNEN DE VERSCHILLENDE SOCIALE NETWERKEN DE KOMST VAN ILLEGAAL VERBLIJVENDE MIGRANTEN?
.........................................................................................................................................................................11
4 soorten banden/netwerken die relevant zijn in het migratieproces (Staring, 2004)..................................11
Netwerken en loyaliteit..................................................................................................................................12
3 uitwisselingsrelaties (3 soorten reciprociteit) (Staring et al., 2005)...........................................................12
LEERDOEL 3: WAT IS MENSENSMOKKEL EN IN HOEVERRE IS MENSENSMOKKEL EEN STRAFBAAR FEIT EN KAN WORDEN GESPROKEN
VAN DADERS EN SLACHTOFFERS?..............................................................................................................................12
Definitie mensensmokkel (Staring, 2004)......................................................................................................12
Strafbaarstelling........................................................................................................................................................ 13
Kenmerken van mensensmokkelaars.............................................................................................................13
De rol van mensensmokkelaars.................................................................................................................................13
Verschillende definities mensensmokkel (van der Leun, 2013)......................................................................13
Sociaal-wetenschappelijke definitie..........................................................................................................................13
Juridische definitie.....................................................................................................................................................13
Mensensmokkel en migratie vs. mensenhandel............................................................................................14
Overeenkomsten.......................................................................................................................................................14
Verschillen................................................................................................................................................................. 14
Push- en pullfactoren die mensensmokkel verklaren.....................................................................................14
Karakterisering/Beeld mensensmokkelaars vs. werkelijkheid.......................................................................14
Snakeheads: opportunistische ondernemers............................................................................................................14
Beeld smokkelaars (Achilli, 2018)..................................................................................................................15
Mensensmokkelaars in werkelijkheid............................................................................................................16
Morele economie......................................................................................................................................................16
De vluchtroute van Syrische vluchtelingen naar Europa + hun beeld van mensensmokkelaars...................16
(Rollen binnen) organisatie smokkelnetwerken.............................................................................................17
Vervaging van rollen..................................................................................................................................................17
Onderdeel van een familie........................................................................................................................................17
Beeld dat smokkelaars van zichzelf hebben...................................................................................................18
Relatie/band smokkelaars en vluchtelingen..................................................................................................18
Keten van vertrouwen (chain of trust).......................................................................................................................18
Mensensmokkelorganisaties vs. georganiseerde misdaad (Zhang et al., 2002)...........................................19
Organisatiestructuur van georganiseerde criminaliteit.................................................................................19
Continuümperspectief (Hagan & Smith)....................................................................................................................20
Big en little snakeheads..................................................................................................................................20
Kenmerken van mensensmokkelorganisaties................................................................................................20
Verschillende rollen binnen de organisatie................................................................................................................20
Demografische kenmerken smokkelaars.......................................................................................................21
De organisatie van mensensmokkel (Staring et al., 2005).............................................................................22
3 verschillende organisatievormen van mensensmokkel..........................................................................................22
3 categorieën mensensmokkelaars...........................................................................................................................22
2 soorten organisatiestructuren/samenwerkingsverbanden voor mensensmokkelaars...........................................22
NABESPREKING 1.2: CONTROLE EN MACHT..................................................................................................23
LEERDOEL 1: HOE EN WAAROM PROBEREN LANDEN (IN DE EU) VIA CONTROLE, TOEZICHT EN BELEID ONGEWENSTE MIGRATIE TE
CONTROLEREN EN TE BEHEERSEN?............................................................................................................................24
1
, Belang grenzen toegenomen (Staring & van Swaaningen, 2021).................................................................24
Responsabilisering.....................................................................................................................................................24
Externalisering van grenzen (commodificatie van grenzen)......................................................................................24
Definities ‘grens’.............................................................................................................................................25
Border criminology....................................................................................................................................................25
Relevantie grenzen.........................................................................................................................................25
Reterritoralisatie........................................................................................................................................................25
Grenzen zijn niet minder belangrijk geworden..........................................................................................................25
De externalisering van grenzen......................................................................................................................26
De commodificatie van grenzen.....................................................................................................................26
Touristification van grenzen......................................................................................................................................26
Uitbesteding en privatisering.....................................................................................................................................26
Beleid van uitsluiting (Broeders, 2009)..........................................................................................................26
2 vormen van uitsluiting............................................................................................................................................27
Uitsluiting binnen de arbeidsmarkt................................................................................................................27
Uitsluiting binnen de keten van toezicht door politie, vreemdelingendetentie en uitzetting........................27
Nieuwe manieren van identificatie................................................................................................................28
Witte vlekken vs. zwarte gaten (Broeders, 2009)..........................................................................................28
A. WAT IS INTERN EN EXTERN TOEZICHT?..................................................................................................................28
Reactiveren van bestaande grenzen en controle aan de binnengrenzen (Staring & van Swaaningen, 2021)
........................................................................................................................................................................28
Interne vs. externe migratiecontroles............................................................................................................29
Interne migratiecontroles..........................................................................................................................................29
2 ontwikkelingen rondom interne grenzen:..........................................................................................................29
Externe grenscontrole...............................................................................................................................................29
Belangrijkste ontwikkelingen rondom externe grenzen:......................................................................................29
Transnationalisatie (Aas, 2011).....................................................................................................................30
Wij-en-zij........................................................................................................................................................30
Beveiliging(systemen) van mobiliteit in Europa.............................................................................................30
Crimmigratie..................................................................................................................................................31
Crimmigranten vs. bona fide reizigers...........................................................................................................31
Biopolitiek.................................................................................................................................................................. 31
Zoepolitics (extern toezicht) vs. Biopolitics (intern toezicht)................................................................................31
Supracitizens vs. subcitizens......................................................................................................................................31
Biometrische technologieën...........................................................................................................................32
B. WELKE ROL SPELEN PRIVATE ONDERNEMINGEN ALS KLM EN FLIXBUS BIJ HET TOEZICHT OP ONGEWENSTE MIGRATIE? [=
RESPONSABILISERING]............................................................................................................................................32
Border responsibilisation: De verantwoordelijkheid van grenzen (Staring & van Swaaningen, 2021).........32
Carrier sanctions............................................................................................................................................33
Geschiedenis............................................................................................................................................................. 33
Verlies van controle...................................................................................................................................................33
Van fysieke naar metaforische grenzen.....................................................................................................................33
Minder bescherming.................................................................................................................................................34
Model van concentrische cirkels....................................................................................................................34
Stelsel van aansprakelijkheid van een derde partij........................................................................................34
Onderscheid tussen betrokkenheid van derde partijen.............................................................................................34
Vervoerders als gatekeepers..........................................................................................................................34
Key acces points.............................................................................................................................................34
Gevolgen van privatisering............................................................................................................................34
C. WAT IS CRIMMIGRATIE?.....................................................................................................................................35
Definitie van crimmigratie..............................................................................................................................35
Governing through crime (van der Leun et al., 2014)....................................................................................35
Governing through migration control............................................................................................................35
Crimmigratie (Stumpf)...................................................................................................................................35
Strafbaarstelling van illegale migratie........................................................................................................................35
Administratieve vreemdelingendetentie...................................................................................................................36
De verwijdering van het grondgebied en terugkeerverboden...................................................................................36
LEERDOEL 2: WAT ZIJN MOGELIJKE ONBEDOELDE EFFECTEN VAN INTERNE EN EXTERNE CONTROLE?......................................36
Problematische gevolgen en effecten (van der Leun et al., 2014).................................................................36
2
, McDonaldisering van justitie.....................................................................................................................................36
Ontwikkeling van 2 verschillende vormen van strafrechtspleging (Aas, 2014).............................................36
Bordered penality...........................................................................................................................................36
Verschuiving van een normaal naar een abnormaal frame van strafrechtspleging.....................................37
Uitdagingen voor het normale frame van strafrecht rondom:......................................................................37
1. Wie het mikpunt van strafrechtsdiscourses en -praktijken is................................................................................37
2. Wat straf en wat punitiviteit is..............................................................................................................................37
3. Hoe en waar deze zaken aangekaart moeten worden...........................................................................................38
Witte vlekken vs. zwarte gaten (Broeders, 2009)..........................................................................................38
Hypercriminalisering van immigranten (De Giorgi, 2010).............................................................................38
Structurele omstandigheden die immigranten blootstellen aan hyper-criminalisering.............................................39
Double punishment........................................................................................................................................39
Punitieve regulatie van arbeidsomstandigheden ontstaat vanuit 2 niveaus................................................39
Bij de grens vs. wanneer de grenzen al overgestoken zijn.........................................................................................39
WEBSITES T.A.V. HET MIGRATIEBELEID: HTTPS://WWW.CONSILIUM.EUROPA.EU/NL/POLICIES/EU-MIGRATION-POLICY/.............39
WEBSITE: T.A.V. HET MIGRATIEBELEID: HTTPS://WWW.BORDERVIOLENCE.EU/..................................................................40
NABESPREKING 2.1: GEVOLGEN VAN HET ILLEGALENBELEID OVER HET ALGEMEEN.......................................41
LEERDOEL 1: WAAROM KOMEN MIGRANTEN (RECHTMATIG EN ONRECHTMATIG) NAAR NL (OF EEN ANDER LAND) (=MOTIEVEN)?
.........................................................................................................................................................................41
Migratiemotieven van (voormalige) amv’s op meso- en macroniveau (Staring & Aarts, 2010)...................41
Push- en pullfactoren................................................................................................................................................41
Migratiemotieven van de (voormalige) amv’s...........................................................................................................41
3 categorieën migratiemotieven (Staring et al., 2022)..................................................................................42
Migratiemotieven (Engbersen, et al., 2001)..................................................................................................42
2 migratiemotieven (Kox, 2009).....................................................................................................................42
Recht op asiel vs. restrictief vreemdelingenbeleid.........................................................................................42
LEERDOEL 2: WAAROM VERBLIJVEN MIGRANTEN ONRECHTMATIG IN NEDERLAND (OF EEN ANDER LAND)?.............................42
Twee redenen waarom de (voormalige) amv’s besloten in NL te blijven (Staring & Aarts, 2010)................43
Doormigreren.................................................................................................................................................44
De asielzoekers (Staring et al., 2022).............................................................................................................44
De investeerders.............................................................................................................................................44
De avonturiers................................................................................................................................................44
(Veranderende) aspiraties..............................................................................................................................45
Blijven, terugkeren of verder migreren..........................................................................................................45
LEERDOEL 3: HOE OVERLEVEN MIGRANTEN ZONDER GELDIGE VERBLIJFSDOCUMENTEN IN NEDERLAND (OF EEN ANDER LAND)?. .45
Rondkomen/werk/inkomsten (Staring & Aarts, 2010)..................................................................................45
A) IN RELATIE TOT MIGRATIEMOTIEF EN ASPIRATIES......................................................................................................46
Leefpatronen amv’s (Staring & Aarts, 2010).................................................................................................46
Strategieën amv’s...........................................................................................................................................46
De asielzoekers (Staring et al., 2022).............................................................................................................46
De investeerders.............................................................................................................................................47
De avonturiers................................................................................................................................................47
Bestaansstrategieën van illegaal verblijvende migranten: inkomsten en huisvesting (Engbersen et al.,
2001)..............................................................................................................................................................47
Definitie bestaansstrategieën....................................................................................................................................47
4 relevante economieën voor arme huishoudens.....................................................................................................48
Inkomsten uit informele arbeid en anderszins verkregen inkomsten........................................................................48
B) IN RELATIE TOT MANIEREN VAN BINNENKOMST EN HUN INBEDDING IN SOCIALE NETWERKEN (=RELATIONELE INBEDDING)......49
Migratiepatronen + Bestaansstrategieën (Staring & Aarts (2010))..............................................................49
Hoe voorzien illegaal verblijvende (voormalige) amv’s in hun levensonderhoud en huisvesting?................49
Huisvesting................................................................................................................................................................ 49
Sociaal netwerk......................................................................................................................................................... 50
Ondersteuning vanuit het sociale netwerk: particuliere hulporganisaties en vrienden........................................50
Bestaansstrategieën van illegaal verblijvende migranten: huisvesting (Engbersen et al., 2001).................50
Etnische gemeenschappen en 3 patronen van overkomst en verblijf............................................................50
Belang van relationele inbedding (Kox, 2009)...............................................................................................51
Verschillen in betrokkenheid bij criminele activiteiten door differentiële kansenstructuur......................................51
3
, 3 soorten inbedding:.............................................................................................................................................51
3 patronen van relationele inbedding..................................................................................................................51
C) M.B.T. HET PLEGEN VAN CRIMINALITEIT.................................................................................................................52
Amv’s en criminaliteit (Staring & Aarts, 2010)...............................................................................................52
Reden van staandehouding en betrokkenheid bij criminaliteit (Engbersen et al., 2001)..............................53
Marginaliseringsthese vs. afschrikkingsthese............................................................................................................53
Criminaliteit onder illegaal verblijvenden (Kox, 2009)...................................................................................53
Overlevingscriminaliteit (/reactiecriminaliteit/aanpassingscriminaliteit)..................................................................54
4 soorten overlevingscriminaliteit........................................................................................................................54
LEERDOEL 4: HOE WORDT HET ONRECHTMATIGE VERBLIJF ERVAREN DOOR MIGRANTEN?....................................................55
De asielzoekers (Staring et al., 2022).............................................................................................................55
De investeerders.............................................................................................................................................55
De avonturiers................................................................................................................................................56
NABESPREKING 2.2: DE GEVOLGEN VAN HET ILLEGALENBELEID VOOR ONGEDOCUMENTEERDE
VREEMDELINGEN MET EEN SPECIALE FOCUS OP DE INVLOED VAN DE LEEFTIJD (JONG EN OUD) EN DE
(ONRECHTMATIGE) VERBLIJFSDUUR VAN DE MIGRANTEN............................................................................56
LEERDOEL 1: WAAROM KOMEN MIGRANTEN (RECHTMATIG EN ONRECHTMATIG) NAAR NEDERLAND (OF EEN ANDER LAND)
(=MOTIEVEN)?.....................................................................................................................................................57
LEERDOEL 2: WAAROM VERBLIJVEN MIGRANTEN ONRECHTMATIG IN NEDERLAND (OF EEN ANDER LAND)?.............................57
LEERDOEL 3: HOE OVERLEVEN MIGRANTEN ZONDER GELDIGE VERBLIJFSDOCUMENTEN IN NEDERLAND (OF EEN ANDER LAND)?. .57
A. IN RELATIE TOT MIGRATIEMOTIEF EN ASPIRATIES......................................................................................................57
B. IN RELATIE TOT MANIEREN VAN BINNENKOMST EN HUN INBEDDING IN SOCIALE NETWERKEN (=RELATIONELE INBEDDING)......57
C. M.B.T. HET PLEGEN VAN CRIMINALITEIT.................................................................................................................57
Toename aantal verdachten van criminaliteit zonder legale status (Leerkes et al., 2012)...........................57
5 mogelijke verklaringen voor de stijging van de criminaliteit......................................................................57
1. De marginaliseringsthese.......................................................................................................................................57
Afschrikkingsthese................................................................................................................................................57
Marginaliseringsthese...........................................................................................................................................58
2. Herclassificatie van immigranten statussen door staat en herdefiniëring wet......................................................58
3. Criminele migratie en grensoverschrijdende criminaliteit.....................................................................................58
4. Policing.................................................................................................................................................................. 59
5. Demografische veranderingen...............................................................................................................................59
LEERDOEL 4: HOE WORDT HET ONRECHTMATIGE VERBLIJF ERVAREN DOOR MIGRANTEN?....................................................59
Illegale migranten en ervaren pains (Kox et al., 2020)..................................................................................59
The pains of imprisonment (de pijn van gevangenschap).............................................................................60
Pains.......................................................................................................................................................................... 60
Crimmigratiegevangenissen en pains...................................................................................................................60
De ‘pijn’ van onbevoegd zijn in Nederland.....................................................................................................60
3 soorten pains van onrechtmatige migranten..........................................................................................................60
Beroofd van gezonde en veilige levensomstandigheden......................................................................................60
Beroofd van sociale en geografische mobiliteit....................................................................................................61
Beroofd van burgerschap......................................................................................................................................62
Verschillen in ervaringen................................................................................................................................62
Model van de ernst van straffen (Hayes).......................................................................................................63
Vier typen pains.........................................................................................................................................................63
Negatieve gevolgen van migratiecontrole op migranten..............................................................................64
WEBSITE OVER HET HUIDIGE MIGRATIE- EN VREEMDELINGENBELEID IN NL:......................................................................64
HTTPS://WWW.RIJKSOVERHEID.NL/ONDERWERPEN/MIGRATIE/MIGRATIEBELEID...............................................................64
Migratiebeleid................................................................................................................................................64
Gevolgen migratie in NL............................................................................................................................................64
Integrale aanpak migratie..........................................................................................................................................64
De integrale migratie aanpak is gebaseerd op 6 pijlers.........................................................................................64
WEBSITE OVER HET HUIDIGE MIGRATIE- EN VREEMDELINGENBELEID IN NL:......................................................................65
HTTPS://WWW.RIJKSOVERHEID.NL/REGERING/COALITIEAKKOORD-OMZIEN-NAAR-ELKAAR-VOORUITKIJKEN-NAAR-DE-TOEKOMST/
7.-INTERNATIONAAL/MIGRATIE................................................................................................................................65
Migratie..........................................................................................................................................................65
Arbeidsmigratie..............................................................................................................................................65
Asiel................................................................................................................................................................65
4