Toets POIB
Hoofdstuk 13. Trauma en ACE’s
ACE’s en gedrag
Het gedrag dat vaak ‘probleemgedrag’ wordt genoemd, kan ontstaan doordat
kinderen ervaring opdoen die we ‘ingrijpende gebeurtenissen in je jeugd’
noemen, oftewel ACE’s (adverse childhood experiences). Denk aan ouders die
overlijden of in een gevangenis belanden, een ernstig ongeluk, een brand et
cetera.
Kindermishandeling
Kindermishandeling kan leiden tot (vroegkinderlijk) chronisch trauma. Dit komt
omdat het kind meerdere traumatische gebeurtenissen meemaakt, die hij niet
allemaal kan verwerken. Deze kinderen ontwikkelen letterlijk een ander brein.
Vormen van kindermishandeling
- Fysieke mishandeling (lichamelijk geweld zoals slaan, schoppen,
vastbinden, genitale verminking of ouders die hun kinderen ziek maken);
- Fysieke verwaarlozing (kinderen slecht te eten geven, geen juiste kleding,
vieze kleren);
- Emotionele mishandeling (kind wordt uitgescholden, vernederd,
opgesloten of vastgebonden als straf);
- Emotionele verwaarlozing (geen aandacht, genegenheid en emotionele
steun, negeren van huilen);
- Getuige zijn van huiselijk geweld;
- Seksueel misbruik (alle seksuele aanrakingen of handelingen die een
volwassene een kind opdringt);
- Vechtscheiding.
Risicofactoren
- Gezins- en omgevingsfactoren: achterstandswijken, een-oudergezinnen,
gezinnen zonder sociaal netwerk en samengestelde gezinnen.
- Ouderkenmerken: de ouder is bijvoorbeeld zelf getraumatiseerd, heeft een
middelenverslaving, heeft en psychische zieke, is laag opgeleid of heeft
veel persoonlijke problemen.
- Kindkenmerken: kinderen met een handicap, niet gewenste kinderen,
kinderen onder de 5 jaar, kinderen met een moeilijk temperament.
Trauma
- Enkelvoudig trauma: het kind loopt een trauma op door één gebeurtenis,
bijvoorbeeld door een ernstig ongeluk.
- Meervoudig trauma: het kind heeft verschillende traumatische
gebeurtenissen meegemaakt. Die hoeven niets met elkaar te maken te
hebben.
, - Complex trauma of vroegkinderlijk chronisch trauma: het kind maakt
langdurig gebeurtenissen mee die tot trauma lijden. Denk bijvoorbeeld aan
alle vormen van kindermishandeling.
De meldcode
Prevalentie
Per jaar hebben 119.000 kinderen te maken met kindermishandeling. 62.000
kinderen worden per jaar voor het eerst slachtoffer van een vorm van seksueel
misbruik.
Wat zie je in de klas?
Er zijn 3 (gedrags)patronen die te maken hebben met ACE gerelateerde klachten:
- Bozig, ‘lastig’-gedrag- zoals op een negatieve manier aandacht trekken;
- Overdreven aanpassen aan de omgeving;
- ‘Onzichtbaar’ worden- ze zoeken bewust afzondering en proberen niet op
te vallen.
Andere signalen kunnen zijn:
- Psychosomatische klachten: zoals slaapproblemen, hoofdpijn en buikpijn;
- Vermoeidheid: waardoor ze zich niet goed kunnen concentreren en
ongemotiveerd lijken;
- Schoolverzuim;
- Gevoelloos lijken: ze lopen met naar voren gebogen schouders en maken
geen oogcontact meer;
- Weinig of geen contact na schooltijd: nooit vriendjes mee naar huis nemen;
- Minder sociaal vaardig zijn: dat komt doordat zij geen goed rolmodel
hebben, maar ook doordat ze vaker onveilig gehecht zijn.
Bij trauma’s kun je zien dat kinderen bijvoorbeeld PTSS ontwikkelen. Kinderen die
vroegkinderlijk trauma meemaken, ontwikkelen letterlijk een ander brein. Hun
alarmsysteem wordt hyperalert. Het kind kan na een trauma actief gedrag
