Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 8
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 8 van het vak Rechtseconomie dat wordt gegeven op de Universiteit Leiden. Deze samenvatting is 5 pagina's lang.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 8: Milieurecht8.1 Inleiding
- Onenigheid ver de potentiële schade maakt het niet gemakkelijk om een goede
maatschappelijke kosten-batenanalyse te maken voor milieumaatregelen.
- Nationale milieuproblemen zijn iets makkelijker oplosbaar, omdat de kosten en de baten
daarvan binnen hetzelfde land vallen.
8.2 Milieuschade en de rol van transactiekosten
8.2.1 Milieuschade als negatief extern effect
- Milieuschade is in essentie een negatief extern effect.
- Het gaat namelijk om een nadeel verbonden aan de consumptie en/of productie van een goed
dat ten laste komt van anderen dan de directe consumenten of producenten van het goed,
zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat.
- Wanneer de marktpartijen geen rekening hebben gehouden met de aanwezigheid van een
extern effect, is het marktevenwicht niet efficiënt. De maatschappelijke welvaart is niet optimaal.
- Wanneer de veroorzaker van milieuverontreiniging geen rekening houdt met de schade die zijn
handelen toebrengt aan derden, zal hij te veel produceren/consumeren.
8.2.2 Efficiënte uitkomst bij het ontbreken van transactiekosten
- Een beperking van de productie en/of de consumptie tot een niveau waarbij de schade van de
laatst geproduceerde eenheid even groot is als de som van het producenten- en
consumentensurplus ten gevolge van die eenheid, vergroot de welvaart bij het bestaan
negatieve externe effecten.
- Bij het ontbreken van transactiekosten zal door onderhandelingen tussen de betrokkenen een
efficiënte uitkomst tot stand komen.
- Als de transactiekosten nul zijn, dan zijn er geen kosten of moeite verbonden aan het
bijeenbrengen van mensen voor onderhandelingen.
- De partijen zullen inzien dat bij een bepaalde hoeveelheid productie/consumptie de schade
groter is dan de som van het producenten- en consumentensurplus ten gevolge van die
productie, en dat het dientengevolge mogelijk is om een welvaartsverbetering tot stand te
brengen door de productie te beperken.
- Dus even in makkelijke woorden: indien de schade groter is dan de som van de surplus, dan
kunnen benadeelde een som betalen aan de producenten/consumenten zodat er minder
geproduceerd gaat worden. Dit levert voor beide welvaart op, namelijk meer geld voor de
producenten/consumenten en minder kosten voor benadeelden. Maar dit kan alleen als de
transactiekosten nul zijn. Want dan kunnen alle betrokken partijen kosteloos met elkaar
afspraken maken.
- Bij het ontbreken van transactiekosten zal de welvaart ook zonder overheidsingrijpen maximaal
zijn.
- Aan wie de rechten toebehoren maakt verschil voor de uiteindelijke verdeling van de
maatschappelijke welvaart:
- Indien de exploitanten het recht hebben om geluidshinder te veroorzaken dan hebben zij het
recht om zo veel rondvaarten te organiseren als zij willen, zonder dat ze een vergoeding
hoven te betalen aan de omwonenden (ik neem het voorbeeld uit het boek hier als
voorbeeld).
- Wanneer de wet de omwonenden een recht op ongestoorde rust toekent, dan zullen dezen
pas toestemmen in rondvaarten, wanneer ze een volledige compensatie voor de overlast
krijgen. De omwonenden ondervinden dan geen welvaartsverlies. De externe kosten komen
voor rekening van de producenten.
- De totale welvaart blijft in beide situaties hetzelfde, alleen de verdeling van die welvaart en dus
van de kosten is anders
1
, - In eerste geval is de verdeling van de welvaart gunstiger voor de producenten en consumenten
en in het laatste geval is ie gunstiger voor de omwonenden.
MIlieuschade vanwege een enkele producent
- Het is ook mogelijk dat er maar één specifieke onderneming milieuschade toebrengt aan één (of
enkele) omwonenden, terwijl alle andere ondernemingen milieuvriendelijk opereren.
- Maar ook hier geldt het Coase-theorema en zal er bij afwezigheid van transactiekosten door
onderhandelingen een efficiënte uitkomst tot stand komen.
- Echter gaat dit wel ietjes anders, want een enkele onderneming heeft geen invloed op de prijs
die tot stand komt door de markt.
- Hier speelt ook het consumentensurplus geen rol, want wanneer deze onderneming zijn
productie zou verminderen, dan kunnen de consumenten deze producten bij één van de
andere ondernemingen kopen.
- De individuele onderneming heeft dus geen invloed op het marktevenwicht, zodat het
consumentensurplus niet verandert onder invloed van het gedrag van deze onderneming.
- Weer geldt hier dat de benadeelden een compensatie van het gederfde producentensurplus
kan bieden.
- Indien de transactiekosten gelijk zijn aan nul, doet het er ook in dit geval voor het bereiken
van de efficiënte uitkomst niet toe, of de onderneming gerechtigd is om lawaai te maken, of
dat de benadeelden recht heeft op rust. De verdeling verandert zoals eerder genoemd, maar
niet de totale welvaart.
8.2.3 Milieuschade en transactiekosten
- Indien de transactiekosten wel bestaan en dus zo hoog zijn dat onderhandelingen niet
plaatsvinden, dan komt het niet tot een welvaartsverbetering.
- Juist bij gevallen van milieuschade zijn de transactiekosten vaak hoog, zodat een efficiënte
uitkomst niet door partijen tot stand gebracht wordt of kan worden.
A. Kosten van het vaststellen van de schade
- De schade die men ondervindt door milieuverontreiniging is vaak immaterieel.
- Deze is dus moeilijk op geld te waarderen.
B. Kosten van het opsporen van de veroorzakers en de benadeelden
- Het is vaak zeer kostbaar en vaak onmogelijk om alle slachtoffers en veroorzakers op te sporen,
laat staan ze bij elkaar te brengen voor onderhandelingen.
C. Kosten van onderhandelen en opstellen van het contract
- Hoe groter het aantal partijen, hoe ingewikkelder de onderhandelingen en hoe moeilijker het
opstellen van het contract.
D. Kosten van handhaving
- De gemaakte afspraken moeten ook gehandhaafd kunnen worden.
- Wanneer hoge transactiekosten het tot stand komen van een efficiënte uitkomst belemmeren,
dan kan de overheid ingrijpen.
- Namelijk door er zorg voor te dragen dat partijen op de een of andere wijze rekening houden
met de externe effecten van hun gedragingen.
- De externe effecten moeten zichtbaar worden en op de een of andere wijze worden
doorberekend. —> Dit noem je internaliseren van externe effecten.
8.2.4 MIlieurecht en transactiekosten
- Het milieurecht kun je opvatten als het geheel van rechtsregels ter regulering van gedragingen
die tot milieuschade leiden.
- Je kan onderscheid maken tussen privaatrechtelijke, bestuursrechtelijke en strafrechtelijke
regelingen en instrumenten.
- Voor de overheid is privaatrecht relatief goedkoop, omdat zij geen extra kosten behoeft te
maken voor controle en handhaving.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudySmart10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen