Wat is bestuursrecht?
Bestuursrecht heeft betrekking op de relaties tussen de overheid (bestuursorganen) en burgers
(belanghebbende). Het bestuursrecht geeft regels voor de verhouding tussen bestuursorganen en
belanghebbenden, in het bijzonder voor de situatie waarin het bestuur handelt op basis van
publiekrechtelijke bevoegdheden.
Wat is het verschil tussen algemeen en bijzonder bestuursrecht?
Bijzonder bestuursrecht gaat eigenlijk over alles wat niet met algemeen bestuursrecht te maken
heeft. Algemeen bestuursrecht staat vooral in de Awb en bijzonder bestuursrecht zijn regels die
speciaal voor een specifiek onderwerp of bestuursorgaan zijn gemaakt.
Wat zijn een aantal voorbeelden van bijzonder bestuursrecht?
Wordt onderverdeeld in clusters: vreemdelingenrecht, sociaal, cultureel en omgevingsrecht
Wat zijn de drie functies van het bestuursrecht?
- Waarborg functie
Het bestuursrecht geeft burgers bescherming tegen de overheid en haar besluiten
- Instrumentele functie
Het bestuursrecht geeft de overheid de bevoegdheden (of instrumenten) om het algemeen
belang te behartigen en zijn publieke taak te vervullen
- Normerende functie
Het bestuursrecht geeft regels waaraan het bestuur zich bij de uitoefening van
bevoegdheden moet houden
Wat is een eenzijdige rechtshandeling?
Het bestuur kan zonder instemming van burger bepalen wat de rechten en plichten van die burger
zijn.
- Algemeen belang te behartigen
- Macht is begrensd
Wat zijn de bronnen van het bestuursrecht?
- Wetgever (belangrijkst)
- Jurisprudentie
- Literatuur
Wat zijn de doelstellingen van het Awb?
1. Het bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving
2. Het systematiseren en, waar mogelijk, makkelijker maken van de bestuursrechtelijke
wetgeving
3. Het codificeren van ontwikkelingen die zich in de bestuursrechtelijke jurisprudentie hebben
afgetekend
4. Het treffen van voorzieningen ten aanzien van onderwerpen die zich naar hun aard niet
voor regeling in een bijzondere wet lenen
Wat is een gelaagde structuur?
Awb heeft dit. Hoofdstukken zijn opgebouwd van ‘’algemeen naar bijzonder’’
1
,Wat is de betekenis van attributie, delegatie en mandaat? Wetsartikel erbij noemen.
Attributie:
Rechtstreekse toekenning van een bevoegdheid tot rechtspraak of bestuur aan Nederlandse overheidsorganen
Delegatie: Art. 10:13 Awb
Het overdragen van een bestaande bevoegdheid door een orgaan dat krachtens attributie hiertoe
bevoegd is aan een ander orgaan dat de bevoegdheid onder eigen verantwoordelijkheid gaat
uitoefenen.
Mandaat: Art. 10:1 Awb
Mandaat is de bevoegdheid om in naam van een ander te handelen, maar die ander blijft zelf
verantwoordelijk.
Hoofdstuk 3 van de Awb is van toepassing op besluiten van algemene strekking
Hoofdstuk 4 van de Awb is van toepassing op beschikkingen
Wat betekenen de begrippen openbaar lichaam en bestuursorgaan?
Openbare lichamen: De belangrijkste openbare lichamen zijn de staat, de provincie, de gemeente en
het waterschap. Oftewel aantal organen dat gezamenlijke gemeenschapsverband vormt.
1. Territoriale openbare lichamen: de Staat, provincie en gemeente. Binnen deze openbare lichamen
onderscheiden we verschillende bestuursorganen, die elk een aparte taak uitoefenen.
2. Functionele openbare lichamen: openbare lichamen voor beroep en bedrijf. Product-
bedrijfschappen, ordes (bijv orde van advocaten) of instituten.
Bestuursorganen: Is een a of een b-orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is
ingesteld, of een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed. Art. 1:1 lid 1 Awb
Het verband: beide hebben de mogelijkheid om wetten, of regelgeving te creëren.
Noem de verschillende soorten besluiten:
Besluiten van algemene strekking en beschikkingen
1. Beschikking Art. 1:3 lid 2 Awb
bijzonder type besluit: individueel, concreet karakter.
2. BAS – Besluit algemene strekking
AVV = algemeen verbindende voorschriften
Beleidsregels (je werk intern standaliseren en voorspelbaar maken)
Art. 1:3 lid 4 Awb
Overige besluiten van algemene strekking
Wat is het verschil tussen een besluit van algemene strekking en een beschikking?
Het voornaamste verschil tussen deze twee groepen is het feit dat beschikkingen niet van algemene
strekking zijn. Beschikkingen zijn van toepassing in een concreet geval en zijn individueel van
karakter. BAS zijn, in tegenstelling tot beschikkingen, algemeen en herhaaldelijk van toepassing en
dus niet bedoeld voor één concreet geval.
Het onderscheid is voornamelijk van belang als het gaat om de totstandkoming en de inhoud van het
besluit.
2
,Welke besluiten zijn van algemene strekking?
1. Algemeen verbindende voorschriften (avv):
besluiten die rechtstreeks bindend zijn voor burgers. Berust WEL op een wettelijke
grondslag en binden de burgers. Er mag niet van het wettelijk voorschrift worden
afgeweken.
2. Beleidsregels:
besluiten die slechts overheidsbeleid bevatten. Kan én moet soms worden afgeweken van de
beleidsregel op grond van artikel 4:84 Awb. Berust NIET op een wettelijke grondslag en
binden het bestuursorgaan.
3. Overige besluiten van algemene strekking:
gaan om een restcategorie van besluiten met een algemene strekking die dus geen
beschikking zijn, maar dus ook niet als avv of beleidsregel kunnen worden gekwalificeerd.
Hoe onderscheiden we beschikkingen?
- persoonsgerichte en zaaks gerichte beschikkingen
Persoons gericht:
Een besluit dat is geadresseerd is aan een natuurlijke persoon, een rechtspersoon of een
heel concrete bepaalbare groep.
Bijvoorbeeld: Een verlening van een vergunning
Object-of zaak criterium:
Hierbij wordt de vraag gesteld of het besluit is genomen met het oog op de bijzondere
eigenschappen van het object waar het besluit betrekking op heeft.
Bijvoorbeeld: Monumentenvergunning
- begunstigende // belastende beschikkingen
Een begunstigende beschikking brengt iemand in een betere rechtspositie dan hij daarvoor
was, een belastende beschikking is juist nadelig voor de betrokkenen.
- gebonden // vrije (discretionaire) beschikkingen
Gebonden beschikking:
Het bestuursorgaan kan nauwelijks naar eigen inzicht handelen. Wat het juiste besluit is,
volgt uit de wet.
Vrije beschikking:
Het bestuursorgaan mag bij het nemen van het besluit een eigen belangenafweging maken.
Om tegen te gaan dat het bestuur bij vrije beschikkingsbevoegdheden onbehoorlijk
handelt, zijn de beginselen van behoorlijk bestuur ontwikkeld.
- Ambtshalve // op aanvraag
Ambtshalve: bestuursorgaan neemt uit zichzelf een beschikking, dus zonder dat daaraan een
aanvraag om een beschikking voorafgaat (bijv. last onder dwangsom).
op aanvraag: beschikkingen op aanvraag van een belanghebbende
3
,Wat zijn twee criteria om te zien of je met een beschikking of besluit van algemene strekking te
maken hebt?
1. Is er sprake van een besluit dat geadresseerd is aan één persoon of een duidelijke bepaalbare
groep personen. Dan is er sprake van beschikking
2. Object of zaak criterium: Een ander criterium is het object-zaak criterium. Hierbij wordt de
vraag gesteld of het besluit is genomen met het oog op de bijzondere eigenschappen van het
object waar het besluit betrekking op heeft.
Een voorbeeld van een zaaks gerichte beschikking is het onbewoonbaarverklaring van een
pand. Als dit het geval is spreken we van een object- of zaak gerichte beschikking.
Wat houdt de doorzendplicht van een bestuursorgaan in? Art 2:3 lid 1 Awb
Art 2:3 lid 1 Awb bepaald dat een geschrift die een bestuursorgaan ontvangt onverwijld (zo snel als
redelijkerwijs mogelijk, dus eigenlijk meteen) wordt doorgezonden naar het wél bevoegde
bestuursorgaan. De afzender moet overigens op de hoogte worden gesteld van de doorzending.
Wat houdt Uniforme Openbare Voorbereidingsprocedure in?
Procedure waarbij mogelijke belanghebbenden worden ingelicht over te nemen besluiten en hen
de mogelijkheid wordt geboden hun zienswijzen naar voren te brengen.
- Alleen van toepassing als zij door de wetgever of het bestuur worden voorgeschreven
Wat houdt hoor plicht in? Art. 4:7 Awb
Hoorplicht: het bestuur wint bij de directbetrokkenen informatie in en hoort hen, voordat hetgeen
beslissing neemt.
Bekendmaking van een besluit: Art. 3:41 Awb
Het bekendmakingsmoment is een constitutief vereiste = een besluit kan niet in werking treden
voordat het is bekendgemaakt.
Besluiten die tot één of meer belanghebbenden zijn gericht (beschikkingen), worden bekendgemaakt
door toezending of uitreiking.
Wat is het verschil tussen bekendmaking en mededeling van een besluit?
Bij een bekendmaking treed het besluit in werking, dit gebeurt door het besluit te richten aan een of
meer belanghebbende toezending of uitreiking aan hen, onder wie begrepen de aanvrager.
Zie art. 3:40 en 3:41 Awb
Mededeling van een besluit doe je juist na de bekendmaking dus nadat je het besluit hebt gericht
aan een of meer belanghebbende door toezending of uitreiking aan hen. Dit doe je namelijk aan alle
burgers die tijdens de voorbereiding ervan hun zienswijze naar voren hebben gebracht.
Art. 3:43 Awb
4
,Wat is het verschil tussen een vrije en een gebonden bevoegdheid?
Bij een gebonden bevoegdheid geeft de wet aan hoe gehandeld moet worden. Bij een vrije
bevoegdheid is het bestuur vrij om van een bevoegdheid al dan niet gebruik te maken. De wetgever
gebruikt in dat geval het woord ‘’kan’’.
Wat is het verschil tussen beleidsvrijheid en beoordelingsvrijheid?
Bij beleidsvrijheid mag het bestuur zelf bepalen of het van zijn bevoegdheid gebruik wil maken.
Het gaat dan om een ‘’kan- bepaling.
Bij beoordelingsvrijheid mag het bestuur zelf bepalen of zij vinden dat in een concreet geval aan
bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Ze mogen dit dus zelf beoordelen.
Wat is een marginale toetsing?
De rechter stelt zich terughoudender op, omdat bij vrije bevoegdheden de wetgever bewust vrijheid
aan het bestuur toebedeeld. De rechter mag dan niet ‘op de stoel van het bestuur gaan zitten’, maar
hij mag wel kijken of het bestuur een juiste interpretatie van de wet heeft gemaakt. Als in zo’n geval
de wet ruimte biedt, dan mag de rechter die niet inperken, hij moet die ruimte aan het bestuur laten.
Hij kan dan wel kijken of het bestuur over de grenzen van de ruimte is gegaan, zeg maar buiten de
bevoegdheid is getreden. Die manier van kijken is ‘marginaal kijken’.
Wat is een besluit in volle omvang toetsen?
De bestuursrechter moet een besluit in volle omvang toetsen, bij een bestuursorgaan die een besluit
heeft genomen door middel van een gebonden bevoegdheid. De rechter kan zijn eigen oordeel voor
dat van het bestuur in de plaats stellen.
De reden hiervoor is dat de rechter altijd het laatste woord heeft over de uitleg van de wet, dus de
wetsinterpretatie. Als de wetgever geen ruimte laat voor het bestuur, dan is het dus volledig aan de
rechter om te beoordelen of de interpretatie precies goed was. Dan kan hij volledig kijken, omdat er
geen ‘speelruimte’ was. Ook dan kan hij kijken of het bestuur zijn grenzen te buiten is gegaan, maar
dat is vaak niet nodig als hij ziet dat ze doen wat hij in dat geval ook zou doen (hetzelfde oordeel).
Wanneer moet een bestuursrechter een besluit in volle omvang toetsen?
De bestuursrechter moet een besluit in volle omvang toetsen, bij een bestuursorgaan die een besluit
heeft genomen door middel van een gebonden bevoegdheid.
Een bestuursorgaan heeft bij vrije beschikkingen discretionaire bevoegdheid om per geval
onderscheid te maken. Voor het goed kunnen uitoefenen van deze vrije bevoegdheid kan het
bestuursorgaan bepaalde soorten besluiten van algemene strekking ontwikkelen. Geef aan om
welk soort besluit van algemene strekking het gaat.
Dit gaat over beleidsregels, die worden gemaakt door bestuursorganen om hun handelen
voorspelbaar te maken, consistent en consequent en om ze te helpen bij het gebruik van een
bevoegdheid aan het gelijkheidsbeginsel te voldoen.. Zodat ze hun vrije bevoegdheid goed kunnen
uitoefenen.
5
, Wat betekent de Wob?
Wet openbaarheid van bestuur
Wat bevat de Wob?
De Wet openbaarheid van bestuur bevat regels over openbaarheid van overheidsinformatie
vastgelegd in documenten.
Kan je een heel document niet openbaar maken?
Nee dat kan eigenlijk nooit. Je kan wel gedeeltes van een document niet openbaar maken door
bijvoorbeeld de weigeringsgronden die in Art. 10 Wob staan.
Op welke wijze vormt de wob een waarborg voor onze democratie?
Het biedt een ieder de kans om inzicht te krijgen en controle uit te oefenen op het bestuur.
Wat wordt verstaan onder het begrip ‘’document’’ in de zin van de Wob?
Gegevensdrager, dus echt alles wat gegevens heeft.
Maakt het uit waar je je Wob-verzoek indient of kan dat bij elk bestuursorgaan overal?
Ja dat kan altijd en echt iedereen mag dit indienen, de plaats waar je je bevind of woont maakt niet
uit. JE hoeft ook geen goede reden te hebben om de informatie te verlangen. De wet gaat uit van het
algemene belang dat wordt gediend met openbaarheid van het bestuur.
Welke weigeringsgronden zijn er in de Wob?
Absolute en relatieve weigeringsgronden
Hoeveel weken heeft een bestuursorgaan om te beslissen op een verzoek om informatie?
Art. 6 Wob bepaalt dat het bestuursorgaan zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen vier weken na
de dag waarop het verzoek is ontvangen, op het verzoek om informatie moet beslissen. Dit termijn
kan eenmaal worden verlengd met nog eens vier weken.
Wat is het belangrijkste verschil tussen deze weigeringsronden en noem wetsartikel
Zie Art. 10 Wob lid 1
Hier staan gebonden weigeringsronden in, dus absolute.
Zie art. 10 Wob lid 2
Hier staan de beleid vrije weigering ronden in, dus relatieve.
‘’ voor zover het belang ‘’ en ‘’kan’’, je moet dus eerst zelf kijken naar de belangen en deze
van elkaar afwegen. Dit is dus vrij. (belangenafweging)
Het belangrijkste verschil is dus dat lid 2 beleidsvrijheid heeft en lid 1 niet.
Zie je verordening staan? Ga zoeken in de buurt van Art. 147 in de Gemeentewet // de
bevoegdheid van de raad.
Algemene plaatselijke verordening is Art. 147 Gemeentewet dus tip: kijk daar in de buurt
6
