In deze samenvatting worden de concepten van het hoorcollege Culturele Geschiedenis uit het boek 'Denken over Cultuur' van Babette Hellemans gedefinieerd en uitgelegd aan de hand van voorbeelden. De begrippenlijst met uitleg is ook toegevoegd. Dit document is geschreven in het Nederlands.
Het the...
- Historicisme
Elke beschaving, periode, cultuur dienen binnen de eigen parameters
bestudeerd te worden
Breuk met de teleologische interpretatie
- Zeitgeist (Herder)
Het karakter van een periode ontstaan door sociale, culturele en
intelligente opvattingen en ideeën.
De mens is ontzettend veranderlijk in de tijd wanneer hij moet omgaan
met begrippen, het geloof, gevoel of interpretatie.
- Geist (Hegel)
De individuele perceptie in feite afhankelijk van de al bestaande ‘Geist’
‘Geist’ verwijst naar het bewustzijn van een volk van zichzelf en de
wereld waarin zij leven. Het duidde op de praktijken die een volk als
gepast beschouwt, het soort sociale omgang etc.
- Mnemosyne (Warburg)
Herinnering. Toewijding aan de cultuurstudies van de Oudheid en het
voortleven (nachleben) daarvan in de Renaissance
- Geistesgeschichte (Dilthey)
Geesteswetenschappen.
Het determinderen van een object (natuur, de omringende wereld) en
een subject (innerlijke ervaring en zijn manifestaties) moet minder
gescheiden plaatsvinden of in elkaar overvloeien.
- Weltanschaaung (Dilthey)
Het zien en beleven van een wereld
De samenhang tussen de psychische structuur en een
‘belevingshorizon’ die de mens verbindt in verleden, heden en
toekomst
- Wirkungszusammenhang (Dilthey)
De manier waarop een systeem functioneert is van belang om een
cultuur te begrijpen
Elk individu is een psychisch productief systeem verbonden met
meerdere systemen, bijvoorbeeld cultuur
,Hoofdstuk 2
- Psychoanalyse (Freud)
Zoekt kernbegrippen in de menselijke ervaring
De menselijke ervaring bepaalt de interpretatie van onze eigen
geschiedenis.
- Het Onderbewuste (Freud)
Hier zitten alle pijnlijke emoties en gevoelens opgeborgen zonder dat
de eigenaar daar overzicht of beschikking tot heeft.
Repressie: het onderdrukken van het onderbewuste
- Mentaliteit
Studie dat zich richt op de houding van de mens tegenover
veranderingen of passages in het leven.
Interesse in de psychologische realiteit die onder menselijke
interpretaties van intieme relaties ligt.
- Outillage mental (Febvre)
Bouwstenen van de cultuur. De manier hoe jij de wereld ziet en je
omgaat met concepten die veranderen in de tijd.
Omgevingsfactoren of institutionele en linguïstische vormen stellen
conceptuele beperkingen aan het mentale universum van die mens.
Voorbeeld: de manier waarop je nu leert en kennis verzamelt is anders dan vroeger.
- Rabelais en het probleem van ongeloof
- Rabelais was een soort atheïst, maar dit begrip kan niet worden toegepast voor de 16e
eeuw, omdat dit begrip toen nog niet bestond.
,Hoofdstuk 3
- Utilitarisme
De nadruk op het nut en het praktisch materialisme van een sociale
verandering.
Gevolg: vele historici vonden dit te beperkt en er kwam een paradigmaverschuiving waarin de
status van taal als uitgangspunt diende.
- Structuur
Conceptueel raamwerk dat we gebruiken om onze wereld in te delen.
- Floating Signifier (White)
Discours (taal) staat niet vast en zweeft tussen betekenisvelden uit het
verleden en heden.
- Différance (Saussure)
Onderscheidend vermogen in taal
Kan het snelst worden toegepast als er sprake is van binaire
tegenstellingen
- Signifiant (Saussure)
Klankbeeld
- Signifié (Saussure)
Het object waar de signifiant naar verwijst
De relatie tussen deze twee concepten is zaak van de sociale conventie;
wat de cultuur zegt wat het object moet zijn.
- Cultural Framework (Saussure)
Waardesystemen, mythen, tradities, symbolen binnen een cultuur.
- Heteroglossia (Bakhtin)
Meerstemmigheid
De waarheid heeft veelvuldige stemmen nodig
- Bricolage (Strauss)
Er wordt een structuur aangebracht binnen de cultuur door een stap-
voor-stapreparatie na de afbraak.
De bouwstenen van mythe traceren en deze recyclen binnen de cultuur
en opnieuw kan worden verteld met e.v.t. nieuwe informatie.
- Myhème (Strauss)
Alle mythen hebben iets met elkaar gemeen
- Différance (Deridda)
Blinde vlek in onze dialectische analyse van cultuur, want er is altijd
een spoor van de geschiedenis voordat we aan de analyse beginnen.
, - Uitstel: een woord krijgt zijn betekenis door de woorden die erop volgen
- Verschil: de betekenis van een woord wordt bepaald door zijn onderscheid met andere
woorden
- Discours (Foucault)
De gedecodeerde manier van spreken over cultuur binnen een
samenleving. De mondelinge uitdrukking van mentale structuren
Mens als vormgever van zijn mentale wereld
- Épistème (Foucault)
Kennis, brede interpretatie van breuklijnen en verbanden in een cultuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthef. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
