Alle literatuur van het vak Cybercrime (Master Criminologie - VU Amsterdam) is in dit document verwerkt als een samenvatting. De belangrijke punten staan er allemaal zeker in.
In de inhoudsopgave is alle literatuur onder elkaar gezet, zodat er een duidelijk overzicht is en je met één knop ove...
Literatuur – Cybercrime
Inhoudsopgave
Literatuur – Cybercrime................................................................................................................................. 1
Hoorcollege 1.......................................................................................................................................................2
Basisboek Cybercriminaliteit – hoofdstuk 1 + 2..............................................................................................2
Kamerbrief integrale aanpak Cybercrime (zomer 2021).................................................................................6
Cybercrimeverdrag (verdrag inzake de bestrijding van strafbare feiten verbonden met elektronische
netwerken, Boedapest (november 2001)........................................................................................................7
Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) 2022...................................................................................................8
Hoorcollege 2.......................................................................................................................................................9
Basisboek Cybercriminaliteit – hoofdstuk 3....................................................................................................9
Par 2.12 – Uitingsdelicten (Oerlemans en Koops).........................................................................................14
Pubers in beeld – Leidraad Afdoening Sextingzaken.....................................................................................15
Hoorcollege 3.....................................................................................................................................................17
Basisboek Cybercriminaliteit – hoofdstuk 5..................................................................................................17
Basisboek Cybercriminaliteit – hoofdstuk 6.2.1............................................................................................19
Van ’t Hoff-de Goede & Leukfeldt – Whatsappfraude komt veelvuldig voor in Nederland.........................21
Monevo & Leukfeldt – Insider threats among Dutch SMEs: nature and extent of incident, and cyber
security measures..........................................................................................................................................21
Hoorcollege 4.....................................................................................................................................................24
Basisboek Cybercriminaliteit – hoofdstuk 7..................................................................................................24
WODC – de hackbevoegdheid in de praktijk (samenvatting)........................................................................29
De High – Grooming in het wetsvoorstel Computercriminaliteit III..............................................................32
Kazlova – innovatiewet: van de oude vertrouwde naar de nieuwe onbekende...........................................35
Hoorcollege 5 + gastcollege...............................................................................................................................38
Basisboek Cybercriminaliteit – hoofdstuk 4.2...............................................................................................38
Hawdon, Parti en Dearden – Cybercrime in America amid COVID-19: the initial results from a natural
experiment.....................................................................................................................................................38
De Hingh – wetsvoorstel seksuele misdrijven...............................................................................................41
Rooyakkers en Kranenbarg – vissen met een nieuwe hengel: een onderzoek naar betaalverzoekfraude. .43
Borwell et al. – het cybercrimebeeld van de Nederlandse politie: van algemeen beeld naar verdiepende
analyse en aanpak.........................................................................................................................................46
Hoorcollege 6 + gastcollege...............................................................................................................................50
Basisboek Cybercriminaliteit – Hoofdstuk 6..................................................................................................50
Kranenbarg, Holt en van der Ham – don’t shoot the messenger! A criminological and computer science
perspective on coordinated vulnerability disclosure....................................................................................55
Basisboek cybercriminaliteit – Hoofdstuk 4..................................................................................................58
Toolen, Kranenbarg & Weerman – online jeugdcriminaliteit en verkeerde vrienden: wanneer is de
samenhang het sterkst?................................................................................................................................65
Schiks, Weijer en Leukfeldt – high tech crime, high intellectual crime? Comparing the capabilities of
cybercriminals, traditional criminals and non-criminals...............................................................................67
Hoorcollege 7.....................................................................................................................................................69
Basisboek cybercriminaliteit – hoofdstuk 8...................................................................................................69
Van der Bruggen en Blokland – a crime script analysis of child sexual exploitation material fora on the
dark web........................................................................................................................................................74
Steinmetz – craft(y)ness (an ethnopgraphic study of hacking).....................................................................78
1
,Hoorcollege 1
Basisboek Cybercriminaliteit – hoofdstuk 1 + 2
Hoofdstuk 1 – inleiding
Cybercriminaliteit is in opkomst en komt relatief vaak voor.
Laatste jaren sterke toename van kwalitatief en kwantitatief onderzoek.
Wat is cybercriminaliteit?
- Terminologie
o Digitale of online vormen van criminaliteit -> in dit boek gebruiken ze
cybercriminaliteit (cybercrime).
- Definiëring
o Breed scala aan delicten.
o Voornamelijk rol van ICT wordt benadrukt.
o Alle soorten criminaliteit die wordt gefaciliteerd of gepleegd door middel van
een computer, netwerk of hardware apparaat.
o In dit boek = strafbaar gesteld gedrag en de rol van ICT hierin.
Cybercriminaliteit = alle strafbare gedragingen waarbij ICT-systemen
van wezenlijk belang zijn in de uitvoering van het delict.
- Classificering
o Cybercrime in enge zin = delicten die in het verleden nog niet bestonden en
waarbij ICT zowel het doelwit als het middel is (hacken, ddos-aanvallen,
computervirus).
Computer-focused
o Cybercrime in ruime zin = traditionele delicten die door middel van ICT
worden gepleegd en waarbij ICT van wezenlijk belang is in de uitvoering van
het delict (cyberstalking, grooming en internetoplichting).
Gedigitaliseerde criminaliteit.
Computer-enabled.
o Onderscheid dus voornamelijk in het doelwit -> wel of geen ICT.
Of ene is nog heel technisch gericht en andere ook mens-gerelateerd.
o Soms is het ook een combinatie -> naaktfoto’s krijgen door hacking en dan
digitaal afpersen.
- Andere classificatie
o Koops en Kaspersen / Parker -> computer is … van criminaliteit:
Object (dader richt zich op beïnvloeden of aantasten van gegevens in
een computer), instrument (computersysteem wordt naar de hand
van de dader gezet om een feit te plegen) en omgeving
(computersysteem is onderdeel van bredere omgeving waarin feit
wordt gepleegd).
o Wall -> onderscheid op basis van hoe nieuw het delict is:
Oud / 1e generatie (computer gebruiken voor traditionele misdaden)
2e generatie (traditionele vormen die nu een mondiaal karakter
hebben). Internet is force multiplier.
3e generatie (echte cybercriminaliteit, misdaden volledig door
netwerktechnologie). Zou niet bestaan zonder internet.
2
,Hoofdstuk 2 – criminaliteit in criminologisch perspectief
Cybercriminaliteit in historisch perspectief
Verschillende periodes in de ontwikkeling van cybercriminaliteit:
- 1970-1990
o Opkomst van het internet. Eerste gebruik van internet / e-mail kwam hier op,
mogelijkheid om dingen naar elkaar te versturen door IP-adres. 1988 voor het
eerst in NL.
o Meer mensen maakte gebruik van een telefoon. Eerste vormen van
criminaliteit -> zorgen dat je gratis kon bellen (hacken van de lijn).
o Opkomst van hackers gebeurde al snel. Vaker nog white hat hackers -> voor
het verbeteren van de software. Latere generaties meer grey and black hat
hackers.
o Ook begonnen met het schrijven van virussen -> kwaadaardige software die
zich verspreiden via netwerken.
Hierdoor kwamen de Amerikanen voor het eerste met het strafbaar
stellen van computercriminaliteit.
o In NL -> halverwege jaren 80 opkomst wetgeving.
1993 Computercriminaliteit I -> strafbaarstellingen van
computervredebreuk en verspreiding van malware (virussen).
- 1990-2000
o Gewone burger gaat ook internet gebruiken. Nog niet veel criminaliteit.
steeds meer mensen PC in huis en ook politie leert manieren om op te sporen
door gebruik te maken van internet.
o Eerst nog vrij onschuldig (grappig doen), later ook overnemen van bepaalde
functies en werd het steeds erger.
- 2000-2010
o Sterke groei van internet gebruik (Google, gmail, iPhone etc.) en
computercriminaliteit. Ook opkomst internetbankieren -> interessant voor
criminaliteit.
o Verspreiding van entertainment (muziek, films) via internet en ook
kinderpornografie.
o Groei online marktplaatsen. Ook op de zwarte markt waar gegevens van
iedereen werden uitgewisseld.
o (inter)nationaal inzien dat het een groter probleem werd ->
Computercriminaliteit II (2006). Strafbaar maken van ddos-aanvallen en
verspreiding van kinderpornografie.
o Cybercrimeverdrag van Raad van Europa -> verschillende staten zelfde dingen
strafbaar stellen en makkelijker in de opsporing.
- 2010-2020
o 2010/2011 -> hacktivisten; lieten video’s lekken en blokkeerde bepaalde sites.
o Groei darknet markets -> betalen met bitcoin etc, dus volledig anoniem.
o Professionalisering en groei samenwerking cybercriminelen.
o Statelijke partijen gaan ook gebruik maken van deze vorm van aanvallen.
o Problemen in de opsporing van criminaliteit.
Computercriminaliteit III (opsporing heeft hackbevoegdheid en meer
dingen strafbaar gesteld). Ook meer aandacht voor bescherming van
de statelijke actoren.
3
, Cybercriminaliteit in theoretisch perspectief: ‘de oude wijn, nieuwe zakken’-discussie
Aandacht voor de vraag of het nieuwe criminaliteit is of oude criminaliteit in een nieuwe
jasje (en welke theorieën en opsporingstechnieken je dus moet toepassen).
Verschillen tussen cyber- en traditionele criminaliteit:
- Wegvallen van barrières van tijd en ruimte
o Deterritorialisation -> cc (cybercriminaliteit) is globaal en grenzeloos.
o Wegvallen van tijd en ruimte (time-space compression) -> ook makkelijker om
meer slachtoffers te maken.
o De minimus-principe = er wordt niet een groot bedrag van een persoon
gestolen, maar van miljoenen mensen een euro. Schade is dus heel klein en
daardoor wordt er minder aandacht aan besteed.
o Niet alleen zonder grenzen -> ook lokale momenten (jaloerse ex-partners) en
verweving offline en online.
- Automatisering en amplificatie
o De vormen zijn vaak geautomatiseerd. Met enkele muisklikken kan je veel
impact maken (multiplier) en sommige dingen zijn ook klant-en-klaar
beschikbaar.
o Niet te voorspellen hoeveel schade het delict daadwerkelijk gaan veroorzaken
en daders zijn er niet bewust van de gevolgen.
- Innovatie en transformatie
o Snelle ontwikkeling van tools en methoden.
o Verfijning (ook psychologie meenemen), ingewikkelde technieken en alles
wordt meteen opgepakt door criminelen.
- Sociale en commerciële interconnectiviteit
o Sociale interacties is makkelijker en vergroot (ook voor criminelen).
o Many-to-many connectivity => iedereen kan op allerlei manieren met elkaar
communiceren.
o Online ontmoetingsplekken waar criminelen anoniem samen kunnen komen.
Helpt ook bij georganiseerde misdaad.
o Ook aanbieding van crime-as-a-service -> dienstverlening. Commercialisering.
- Anonimiteit en plasticiteit van de identiteit
o Mensen kunnen op allerlei manieren makkelijker anoniem blijven en identiteit
manipuleren.
o Anonimiteit neemt bepaalde gedragsbeperkingen weg.
- Virtualisering en hybridiserig
o Geldt voornamelijk voor bepaalde vormen -> criminaliteit in een virtuele
wereld (denk aan verkrachting met een avatar of maken van kinderporno
zonder echte mensen).
o Kunnen ook fysieke gevolgen hebben -> hybride.
Cybercriminaliteit in methodologisch perspectief
Welke bronnen en methoden zijn belangrijk bij onderzoek naar cc.
- Personen – wat ze zeggen
o (online) vragenlijsten -> voor uitgebreid beeld van de cijfers van slachtoffer-
en daderschap (en soms specifieke groepen). En kijken naar factoren die een
belangrijke rol spelen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emivandriel2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
