Samenvatting
Samenvatting psychopathologie - Humane wetenschappen 2: psychopathologie en communicatie (1225GENRVK)
- Vak
- Instelling
- Boek
Samenvatting van de ppts + lesnotities, enkel van het vakonderdeel 'PSYCHOPATHOLOGIE' - 12/20
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Meer samenvattingen voor studieboek
-
Dictaat Pathologie
-
Pathologie samenvatting hoofdstuk 2
-
Pathologie samenvatting hoofdstuk 8
Verkoper
Volgen
rinkekool
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUK 1: DEFINIËREN, HISTORIEK EN MODELLEN1. Inleiding
Cijfers geestelijke gezondheid (enquête 2018):
- 1 op 3 (15j en ouder) heeft psychisch onwelbevinden
- 25-54j: minst tevreden (actiefste doelgroep)
- 65-74j: meest tevreden
- Psychisch onwelbevinden laatste 10 j toegenomen → bv. door corona
- Kinderen (2-18 j): 30% heeft vermoedelijke psychopathologie (18% enkelvoudig, 12%
comorbiditeit)
Mentale gezondheid sinds start COVID?
- Hogere niveaus van stoornissen, vnl. angst en depressie (vooral bij jongeren)
- Zorgwekkende cijfers wat betreft ZM-gedachten en –pogingen, beperkte sociale
ondersteuning en lage levenstevredenheid
- Op sommige momenten verbetering
Psychopathologie
- “The study of mental disorders”
- Psyche – pathos – logos: wetenschap/studie van het geestelijk of psychisch lijden
- “Abnormal psychology” → stigma! → is niet abnormaal, maar een verkeerd gelopen
normaal functioneren
- Klinische psychologie: tak van de psychologie verantwoordelijk voor begrip en
behandeling van psychopathologie
Onderscheid verschillende domeinen:
- Psychiatrie: discipline geneeskunde (arts), diagnose en (medische) behandeling van
PP
- Klinische psychologie: discipline psychologie, masteropleiding afstudeerrichting
klinische psychologie
- Psychopathologie (PP) = deelgebied psychiatrie en klinische psychologie
- Psychotherapie: geen apart gezondheidszorgberoep, maar behandelvorm
(beoefenaars van de psychotherapie) → voorwaarden:
- Erkenning als arts, klinisch psycholoog of klinisch orthopedagoog
- Bijkomende (postgraduaat)opleiding (4j)
- Professionele stage gelopen hebben in psychotherapie
Relevantie voor kinesitherapie
- Biopsychosociaal model: Naast biologische zijn ook psychologische en sociale
factoren mee bepalend bij ziekte en genezingsproces
- PP binnen kiné-praktijk
- Kinesitherapie binnen geestelijke gezondheidszorg (bv. multidisciplinaire behandeling
ASS)
- Belang psychologie bij medische aandoeningen/MSK-klachten/… (bv. verwerking,
coping, comorbiditeit)
- Multidisciplinair werken
Stigma doorbreken!
- Prevalentie mensen met een psychische aandoening vs aantal mensen dat
behandeling zoekt
- Om in therapie te gaan is durf en moed nodig
- Lichamelijke ziektes vs psychische aandoeningen
- Naar de dokter/tandarts/… gaan vs naar de psycholoog gaan
- Iemand die zich kwetsbaar durft opstellen en durft te reflecteren over zichzelf is altijd
te bewonderen
1
,2. Historische visies
2.1 Demonologie (Middeleeuwen)
- Afwijkend gedrag = ‘bezeten’/demonen/kwade geesten
- ‘Behandeling’ → uitdrijving/ (fysieke) straffen (gevolg: distress ↗)
- Nog steeds veel voorkomende verklaring voor PP in verschillende culturen
2.2 Medisch model (19e eeuw)
- Idee van ‘ziekte’ → ‘geestesziek’, ‘mental illness’
- Biologische oorzaak als verklaring voor psychopathologieën
- Invloeden
- Meer inzicht in biologische oorzaken van fysieke aandoeningen
- Gedrag typisch voor PP als gevolg van medische aandoeningen, bv. syfilis →
gegeneraliseerde parese
- Somatogene hypothese: de hypothese dat de oorzaken of verklaringen van
psychologische problemen terug te vinden zijn in fysieke of biologische defecten
Probleem: model negeert de psychische factoren (emoties, cognitief,…)
Voordelen:
- Introductie wetenschappelijk denken
- Opkomst psychiatrie (medicatie of operatie)
Nadelen:
- Verklaart niet complexe psychologische en emotionele processen
- Houdt geen rekening met socio-economische status
- Focus op dysfunctie (‘fix what’s broken’)
- Echter: PP vaak extreme vorm van normaal functioneren → dimensioneel ipv
categorisch
- Dimensioneel: iemand voelt zich verdrietig maar vanaf wanneer is het een
depressie?
- Categorisch: iemand heeft een PP of heeft het niet
- Stuurt stigma (second class citizens)!
Belangrijk model, maar niet correct en onvolledig!
2.3 Van gestichten naar ambulante behandelingen
- 18e eeuw: gestichten vnl. privé-initiatieven → mensonterend (mensen konden een
gesticht bezoeken alsof het de dierentuin was)
- Vanaf 19e eeuw: afwijkend gedrag = ziekte en verdient behandeling (humaan)
- Jaren 50: behandelmethoden verbeterden, van residentieel (levenslang) naar meer
ambulant (tijdelijk)
3. Psychopathologie definiëren
- Moeilijk want geen ‘medium’/substraat → wel klinisch oordeel
- Weinig gekend over etiologie en beïnvloedende processen van PP
- Dus definitie onafhankelijk van etiologie → implicatie diagnostiek!
Psychopathologie = studie van afwijkingen van het normale of alledaagse psychologische of
gedragsmatige functioneren
2
,Wat wordt bedoeld met afwijking?
- Niet zomaar afwijking van algemeen aanvaarde normen
- Afwijking van de statistische norm
- Zelden voorkomend ≠ PP (bv. hoog IQ)
- Categorisch (‘hokjesdenken’) → moeilijk cut-off bepalen voor normaliteit!
- DUS geen goede basis voor het definiëren van PP
- Afwijking van sociale en politieke normen
- Sociaal aanvaard of normaal gedrag binnen een bepaalde context of cultuur
(bv. aula)
- Assumptie: elk gedrag dat sociaal aanvaardbaar is, representeert adaptief
gedrag
- Wat afwijkend is is echter vaak cultuur- en tijdsgebonden (bv. masturbatie,
homoseksualiteit (1973!!))
- Cultuur als beïnvloedende factor voor PP
- Invloed maatschappij en cultuur op verloop PP (bv. betere prognose)
- Maladaptief en gevaarlijk gedrag
- Functioneren vormt een bedreiging voor zichzelf of anderen (bv. psychose,
suïcidale gedachten)
- Maar ≠ PP! (bv. moord)
- Emotioneel lijden en beperking in het functioneren
- Overkoepelend criterium binnen DSM-diagnostiek (zie hoofdstuk 2)
- Vaak aanleiding tot aanmelding → voordeel: cliënt kan zelf nood aan
hulpverlening bepalen
- Nadelen: vergt enig ziekte-inzicht + niet bij alle PP aanwezig
- PP niet altijd ‘verkeerd gelopen’ normale functioneren → vaak extreme vormen van
‘normaal’ of ‘aangepast’ functioneren (bv. down vs depressie)
4. Verklaringsmodellen van psychopathologie
Elk individu = veelzijdig organisme bestaande uit:
- Genen
- Biologisch substraat (het lichaam)
- Gedrag
- Psychologische processen (waarnemen, leren, denken, herinneren, …)
Processen:
- Zijn onderling afhankelijk
- Worden afzonderlijk bestudeerd
- PP vaak beschreven vanuit de verschillende paradigma’s → verschillende niveaus
van functioneren:
- Sociaal – interpersoonlijk
- Gedrag – gedragsperspectief
- Geest – cognitief perspectief
- Lichaam – biologisch perspectief
- Paradigma’s niet mutueel exclusief! → sluiten elkaar niet uit, paradigma’s bestaan
naast elkaar (als er op een niveau een ‘afwijking’ is, betekent dat niet dat er op de
andere niveaus niks aan de hand is)
3
, 4.1 Biologische modellen
4.1.1 Genetica: erfelijkheid van PP
Genetica = studie van erfelijkheid en de variatie van kenmerken die worden overgeërfd
- Onderzoek naar genetische component van geestelijke gezondheidsproblemen →
grote verschillen! (bv. ziekte van Huntington)
- Veel PP hebben een erfelijke component (kan ook genetische kwetsbaarheid zijn)
- Concordantie studies: onderzoeken de kans dat familieleden van eenzelfde familie
een PP zullen ontwikkelen op basis van het gemeenschappelijk genetisch materiaal
- Tweelingstudies: onderzoeken de kans dat een- en twee-eiige tweelingen symptomen
indicatief voor een bepaalde PP ontwikkelen om na te gaan wat de genetische
contributie is van een welbepaalde PP
Diathese-stress model: model dat suggereert dat een PP zich ontwikkelt door een interactie
tussen een genetische predispositie en onze omgeving
- Erfelijkheidsfactoren (diathese) zorgen voor kwetsbaarheid voor symptomen, maar
symptomen ontwikkelen zich enkel wanneer het individu stresserende
levensgebeurtenissen meemaakt (stress)
- Erfelijkheid = mate waarin symptomen door genetische factoren kunnen worden
verklaard (0-1)
4.1.2 Neurowetenschappen: afwijkingen in hersenen of CZS
Hersenstructuur en hersenfuncties
- Corpus callosum: set van zenuwvezels, verbindt de 2 hemisferen
- Cerebrale cortex: buitenste laag, bestaat uit 4 kwabben:
- Occipitale kwab: visuele perceptie
- Temporale kwab: gehoor, geheugen, emotie, taal, illusies, smaak- en reukzin
- Pariëtale kwab: visuomotorische coördinatie
- Frontale kwab: willekeurige gedragingen, verbale expressie, probleemoplossing,
impulsbeheersing, planning (PFC: executieve functies)
- Limbisch systeem → onder cerebrale cortex, belangrijke rol bij emoties en leren
- Hippocampus: spatieel leren
- Corpus mamillare: ruimtelijk en episodisch geheugen
- Amygdala: aandacht naar emotioneel relevante stimuli → belangrijke rol in PP
zoals fobieën en depressie
- Hypothalamus: endocrien, vecht/vluchtreactie
- Fornix: schakel tussen corpus mamillare en hippocampus
- Thalamus: schakelstation
Neurotransmitters
= chemische stoffen die neuronen helpen communiceren met elkaar, zijn dus essentiële
componenten van de mechanismen die efficiënt en effectief hersenfuncties reguleren
Belangrijke neurotransmitters voor PP:
- Dopamine: schizofrenie en psychotische symptomen
- Serotonine: stemmingsstoornissen
- Norepinefrine: stemmingsstoornissen, angststoornissen
- Gamma aminoboterzuur (GABA): angststoornissen
Echter niet eenduidig! (vaak onevenwicht tussen de verschillende NT)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rinkekool. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
Laatst bekeken door jou
