Probleemstelling
Wat is IPT en is het evidence based?
Leerdoelen
Wat is IPT?
- Op welke theorie is het gebaseerd?
- Uit welke componenten bestaat IPT?
- Wat is het werkingsmechanisme?
- Wat is de effectiviteit?
- Hoe grijpt het in op depressie?
Blom & Jonker – protocollaire behandeling van depressieve patiënten: IPT
Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) is een kortdurende psychotherapie die door Klerman
en Weissman aan het eind van de jaren 60 specifiek ontworpen is voor de behandeling van
depressie. Naast cognitieve gedragstherapie is IPT genoemd in een aantal richtlijnen als
voorkeursbehandeling bij de psychotherapeutische behandeling van depressie. IPT wordt
vooral toegepast bij patiënten met (unipolaire) depressie (zowel volwassenen als
adolescenten en ouderen), maar kan ook worden gebruikt bij patiënten met onder meer
bipolaire stoornis, post-partumdepressies en dysthyme stoornis.
In tegenstelling tot de meeste andere therapiebenaderingen, heeft IPT weinig theoretische
achtergronden. De naamgeving van IPT is ontleend aan het werk van Sullivan (1953).
Sullivan (1953) benadrukte dat psychiatrische stoornissen hun betekenis krijgen in interactie
met belangrijke anderen. Een andere belangrijke bron voor IPT is de hechtingstheorie van
Bowlby, waarin centraal staat dat het hebben van affectieve banden een intrinsieke
behoefte is die niet te herleiden is tot een andere drift. Bowlby stelde dat mensen die in hun
vroege jeugd geconfronteerd zijn met ingrijpend verlies (meestal van de moeder) een
verhoogde kwetsbaarheid hebben voor depressieve- en angstklachten bij latere
verlieservaringen. Brown (1986) toonde aan dat er een relatie is tussen life events
(ingrijpende gebeurtenissen) en depressie. Hammen (2003) concludeerde dat deze relatie
gecompliceerder is. Hij maakte onderscheid tussen life events die door toeval ontstaan
(overlijden, natuurramp) en life events waarin de persoon zelf een rol speelt (specifieke life
events, zoals scheiding of verlies van werk). Het verschil in life events tussen depressieve
mensen en controlegroepen blijkt volledig toe te schrijven aan deze specifieke life events.
Deze life events spelen dus een belangrijke rol, maar er is wel sprake van een reciproque
relatie; depressie zelf speelt ook een rol in het ontstaan van life events.
De effectiviteit van IPT is door de jaren heen in diverse onderzoeken aangetoond. In het
onderzoek van Weissman was IPT bij vrouwelijke depressieve patiënten even effectief als
medicatie. Opvallend in dat onderzoek was dat de combinatie van medicatie en IPT
effectiever was dan een van beide condities afzonderlijk. De aandacht werd pas echt op IPT
gevestigd toen in een groot onderzoek IPT even effectiefbleek als cognitieve therapie. In een
subanalyse van datzelfde onderzoek was IPT zelfs beter werkzaam dan cognitieve therapie in
de groep van patiënten met een ernstige depressie. De werkzaamheid van medicatie was
, even groot, al kwam het effect bij medicatie sneller tot stand. Ook bij ouderen en
adolescenten met depressie bleek IPT effectief. Er bestaat, kortom, ruime evidentie dat APT
effectief is bij de behandeling van depressie.
IPT wordt vooral toegepast bij patiënten met ongecompliceerde depressie, met ernst van
licht tot matig. Bij ernstige vormen en psychotische symptomen dient antidepressieve
medicatie voorgeschreven te worden. Bij chronische vormen (langer dan 1 jaar) verdient een
combinatiebehandeling van psychotherapie en medicatie de voorkeur. Bij patiënten met
concrete suïcideplannen/ recente suïcidepogingen is IPT gecontra-indiceerd met
psychiatrische opname of intensieve ambulante crisisinterventie. Factoren als de ernst van
depressie, de aanwezigheid van melancholische (vitale) kenmerken en de duur van depressie
zijn geen belangrijke redenen om IPT te ontraden. IPT is een behandeling voor depressie en
niet voor depressieve symptomen die bij een verscheidenheid aan psychiatrische en
somatische ziektebeelden kunnen voorkomen. Is er een depressie aanwezig, dan is het
vermoeden op een persoonlijkheidsstoornis geen contra-indicatie om met de behandeling te
starten. Persoonlijkheidsstoornis wordt echter wel vaak als contra- indicatie gezien in de
praktijk, omdat zeker patiënten met cluster B-stoornis moeite hebben met het aangaan en
onderhouden van een werkrelatie.
Voor behandeling van patiënten met bipolaire stoornis is een aparte behandeling ontwikkeld
(interpersonal social-rhythm therapy), waarbij veel aandacht wordt besteed aan het
reguleren van de biologische klok.
Behandelprotocol
In IPT wordt geen uitspraak gedaan over de oorzaak van depressie. Naast interpersoonlijke
factoren spelen ook erfelijke, biologische en vroegkinderlijke invloeden een prominente rol.
In IPT wordt de motor tot verandering gevormd door het optimaliseren van het
interpersoonlijk functioneren. Men kan 3 niveaus van interventie onderscheiden bij
behandeling: symptoomniveau, niveau van copingsmechanismen en niveau van
persoonlijkheidspathologie. IPT richt zich op symptoomniveau en niveau van
copingsmechanismen. Verandering in de persoonlijkheid worden nadrukkelijk niet
nagestreefd.
IPT is een kortdurende therapie van niet meer dan 12-16 sessies. Er zijn 3 fasen in de
behandeling:
Fase 1: diagnostiek en uitleg (sessies 1 t/m 3)
De beginfase richt zich op diagnostiek en uitleg van het ziektebeeld van depressie. In deze
fase komen de volgende doelen aan bod; 1) de diagnose depressie stellen, 2) een goede
werkrelatie creëren, 3) de interpersoonlijke leefwereld inventariseren m.b.v. een sociogram,
4) een eerste verband leggen tussen interpersoonlijke problemen en de symptomen, ofwel
de behandelrationale, 5) een focus voor behandeling kiezen en 6) een behandelcontract
vaststellen.
Sessie 1
Na het diagnostiseren van depressie, wordt de ernst vastgesteld. Aan de patiënten wordt
uitgelegd dat de klachten niet hun schuld zijn of karakterologisch bepaald zijn, maar dat ze
lijden aan een veelvoorkomende aandoening. De sterk steunende, actieve houding van de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dominiquekl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
