College aantekeningen
Kunstgeschiedenis WBKA tot 1300 - 9 (jaar 1) Romaanse beeldhouwkunst
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
College aantekeningen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Westerse Architectuur en Beeldende Kunst voor 1300college 9: 12/10: Romaanse beeldhouwkunst
In dit college staat de Romaanse beeldhouwkunst centraal. Bij de beeldhouwkunst van de 11de en
12de eeuw, de romaanse sculptuur, denken we vooral aan fraai gebeeldhouwde Cmpanen en kapitelen
versierd met een vegetaCef of een gehistorieerd decor. Over het algemeen is de sculptuur aan de
architectuur ondergeschikt en concentreert zich rond de ingangen van het gebouw (waar het
meestal een geloofsboodschap verkondigt), op de kapitelen in het interieur (die over het algemeen
scenes uit heiligenlevens of de strijd tussen het goed en kwaad als thema hebben), kraagstenen die
de gewelfaanzeHen ondersteunen en op de daklijsten onder de dakrand waar het veelal om
monsters, dieren, mensenhoofden en seksuele zaken gaat.
Trend die na de 2de eeuw werd neergezet om deze figuren heel abstract weer te geven en heel
hierarchischgaat ook nog steeds door in de Romaanse Cjd. (tevens ook in de karolinische Cjd)
In dit college wordt aandacht besteed aan de deur als poort der verlossing, maar ook als de
achtergrond voor rechtsziKngen.
Verder gaan we in op de portalen van de St Lazare in Autun en La Madeleine in Vézelay en daarbij
komt ook de status van de middeleeuwse kunstenaar aan de orde en het gegeven dat sommige
kunstenaars best hele grote afstanden reisden.
Beeldà In het 24ste jaar van de regering van koning Robert, hee@ abt Willem met de zegen van God dit
werk laten maken ter ere van Sint Génis voor het klooster dat men Fontaines noemt.
Christus in een mandorla met kleine apostelen rondom, beetje grof – vroeg romaans. Vroegste
figuurlijke versiering.--> geabstraheerde sCjl gedateerd ca.1020, voorloper op de Cmpaan
Er staat een tekst opà “ANNO VIDESIMO QVARTO RENNANTE ROTBERTO REGE WILIELMVS GRATIA
DEI ABA ISTA OPERA FIERI IVSSIT IN ONORE SANCTI GENESII CENOBII QUE VOCANT FONTANAS”
het is alsof deze steen verplaats is, alsof die steen, soort altaar erin is gezet, andere openig alsware,
naast allemaal grafstenen opheen.
Rond midden van de 11de eeuw kregen de portalen van kerken een steeds nadrukkelijker vormgeving
met in steen een gebeeldhouwde boodschap.
Het westportaal van de St. Fortunat te Charlieu, Bourgondie, van omstreeks 1090, 13mx12
Paus St Servaas II hee^ dit vervaardigd. Christus in een mandorla gedragen door twee staande
engelen. Christus herken om zijn ronde ding achter zijn hoofd.
Op de latei: de twaalf apostelen in een arcade. Van af die Cjd zie je de overgangen iets subCeler
worden. Vergelijking met St Genis (de eerste)à veel subCeler, grote schaalvergroCng
BogenàArchivoltenà waardoor je soort trechter gevoel krijgt
, Terminologie:
1. Timpaan
2. Archivolten
3. Lateià steunt de Cmpaan
4. Trumeauà steunt weer de latei op het
moment dat de Cmpaan zwaarder wordt
5. Dagkanten
Timpanen waren eerst vrij klein maar werden zo groot dat er een latei en trumeau aan te pas moesten
komen. Tympanen worden groter, meer decoraCe aan teogevoegd en in meerdere stenen vervaardigd.
Het blij^ niet alleen maar als eeuwigheid en een worden met God, er komen andere boodschappen.
De latei van Saint-Génis-des-Fontaines (Pyreneeën) van 1019-1020 zou het vroegst bekende
exemplaar met figuurlijke voorstellingen zijn, de voorloper van de latere Cmpanen.
Maar is dit de oorspronkelijk locaCe van het reliëf?
HET PORTAAL ALS HEMEL DEUR OF PORTAAL
Kerkportaalàgroot symbolische belang want het was de overgang waar iedereen van buiten naar
binnen loopt, naar het sacrale. Goeie plek om boodschap mee te geven. Waarom niet symbolische
boodschap meegeven. Het portaal doorgaan = staat voor de eenwording met Christus, de verlossing.
Christus immers is de deur die tot verlossing voert: “Ik ben de deur. Wie door mij binnentreedt zal
gered worden”
Beeldà(Joh. 10-9). 4 archivolten (beeld) het portaal van de kerk van Sta Cruz de la Serós, soort
christus monogram
Beeldà Alpirsbach (Zwitserland), inscripCe naar Joh. 10-9: Ego sum osWum per me siquis introierit
salvabitur (ik ben de deur. Door mij zal in ieder die door mij binnengaat gered worden).
Beeldà Maastricht Sint-Servaakskerk, portaal aan de noordoostzijde van het schip. Kloosterkant.
Groot Portaal- met Christus in een mandorla, die gebaar maakt en hee^ een boek bij zich. Evangelist
symbolen, engel – maHheus (symbool), Marcus - leeuw, sCer - Lucas, adelaar – Johannus met tekst
omheen:
+ Hec domus orandi est peccata lavandi + Hoc subeas limen purgare volens homo crimen
(Dit is een huis des gebeds en tot afwassing van zonde. Treed over deze drempel, o mens, die u van
schuld wilt zuiveren)
• Het portaal (Sint-Servaakskerk ) is een overgangszone, soort reinigings portaal, een momentje
van zelmezinning. Deze sculpturen zijn bedoelt dat je niet zomaar binnenstormt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ndww. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,86. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen