Naar aanleiding van alle colleges dit semester heb ik in eigen woorden de stof uitgelegd en beschreven in deze samenvatting.
Het document bevat:
- een schematische weergave van de stof; verdeling rechtspositivisme en natuurrecht en verdeling tussen alle rechtsfilosofen en benaderingen
- beant...
Natuurrecht Rechtspositivisme
Geen scheiding recht en moraal Scheiding recht en moraal
Ongerechtvaardigde wetten zijn geen Als wetten volgens de regels gesteld zijn,
wetten zijn ze rechtsgeldig
Als menselijke wetten ingaan tegen het Onrechtvaardige wetten kunnen
natuurrecht, zijn ze niet rechtsgeldig rechtsgeldige wetten zijn
Filosofen (personen): Filosofen (personen):
Antigone: goddelijke wetten zijn Kreon: de wetten die hij uitvaardigt, moeten
belangrijker dan menselijke wetten (hoger gevolgd worden. Nadruk op het gezag van
recht dan menselijk recht). Beroept zich op door mensen gemaakte wetten. Geen
universele morele principes en natuurlijke rekening houden met morele overwegingen.
rechtvaardigheid. Morele plicht.
Geschreven door Aristoteles
(natuurrechtsdenker): natuurlijk doel/orde
Thomas van Aquino: John Austin
Summa Theologiae: Kritiek natuurrechtsdenken:
De wet is een ordening van de rede gericht 1. Conceptuele kritiek: het vaststellen
op het gemeenschappelijke goede. van de bestaande wetten (positief
Menselijk handelen is doelgericht en gericht recht) is niet hetzelfde als het
op geluk (wetten zijn gericht op geluk van beoordelen van de verdiensten ervan.
de gemeenschap) Zelfs de meest immorele wetten, zijn
Noodzakelijk verband recht en moraal nog steeds wetten
2. Epistemologische kritiek: hij betwijfelt
Verschillende soorten wetten: de eeuwige de mogelijkheid om zekere kennis te
wet, de natuurlijke wet en de menselijke wet hebben van het natuurrecht (niet
Menselijke wetten moeten rechtvaardig zijn eenduidig). Kan leiden tot problemen
en zijn afgeleid van de natuurlijke wet om met betrekking tot vaststellen geldige
als geldige wetten te worden beschouwd normen.
3. Normatieve kritiek: potentiële gevaren
Menselijke wetten binden ons in geweten natuurrechtsdenken, zoals anarchie.
als ze rechtvaardig zijn en zijn afgeleid van
de eeuwige wet Beveltheorie:
Wetten zijn bevelen, maar niet alle bevelen
Handelen in overeenstemming met zijn wetten
doeloorzaak = het goede doen = gelukkig Een wet zegt dat je iets moet doen of
zijn je moet doen waarvoor God of de nalaten (dus een bevel)
natuur ons bestemd heeft, dan doe je goed Op de manier dat: er een uitdrukking
en ben je gelukkig of mededeling wordt gedaan van een
wens dat iemand iets doet of niet doet
en er is een dreiging van negatieve
Goddelijk doel/orde gevolgen bij niet-naleving, zoals een
straf.
Wetten zijn algemeen van vorm en
komen af van de soeverein die geen
verantwoording hoeft af te leggen aan
een hogere autoriteit
Gustav Radbruch H.L.A. Hart
Formule van Radbruch: Samenvattend laat Hart zien dat deze
kader om wetten en beslissingen te kritieken het rechtspositivisme niet effectief
beoordelen op basis van hun ontkrachten als levensvatbare juridische
,overeenstemming met fundamentele theorie die de scheiding tussen recht en
morele principes, zelfs al ze formeel legaal moraal handhaaft. Hij wijst erop dat het
zijn mogelijk is om het rechtspositivisme te
aanvaarden en tegelijkertijd morele
belang van rechtvaardigheid boven de overwegingen in acht te nemen, zonder de
letter van de wet fundamentele scheiding tussen recht en
moraal op te heffen.
dat wetten moeten voldoen aan hogere
morele principes Samengevat tonen Austin en Hart beide
een rechtspositivistische benadering,
dat wetten die hiermee in strijd zijn geen waarbij ze de scheiding tussen recht en
geldigheid hebben moraal verdedigen, zij het met verschillende
nuances en accenten. Austin legt de nadruk
Let op: Gustav Radbruch stelt dat als op wetten als bevelen, terwijl Hart de
wetten ondraaglijk veraf staan van de complexiteit van het rechtssysteem
rechtvaardigheid, niet rechtsgeldig zijn, benadrukt en de beveltheorie van het recht
maar in alle andere gevallen zijn ze wél weerlegt.
rechtsgeldig en gaat de rechtszekerheid
voor. Intern en extern standpunt:
Intern standpunt gaat over het accepteren
van regels als norm of reden voor gedrag,
terwijl het externe standpunt gericht is op
het observeren en reageren op externe
factoren Belang primaire en secundaire
regels
Belang primaire en secundaire regels:
primaire regels leggen verplichtingen op,
secundaire regels (zoals de Rule of
Recognition) geven structuur aan het
rechtssysteem (bv. door bevoegdheden te
verlenen om regels te maken)
Rule of Recognition: De Rule of Recognition
dient als een fundament voor het
rechtssysteem door te bepalen welke regels
geldig zijn en erkend worden door
gezagsdragers
Deze regel kan verschillende vormen
aannemen, zoals een geschreven
Grondwet, wetgeving door een parlement,
gerechtelijke precedenten of andere
juridische bronnen die als gezaghebbend
worden erkend binnen een samenleving
Hans Kelsen
Zuivere rechtstheorie: Kelsen streefde
ernaar om het recht te zuiveren van externe
elementen en concentreerde zich op
rechtsnormen als de kern van het
rechtssysteem. Grundnorm is de basisnorm
Onderscheid feiten en normen: Kelsen
,benadrukt dat normen, in tegenstelling tot
feiten, niet rechtstreeks kunnen worden
afgeleid uit de werkelijkheid. Dit wordt
geïllustreerd door zijn argument dat de
geldigheid van rechtsnormen niet kan
worden afgeleid uit feitelijke naleving, maar
eerder uit andere normen, zoals de
Grundnorm.
Onderscheid rechtsnormen en morele
normen: Kelsen maakt een duidelijk
onderscheid tussen rechtsnormen en
morele normen. Rechtsnormen zijn
dynamisch en worden gecreëerd door
formele wetgevingsprocessen, terwijl
morele normen statisch zijn en hun
geldigheid ontlenen aan hun
overeenstemming met hogere morele
principes.
Kelsens onderscheid tussen feiten en
normen, evenals tussen rechtsnormen en
morele normen, was cruciaal voor zijn
concept van eenheid van het
rechtssysteem. Door het zuiveren van het
recht van externe elementen en het
vaststellen van de Grundnorm als
basisnorm, creëerde Kelsen een formeel
georganiseerd systeem waarin alle
rechtsnormen op elkaar waren afgestemd
volgens strikte hiërarchische principes
De geldigheid/het bestaan van een norm
moet worden ontleend aan een andere
norm
Uit feiten kunnen we geen normen
afleiden!!
Kritiek op Austin is dat Austin te zeer de
betekenis van het recht herleid tot
feitelijkheid, namelijk feitelijke
gehoorzaamheid. We moeten het recht
niet zomaar gelijkstellen met
gehoorzaamheid aan het recht. We
moeten een onderscheid maken tussen
geldige rechtsnormen en het gedrag van
mensen die zich conformeren aan die
rechtsnormen.
, Theorie Uitleg
Formele en substantiële theorieën van Onderscheid tussen legaliteit en legitimiteit
de rechtsstaat Legaliteit = de vraag naar
rechtsgeldigheid = toetsen aan het
recht
Legitimiteit = rechtmatigheid =
toetsen aan redenen om het recht te
aanvaarden
De democratische rechtsstaat geeft
legitimiteit aan de wet
Tamanaha: on the Rule of Law
bespreekt de verschillende
opvattingen over de voorwaarden
waaraan wetten moeten voldoen om
van een rechtsstaat te kunnen
spreken (van dun naar dik – van
formele theorieën naar substantiële
theorieën – cumulatief)
Formele theorieën
1. Rule by law: de overheid gebruikt
wetten om te besturen
2. Formele legaliteit Leon Fuller (8
eisen van formele legaliteit)
- Algemeenheid
- Kenbaarheid
- Verbod op retroactiviteit
- Duidelijkheid
- Interne consistentie
- Mogelijkheid om na te leven
- Stabiliteit
- Regelmatigheid in toepassing en
naleving
3. Democratie: is ook een
formele/procedurele voorwaarden
Substantiële theorieën
4. Individuele rechten: substantiële
theorie van de rechtsstaat voegt
inhoudelijke voorwaarden toe
5. Sociaal-economische rechten:
dikste versie wetten moet ook
minimale vorm van sociaal-
economische gelijkheid brengen om
van een rechtsstaat te kunnen
spreken
Mensenrechten en hun kritieken Definitie van James Nickel
Mensenrechten zijn:
1. Minimal standards
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tanishavanaalst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
