College aantekeningen
Kunstgeschiedenis WBKA tot 1300-12 (jaar 1) Gotische beeldhouwkunst
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
College aantekeningen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Westerse Architectuur en Beeldende Kunst voor 1300college 12: 23/10: Go.sche sculptuur
IN DIT COLLEGE:
• Schaalvergro.ng – grotere portalen – uitbreiding iconografie
• nieuwe thema’s - bv. Mariaverering, niet alleen maar heiligen en zo maar steeds meer s.chters
koningen en koninginnen – zelfs levende figuren
• verdwijnen abstrac.e – emo.e en naturalisme – terugkeer naar de natuur - Oudheid wordt
weer een model
INLEIDING
In dit college staat de go.sche beeldhouwkunst centraal. Van de 12denaar de 13de eeuw .jd maakte de
s.jl een snelle ontwikkeling door, van abstract hiërarchisch naar menselijk.
Portalen werden groter - de iconografie werd uitgebreid. Nieuwe thema’s maakten hun opwach.ng,
vooral de toenemende Mariaverering zien we in de portalen gereflecteerd. Rond het midden van de
13de eeuw werd Parijs een belangrijk centrum van de ivoorsnijkunst. De elegante ivoren madonna’s
stonden model voor die op de trumeaus van de portalen. Ook werden figuren langzaamaan meer
conform de werkelijkheid weergegeven en gingen weer emo.es tonen. In Reims keerde zelfs de
glimlach terug. Kunstenaars trokken de natuur in en lieten zich erdoor inspireren. Romeinse
voorbeelden waren niet langer taboe. Er werden zelfs beelden van levende mensen gemaakt.
NIEUWE THEMA’S – MARIA, HEILIGEN, STICHTERS, KONINGEN VERERING
West Façade ChartresàTijdens een brand in 1194 raakte de toenmalige kathedraal zwaar beschadigd;
alleen de crypte en de wesaaçade, die toen nog niet heel oud was, bleven gespaard. Met de bouw van
de noordelijke toren was in 1142 begonnen en in 1145 waren ze beide nog in aanbouw. Rond die .jd,
circa 1150, zullen ook de portalen zijn gemaakt.
Timpaan van het zuidportaal van Chartresà Annuncia, visita.e van Maria, geboorte van Jesus met
Maria, Engel
Maria op een troon met 2 engelenà maria verering
engelen en fig op tronen in de
Tweelingen van zodiac
Gerommeld met beelden van wegen brand
La Charité-sur-Loire
Chartres, onderste latei zuidportaal van de west facade
Overeenkomstenà ook annuncia.e, visita.e, maria bevalling met jesus, engel met schaapherders.
Zit 10/20 jaar tussen.
Centrale figuur: Maria als Sedes Sapien.ae
Timpaan van het westportaal van Senlis 1170à matria portaal
Maria gaat dood, haar ziel gaan nar de hemel, engelen in de hemel met maria, zit op een troon naast
christus in de hemel
Boom van Jesseà gebaseerd om boom, mannetjes worden geanimeerder, meer beweging
Profeten die bandenrol vast houden en voorspelde de geboorte
, Boom van Jesse, Ingeborg Psalter 1170/80
In de stambomen van de evangelisten Maieüs (1:1-7) en Lucas (3:23-38) wordt gezegd, dat Jezus via
Jozef afstamt van koning David en diens vader Jesse. In Jesaja 11:1 staat: "Een twijg ontspruit aan de
stronk van (Jesse), een telg ontbloeit aan zijn wortels."
Jesseà voorvader van David en Salomon. Maria kwam van die stam.
Dit geen Christus een stamboom
Kruisvoet uit de abdij van St. Ber.n te St. Omer. Musée Sandelin, St. Omer.
Portaal van Senlis
1st maria portalenà wordt gekopieerd
Middenportaal van het noordtransept van Chartres
9 portalen
Op het tempaanà dood van maria onder Opgehaald, midden zit ze in de hemel met christus
Hoe komen we op die datering? (4de kruistocht)
St Anne
Anna is de moeder van Mariaà na1204
Profeten iets zeggen over de geb. van Jesus
Petrusàsleutel berg van geboorte Jesus
S.jlà groter, langgerekter, natuurlijker
Chartres worden de beelden meer langgerekter, plooien vallen natuurlijker
Noordtransept Notre-Dame in Parijs 1250
Timpaan van het noordtransept van de Notre-dame in Parijs.
Madonnaà forse dame, beetje contrapost
Onderste register scènes uit de kinderjaren van Christus
à te zien o.a. opdracht kindermoorden (geboorte van een koning van de Joden)
daarboven op het middelste register de legende van Theophilus.
Scènes van de legende van Theophilus (gouden auria boek). Theophilus, wees bisschop schap af.
Geloogde niet meer in het chr. geloof. Met joodse intermediair heen hij een verbond met de duivel
gemaakt. Werd rijk, deed alsof hij vroom was. Theophilus bid toch voor Maria.
Maria ontdekt dat hij een pact heen met de duivel. Maria slaat de duivel en bevrijd Theophilus.
SCHAALVERGROTING – GROTERE PORTALEN – UITBREIDING ICONOGRAFIE
Grote portalen
Amiens behoorde tot het aartsbisdom Reims.
1185: graafstad en stad onder Franse koning.
Portaal Amiens
Bouwbegin 1220 aan westzijde n.a.v. brand in 1218
Archivoltenà door lopende reeksen
Timpanen krijgen meerdere lagen
Christus in het midden met weerszijden beelden
Detail Timpaanà engel die de zielen weegt met links onder igglesia en rechts een ingehakte synagoge
Beide worden normaal getolereerd en nooit geplaatst bij het Laatste oordeel, vanaf de 13de eeuw is er
eigenlijk geen meegedoge voor de Joden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ndww. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,86. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51292 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen