- Echte onderzoeksvraag:
o H0: Er is geen verschil
tussen gemiddelde
scores van de 3
condities.
o F(2,6) = 9.6, p = .013
H0 wordt verworpen:
er is wél een verschil
tussen de condities
- Des te meer verschillen
tussen mensen, hoe
krachtiger een RM design
RM ANOVA Opmerkingen
- Zeer veel gebruikt:
o efficiënt gebruik van (beperkte) dataverzameling
o vaak ook praktisch efficiënte onderzoeksopzet voor experimenten
o veranderingen / variaties binnen personen interessant
- Vaak een combinatie van within-subjects factoren en between-subjects factoren
(mixed design).
- Bij observationeel onderzoek is counterbalancing niet mogelijk. Houd dan rekening
met:
o Autonome rijping (ook zonder verschillende condities zou verandering plaats
vinden)
o Spontaan herstel
- Let op! “Within-subjects design” maar: “subject” betekent niet altijd “persoon”.
- Subject: ONDERZOEKSEENHEID
o B.v.: Interviews onder volwassen broers en zussen over sociale interactie
vroeger thuis.
- Oudste kind
- ‘Middelste’ kind
- Jongste kind
- Onderzoekseenheid: gezin
Psychometrie
College 1
HOOFDSTUK 1
Psychologische tests en psychometrie
- Systematische procedure voor het vergelijken van gedrag
o Kan tussen mensen of binnen mensen zijn
- Psychometrie à evalueren van de kenmerken van psychologische tests
o Type informatie
o Betrouwbaarheid
o Validiteit
Uitdagingen van metingen
- Identificeren en samenvatten van psychologische kenmerken in een getal
, 69
- Participant reactiviteit
o Iemand zonder ADHD vult test in om het te laten lijken dat ze ADHD hebben
voor extra tijd op tentamens bijv.
o Of; nadenken over test (was ik de afgelopen 2 weken somber? Ja, misschien
nu ik erover nadenk wel) zorgt voor antwoorden die afwijken van staat van die
persoon
- Objectiviteit (verwachting en bias)
- Composietscore
o Alle scores bij elkaar optellen à is één composietscore wel genoeg? Weegt
één symptoom niet zwaarder dan de ander?
- Score Sensitiviteit
o Vragen moeten onderscheid kunnen maken tussen verschillende onderdelen
van een construct
o Test voor depressie met alleen vragen over of ze wel een somber zijn, zegt
niks over ernst van depressie en of het wel/niet klinisch is
- Tekort aan bewustzijn van psychometrische informatie
HOOFDSTUK 2 (KOMT NIET OP TENTAMEN)
Scaling
- Psychologische meting: een proces waardoor nummers toegewezen worden om
kwantiteiten van psychologische kenmerken te representeren (depressiescore van
20, ADHD-score van 16 etc.)
- Scaling à de manier waarop numerieke waarden worden toegewezen aan
psychologische kenmerken
Eigenschappen van getallen
- Identiteit:
o Identiek: iedereen in dezelfde categorie is identiek
o Mutually exclusive: iemand in de ene categorie, kan niet in de andere zitten
o Exhaustive: iedereen valt in één categorie
- Volgorde
- Kwantiteit: echte nummers, geven exacte hoeveelheid van een kenmerk, magnitude
van verschil tussen mensen, continu
Getal 0
- Absolute 0: iets bestaat niet, afwezigheid van iets (lengte van 0, gewicht van 0,
reactietijd van 0)
- Arbitraire 0: 0 is een waarde op de schaal (temperatuur in graden Celsius is niet de
afwezigheid van temperatuur)
o Werkt ook zo bij veel psychologische constructen
o 0 op depressiescore betekent niet dat je nooit somber bent, gaat alleen over
klinische depressie
o Hoeveelheid van onthouden stimuli à 0 is absolute 0!
- Maar construct (werkgeheugen) 0 betekent niet dat er geen
werkgeheugen is
Meetunits
- Arbitrair in eenheidsgrootte: Alle meeteenheden die we kennen zijn ooit
vastgesteld
, 70
o Consensus maakt het voor ons gemakkelijk om met anderen te
communiceren
- Arbitrair in type object dat gemeten moet worden: Kilogrammen zijn niet beperkt
tot het meten van slechts één type object (mensen, meubilair)
- Arbitrair in eigenschap die wordt gemeten: Sommige eenheden kunnen worden
gebruikt om meerdere eigenschappen te meten (iemand is 7 dozen lang, en 200
dozen zwaar)
- Psychologische eigenschappen zijn meestal alleen arbitrair in eenheidsgrootte!
o We kunnen test voor ADHD niet ook gebruiken voor depressie bvb
Problemen met getallen in sociale wetenschappen
- Komen "meeteenheden" overeen met gelijke hoeveelheden van een eigenschap
(additiviteit)? We willen dat onze meting alleen wordt beïnvloed door één
eigenschap van wat we meten, ongeacht de omstandigheden die op het moment of
de plaats van de meting bestaan.
- Paradox: we willen de hoeveelheid van een psychologische eigenschap vertalen
naar een reeks getallen om de eigenschap te meten. Maar we weten niet hoeveel
van de eigenschap daadwerkelijk bestaat, omdat we de psychologische eigenschap
niet direct kunnen waarnemen
Additivity en counting
- Additivity: kunnen we meeteenheden optellen? Als we uitingen hebben van ADHD,
kan je wiebelen met je voeten dan optellen bij concentratieproblemen? En kan je
zeggen dat deze twee dingen dezelfde waarde/meeteenheid hebben?
o Vaak problematisch bij psychologie
o Meeteenheid is niet gelijk aan psychologische unit
- We willen dat onze meting alleen wordt beïnvloed door één eigenschap van wat we
meten, ongeacht de omstandigheden die op het moment of de plaats van de meting
bestaan.
- Paradox: we willen de hoeveelheid van een psychologische eigenschap vertalen
naar een reeks getallen om de eigenschap te meten. Maar we weten niet hoeveel
van de eigenschap daadwerkelijk bestaat, omdat we de psychologische eigenschap
niet direct kunnen waarnemen
- Counting: alle metingen hangen af van tellen, maar niet alle vormen van tellen
kwalificeert meting
o Het aantal pagina’s van dit document tellen is niet meten
HOOFDSTUK 3
De Oorsprong van Variabiliteit
- Er zijn twee soorten variabiliteit:
o Interindividuele verschillen
, 71
o Intra-individuele verschillen
- Individuele verschillen zijn belangrijk omdat:
o Ze staan centraal in het onderzoek binnen de gedragswetenschappen
o Ze zijn fundamenteel voor psychologische meting
- Het kwantificeren van de hoeveelheid variabiliteit binnen een verdeling van scores is
een sleutelelement van gedragswetenschappelijk onderzoek
o Scores die niet variëren zijn nutteloos in onderzoek!
Variabiliteit en de verdeling van scores
- Centrale tendentie: Wat is de typische score in de verdeling? Welke score is de
beste representatie van de verdeling?
o Gemiddelde, mediaan, modus
o Gemiddelde:
- Variabiliteit: Hoeveel zijn de scores verspreid rond het gemiddelde?
o Variantie:
o Standaarddeviatie:
- Opmerking: Delen door N−1 (zoals je deed in eerdere cursussen) is alleen voor
inferentiële statistiek!
Variabiliteit
- De grootte van de variantie hangt af van:
o De mate waarin scores in de verdeling verschillen
o De meeteenheid van de scores in de verdeling
- Factoren om te overwegen bij het interpreteren van variantie:
o Variantie kan niet kleiner zijn dan 0
o Geen eenvoudige kleine/grote interpretatie mogelijk
o Context/vergelijking is nodig om de grootte te interpreteren
o Vooral belangrijk vanwege de effecten op andere waarden (bijv. correlatie,
betrouwbaarheid)
De associatie tussen verdelingen kwantificeren
- Sterke associatie = consistente individuele verschillen
- Covariantie: Geeft informatie over de richting van de
associatie
- Correlatie: Geeft informatie over de richting en
magnitude van de associatie
Variantie-covariantie matrix
- Elke variabele heeft een rij en een
kolom
- Varianties staan op de diagonaal
- Covarianties staan op de niet-
diagonaal
- Covarianties zijn symmetrisch:
𝑐_𝑋𝑌= 𝑐_𝑌𝑋
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jaimievermeule. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.