Onderwerp van deze lecture: serotonine en noradrenaline.
Neurotransmitters:
- Aminozuren: ion kanalen
- Monoaminen: ion kanalen en receptoren
o Serotonine: stemming
o Noradrenaline: energie
o Dopamine: beloning
- Peptiden: receptoren
- Steroïden: nucleus
Serotonerge synaps:
- Serotonine: 5HT
o Gemaakt uit het aminozuur tryptofaan
o Opgeslagen in vesikels
Fuseren met presynaptisch membraan als er een actiepotentiaal komt (heel
veel calcium in synaps)
Komt in synapsspleet terecht => elektrisch signaal wordt chemisch
signaal => kan post-synaptische receptoren prikkelen
Feedback controle door serotonine en noradrenaline
5HT1 = autoreceptor: meet hoe actief het neuron is; reguleert
activiteit d.m.v. negatief feedbackmechanisme op presynaptische
receptor => mindere serotonineconcentratie. Zit op zowel pre- als
post-synaps
Alfareceptor: kan door noradrenaline geprikkeld worden
SSRI => wegvallen autoreceptor => desensitisatie
- Dus, serotonine wordt afgegeven:
o Uptake 2: 10% van de vrijgekomen serotonine wordt opgenomen door andere cellen
en raak je kwijt
o Uptake 1: 90% van de serotonine wordt hergebruikt: heropname
5HTT/SERT: serotoninetransporter: pompt 5HT terug cel in (cytoplasma)
Een vergelijkbare pomp transporteert serotonine van cytoplasma =>
vesikel
, In het cytoplasma zit een enzym: monoaminen-oxidase (MAO): oxideert 5HT
en maakt hier een inactief product van
- SSRI werking:
o Antidepressieve werking door 5HTT en MAO remming
Remming 5HTT: serotonine kan niet terug de cel in => meer serotonine in
synaps => sterkere prikkeling pre- en post-synaptische receptoren
Uitgestelde effectiviteit, directe bijwerkingen
Pomp die 5HT uit cytoplasma richting vesikel werkt wordt ook
geremd, doordat de twee pompen erg vergelijkbaar zijn
MAO remming: minder 5HT afgebroken => meer 5HT in neuron
5HTT-pomp werkt namelijk twee richtingen
BBB: Blood Brain Barrier:
- Pil van bijv. 80 mg wordt verspreid over gehele lichaam
o Neuronen zijn erg afhankelijk van de hersendoorbloeding
Verschillende weefsels houden veel tegen zodat niet alles in de hersenen
wordt opgenomen => handhaving van constant milieu
o Doordat stof ook op andere plekken in lichaam komt, ontstaan er bijwerkingen
- Bij normale verdeling <1% van orale dosis in brein
o Meestal veel lager i.v.m. BBB: selectieve barrière gevormd door bloedvaten van de
hersenen
o Medicijn passeert BBB wanneer:
Molecuulgrootte kleiner dan …
Een elektrische lading ontbreekt
Lipofiele (vet) eigenschappen heeft
Specifiek opname/transport systemen aanwezig zijn
o Richten op specifieke hersengebieden (in principe) onmogelijk
o Veel perifere bijwerkingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nolarutten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
