Inhoud
Leerdoelen casus 1.................................................................................................................................1
Leerdoelen casus 2.1..............................................................................................................................7
Leerdoelen casus 2.2............................................................................................................................18
Leerdoelen casus 3.1............................................................................................................................25
Leerdoelen casus 3.2............................................................................................................................36
Leerdoelen casus 4.1............................................................................................................................44
Leerdoelen casus 4.2............................................................................................................................51
Leerdoelen casus 1
Uitleggen wat het doel is van preoperatief onderzoek en waaruit dit bestaat
Preoperatief onderzoek heeft als doel het zo optimaal en veilig mogelijk laten verlopen van de
anesthesie bij de voorgenomen ingreep. Dit onderzoek bestaat uit:
- Anamnese
- Lichamelijk onderzoek -> dit is vooral gericht op het hart en de longen. In verband met
mogelijke intubatie wordt aandacht besteed aan de mond- en keelholte en aan de status van
het gebit. Wanneer de patiënt geopereerd gaat worden onder regionale anesthesie, wordt
de rug onderzocht en gekeken naar de beweeglijkheid van de wervels. Verder wordt gelet op
eventuele lokale infecties.
- Aanvullend onderzoek
- Operatierisico’s
- Voorlichting
- Anesthesie
De aandachtspunten van de anamnese bij het preoperatieve onderzoek benoemen
Er wordt gevraagd naar bestaande ziekten en aangeboren afwijkingen. Vooral wordt aandacht
besteed aan het hart- en vaatstelsel, de longen, de luchtwegen en stollingsproblemen. In verband
met mogelijke geneesmiddeleninteracties wordt gevraagd naar roken, medicijngebruik, alcohol en
drugs. Er wordt gevraagd naar allergieën. Patiënten die geen lichamelijke inspanning kunnen
verrichten hebben grotere kans op postoperatieve complicaties, daarom wordt gevraagd naar hun
inspanningstolerantie. Ook wordt gevraagd naar hun eerdere anesthesie en op vreemde reacties op
anesthesie in de familie.
Benoemen welke classificatie wordt gebruikt bij de risico-inschatting
1
,Bij een score van 9 of hoger is het goed.
Uitleggen welke groepen patiënten er aanvullend laboratoriumonderzoek krijgen bij het
preoperatieve onderzoek
Aanvullend laboratoriumonderzoek wordt alleen op indicatie gedaan. Zo wordt stollingsonderzoek
gedaan bij patiënten met stollingsstoornissen of gebruik van antistollingsmiddelen. Wanneer de kans
bestaat dat de patiënt een bloedtransfusie moet krijgen wordt de bloedgroep en de resusfactor
bepaald. Een thoraxfoto wordt alleen gemaakt als uit de anamnese of het lichamelijk onderzoek
verdenking bestaat op een longziekte, decompensatio cordis of als de operatie in de borstholte
plaatsvindt. Bij patiënten boven de 60 jaar wordt meestal standaard een ecg gemaakt, omdat een
hartinfarct ook zonder symptomen kan verlopen. Verder wordt een ecg alleen verricht bij patiënten
met bijvoorbeeld hypertensie, diabetes mellitus, kortademigheid, oedeem aan de benen. Wanneer
bij het onderzoek afwijkingen zijn gevonden, wordt gekeken of het wenselijk is de patiënt eerst door
een medisch specialist te laten onderzoeken, bij ernstig hartfalen bijvoorbeeld wordt de cardioloog
geconsulteerd.
De voorbereiding op de operatie samenvatten
2
, - Patiënt moet zich douchen of wassen
- De patiënt moet geplast hebben
- Een tot twee uur voor de operatie premedicatie
- Operatiekleding
- De behandelaren doen schone operatiekleding aan. Het haar wordt bedekt met een
operatiemuts en voor het betreden van de operatiekamer wordt een mondkapje
voorgedaan. Vervolgens wassen zij hun handen en onderarmen.
- Controleren patiëntgegevens en de zijde van de operatie.
- Aanleggen standaardbewaking.
De aandachtspunten op de recovery benoemen bij algehele en regionale anesthesie
De patiënt wordt onder verantwoordelijkheid van de anesthesioloog naar de recovery gebracht.
Aandacht voor de ventilatie is van groot belang, omdat de patiënt meestal net uit de narcose is
uitgeleid. Na aankomst op de recovery wordt meteen zuurstof toegediend per neussonde of masker
en wordt hij aangesloten op de monitor met controle van ecg, bloeddruk, ademhalingsfrequentie en
zuurstofsaturatie. Wanneer de patiënt onder regionale anesthesie is geweest, wordt erop gelet of
het gevoel in de benen terugkomt. Er wordt ook gekeken naar de ligging van de benen zodat tijdig
begonnen kan worden met pijnbestrijding als het gevoel terugkomt.
De belangrijkste redenen uitleggen om premedicatie te geven
- Verminderen van angst
- Sedatie
- Amnesie (geheugenverlies)
- Verminderen van preoperatieve pijn
- Verminderen van de kans op aspiratie van zure maaginhoud
De verschillende groepen geneesmiddelen die worden gebruikt als premedicatie benoemen
- Benzodiazepinen: diazepam, lorazepam, midazolam
- Opiaten
- Anticholinergica: atropine, scopolamine (spieren ontspannen in luchtwegen)
- Medicijnen ter vermindering van de kans op aspiratie van zure maaginhoud
De effecten van benzodiazepinen samenvatten
- Angstreductie (onder andere door remming van het limbisch systeem)
- Kalmerende werking (sedatie)
- Amnesie: de herinnering aan de (onaangename) ingreep gaat verloren
- Anti-epileptische eigenschappen
- Enige spierverslapping
De operaties en aandoeningen met een verhoogde kans op diepveneuze trombose
benoemen
40% van de patiënten die geopereerd worden, ontwikkelt in de aders van been of bekken een kleine
of grote trombus. Vaak vertonen de patiënten geen verschijnselen en lost de trombus vanzelf op.
Elke patiënt met pijn of zwelling in de kuit moet onderzocht worden en behandeld worden met
antistollingsmiddelen. Als de trombus losraakt in de kuitvene kan een longembolie ontstaan.
Trombose komt vooral voor bij patiënten ouder dan 60 jaar met een kwaadaardige aandoening.
3
, De tromboseprofylaxe benoemen
Voor de onmiddellijke tromboseprofylaxe wordt gebruik gemaakt van een laag moleculair gewicht
heparine. Voor een korte periode van profylaxe zijn de orale antistollingsmiddelen, bijvoorbeeld
Sintrom, niet geschikt omdat zij pas na enkele dagen effect hebben. Goeie voorbeelden zijn:
- Nadropatine (Fraxipirine)
- Daltepatine (Fragmin)
- Tinzaparine (Innohep)
- Enoxaparine (Clexane)
De verschillende vormen van anesthesie benoemen en de effecten op het lichaam
- Algehele anesthesie (narcose): het hele lichaam is verdoofd, de patiënt is in diepe slaap zodat
hij van de ingreep niets merkt, daarna kan hij zich van de operatie niet herinneren.
- Plaatselijke anesthesie: een gedeelte van het lichaam wordt gevoelloos gemaakt, de patiënt
blijft wakker. Het operatiegebied wordt meestal afgeschermd met een scherm of doeken,
zodat de patiënt de operatiehandelingen niet ziet. Als de patiënt ertegen opziet om de
operatie bewust mee te maken, kan hij een slaapmiddel krijgen. De plaatselijke anesthesie
wordt ingedeeld in regionale (ruggenprik of zenuwblokkade) en lokale anesthesie (alleen de
operatieplek wordt verdoofd).
Uitleggen waarom patiënten nuchter moeten zijn
Zowel voor regionale als algehele anesthesie moet de patiënt vier tot zes uur voor het begin van de
anesthesie nuchter blijven. Nuchter blijven is vooral een veiligheidsmaatregel. Als tijdens de
anesthesie de patiënt overgeeft, kan zure maaginhoud in zijn longen komen en is er kans op een
longontsteking.
Uitleggen wat het nadeel is van inhalatieanesthesie
Deze vorm van inleiding heeft niet meer de voorkeur, omdat inhalatieanesthesie minder goed te
sturen is en in het kader van milieu en veilige werkomgeving.
Het verschil uitleggen tussen epidurale en spinale anesthesie
Bij epidurale anesthesie wordt na verdoving van de huid een anestheticum tussen twee wervels in de
epidurale ruimte gespoten. Deze vorm van anesthesie wordt meestal gebruikt bij operaties beneden
het gebied van de navel.
Bij spinale anesthesie wordt een hoeveelheid anestheticum door het harde hersenvlies in de
liquorruimte meestal ter hoogte van L3, L4 toegediend, maar het kan op elk lumbaal niveau. Het
gevolg is een snel optredende blokkade van het ruggenmerg vanaf het niveau waar het lokaal
anestheticum wordt toegediend. Het geeft naast een goed sensibel blok ook een intense motorische
blokkade.
De complicaties van epidurale en spinale anesthesie benoemen
Epidurale anesthesie:
4
