Aantekeningen van alle hoorcolleges van Recht en Instituties van Milieu- en Ruimtelijk Beleid waarin de wetten en rechtspraken werden besproken aan de hand van handige voorbeelden
HOORCOLLEGES RECHT EN INSTITUTIES
Hoorcollege 1 3-9-2019
Inleidende bijeenkomst:
Wetteksten mogen mee naar het Tentamen. Hij vertelt nog een keer welke teksten dit precies zijn.
Deze moet je van te voren goed lezen en markeren, zodat je alles snel en makkelijk terug kan vinden.
Wetteksten: wat moet je hiervan weten?
hier wordt een selectie van gemaakt, het definitieve lijstje wordt nog doorgestuurd. Dan
uitprinten en bestuderen + markeren
toepassen, niet leren.
In het midden van de cursus een oefententamen
In een bestemmingsplan mogen alleen dingen staan die ruimtelijk relevant zijn (3.1 WrO).
Huurprijzen mogen bijvoorbeeld niet in een bestemmingsplan staan, wel bijv. maximum m3 van een
woning. Een bestemmingsplan is wet en dus leidend.
Mondelinge overeenkomsten zijn net zo geldig als een schriftelijke overeenkomst.
Het gaat om een aanvaarding en aanbod van….
Bronnen van rechten: (betekenis van rechtsbronnen)
1) Een wet is een bron van recht (burgerlijk wetboek/ strafrecht). Een wet is een ruimbegrip,
kan worden opgesteld in Den Haag (vb. onteigeningswet) maar ook in de gemeente (lokale
verordening). Bijvoorbeeld: APV (algemene plaatselijke verordening). Voorbeeld van wat hier
instaat; je voortuin moet netjes zijn.
2) Rechtspraak
3) Verdragen/ internationaal recht bijv. Europees verdrag van de rechten van de mens
(EVRM) (hierin staat bijv. dat mensen bij onteigening schadeloos gesteld moeten worden,
bescherming persoonlijke levenssfeer). Ander voorbeeld: habitatrichtlijn (natura2000
gebieden aanwijzen), stikstof. Ander voorbeeld: milieueffectrapportage (MER)
4) Gewoonte (komt bij omgevingsrecht niet zo veel voor). In staatsrecht wel: bijv. dat een
minister naar huis kan worden gestuurd (motie van wantrouwen).
,Hoorcollege 2: 4-9-2019
Dia 4: Rechtmatigheid vs. rechtvaardigheid
Een rechter toetst de rechtmatigheid; is er voldaan aan de regels?
Dit toets de rechter aan het positieve recht.
Dia 3: Waarom recht?
Functie van recht in de maatschappij voorbeelden: stoppen voor rood, diefstal is strafbaar etc.
Trias Politica: scheiding der machten
- wetgever (wetgevende macht) = deze macht bepaalt de wetten en regels in een land (in Nederland
de regering (koning + ministers) en de Staten-Generaal (1 e+2e kamer)
- rechter (rechterlijke macht) = deze macht vervolgt de mensen die de wetten overtreden (in
Nederland rechters)
-uitvoerende macht = deze macht voert de wetten uit (in Nederland de regering, de provincies en de
gemeenten).
Het idee achter Trias politica is dat de 3 partijen zich niet met elkaar bemoeien. De politiek hoeft zich
bijv. niet te bemoeien met hoe de rechter wetten toepast. Als je het niet eens bent met hoe de
wetten worden toegepast als wetgever, moet je de wetten aanpassen.
Vier rechtsgebieden onderscheiden: (worden goed beschreven in literatuur)
-strafrecht
-privaatrecht
-staatsrecht
-bestuursrecht
In een rechtbank worden alle soorten rechtsgebieden behandeld. Één rechter doet dus alle
rechtsgebieden. De vier rechtsgebieden zijn dus eigenlijk een theoretisch onderscheid.
Dia 6/7: Hoofdlijnen strafrecht:
Rolverdeling: OM, verdachte en rechter (strafrechter) (dus geen slachtoffer/verdachten). Dit is wel
een beetje aan het schuiven. Er wordt soms spreekrecht voor slachtoffers toegekend (Bijv. bij zaak
Anne Faber). We zien steeds vaker dat de strafrechter schadevergoedingen toekent aan het
slachtoffer tijdens het strafproces. Dit is geen automatisme voor het strafrecht. Strafrecht heeft
namelijk voornamelijk voor ogen dat de dader gestraft moet worden.
Je hebt een wetboek voor strafrecht en strafvordering.
wetboek voor strafvordering: Dit heeft te maken met formeel recht: hoe je het toepast, hoe moet
ik het bewijzen? Wikipedia: bepaalt hoe strafbare feiten vervolgd worden.
wetboek van strafrecht: Materieel recht: hoe je het toepast (inhoud). Wat is strafbaar? En ik
welke mate? Wikipedia: bepaalt wat de strafbare feiten zijn en welke straffen ervoor kunnen worden
uitgesproken.
Doel van de straf: leedtoevoeging (vergeldingsleer) aan de dader en preventieve werking
(preventieleer) signaal naar de samenleving van ‘doe dit nou niet want er staan erge straffen op’.
Dus het doel is niet om het slachtoffer te vergoeden.
Alleen de rechter legt de straf op (legaliteitsbeginsel)
, Je krijgt de straf die op het moment geldt dat je het delict pleegt wanneer het op dat moment 15 jaar
straf stond en nu 20 jaar straf. Wanneer het op dit moment 15 jaar straf is en op het moment van
delict 20 jaar, wordt alsnog 15 jaar straf toegekend. De meest gunstige straf voor de dader wordt dus
opgelegd.
Onschuldpresumptie: we gaan uit van onschuld. Geen straf als de schuld niet in voldoende
overtuigende mate is bewezen bewijsrecht formeel strafrecht strafprocesrecht.
Als schuld en feit is bewezen, soms toch geen straf o.a. vanwege schulduitsluitingsgronden (bijv.
euthanasiekwestie, wanneer er vaststaat dat de arts euthanasie heeft gepleegd wanneer dit eigenlijk
niet mocht. Er is toen toch geen straf opgelegd doordat hij beredeneerd heeft vanuit het feit van de
essentie van zijn beroep (mensen helpen). Dit is een laatste uitweg voor de dader (vaak wordt als
reden ontoerekeningsvatbaarheid (artikel 39)/psychische overmacht (artikel 40) gebruikt).
Wegenverkeerswet: hier staan lage straffen op. Daarom krijgen daders die iemand hebben
doodgereden vaak relatief lage straffen.
Verbeurdverklaring: een voorbeeld van een bijkomende straf naast bijv. gevangenisstraf of taakstraf.
Een verbeurdverklaring is bepalen dat een veroordeelde de spullen kwijtraakt die bij hem in beslag
zijn genomen.
Rolverdeling: gelijkwaardige partijen natuurlijke personen (bijv. consumenten) en
rechtspersonen (BV., NV.). Gaat bijv. dmv contracten/overeenkomsten (dit is echter maar een heel
klein stukje van het burgerlijk recht). De gelijkwaardigheid moet je wel in een bepaalde context zien.
Maar; je moet niks, je mag alles. Want je bent gelijkwaardig aan elkaar.
- BVs en NVs zijn qua privevermogen niet aansprakelijk voor faillissement.
Burgerlijk Wetboek en Wetboek (materieel recht) van burgerlijke rechtsvordering
(procesrecht/formeel burgerlijk recht)
Verschil tussen vermogensrecht en goederenrecht
Rechtshandelingen en feitelijke handeling
- Feitelijke handeling, dat je iets doet (feitelijk) waar juridisch gezin gevolgen aan zitten , maar je hebt
deze niet voor ogen (vb. ik rij met mijn auto achteruit door de tuin van de buurman, tuinhekje gaat
kapot).
- Rechtshandelingen: overeenkomst/contract (overeenkomst is hetzelfde als een contract).
Contracten:
- wilsovereenstemming partijen: een contract is er pas als er aanbod en aanvaring is (hoeft dus niet
perse schriftelijk te zijn, mag ook mondeling (maar dit is niet per se slim; dwaling)). Dit is de reden
- overeenkomst strekt in beginsel tot nakoming, tenzij.. (vb. verborgen gebreken (de douche die niet
werkt in Paul Krugerstraat). Hier geldt ook; je had kunnen weten dat… . Wanneer je bijv. een fiets
koopt online voor 10 euro en je erachter komt dat deze gestolen is. Dit had je dan kunnen weten aan
de hand van de prijs.
Ontbindende voorwaarden kunnen ook worden opgenomen in contracten. Dit wordt bijvoorbeeld
gedaan bij het kopen/verkopen van een huis. Wanneer je overeenstemming hebt bereikt qua prijs
teken je een schriftelijke overeenkomst met ontbindende voorwaarden. Wanneer de koper daarna
de hypotheek aanvraagt maar deze niet krijgt, treedt deze voorwaarde in treding. Dan wordt het
contract verscheurd en zitten beide partijen er niet meer aan vast.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jannegoossens99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
