Deze samenvatting bevat alle jaartallen met belangrijke gebeurtenissen voor het eindexamenhavo of VWO. Alle verplicht voorbeelden zijn grijs gemarkeerd. Op de laatste pagina's staan alle kenmerkende aspecten nog een keer op een rijtje.
Tijdvak 1• De tijd van jagers en boeren tot 3000 v. C.
10 000 v.C. landbouwrevolutie in Midden-Oosten
3300 v.C. Ötzi
3000 v.C. uitvinding schrift
Tijdvak 2 • De tijd van Grieken en Romeinen 3000 v. C. – 500
753 v.C. stichting van Rome
507 v.C. begin democratie in Athene
350 v.C. begin expansie Romeinse rijk d.m.v. oorlogen
331 v.C. Alexander de Grote verovert het Perzische rijk
27 v.C. stichting Romeinse keizerrijk
9 Romeinen verslagen door Germanen
395 splitsing van Romeinse rijk
Tijdvak 3 • De tijd van monniken en ridders 500-1000
622 stichting Islam
750 Arabische rijk valt uiteen
800 Karel de Grote tot keizer gekroond
880 Nederland deel van Duitse rijk
962 stichting Heilige Roomse rijk
Tijdvak 4 • De tijd van steden en staten 1000-1500
1066 slag bij Hastings
1075 – 1122 investituurstrijd PAUS-KEIZER DU over benoeming
bisschoppen
1095 – 1291 kruistochten
1215 Magna Carta
1337 – 1453 Honderdjarige oorlog FR-ENG
1421 Nederlandse dijken kapot door storm Dordrecht
1453 Turken (Osmanen) veroveren Constantinopel en maken
eind aan Oost-Romeinse rijk (Byzantijnse rijk)
1464 eerste Staten-Generaal in de Nederlanden
1492 reconquista voltooid (christelijke herovering)
1492 Columbus ontdekt Amerika
Tijdvak 5 • De tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
1515 – 1555 regering van Karel V
1517 Luther begint kerkhervorming (brief met stellingen)
1521 Luther verschijnt voor Rijksdag in Worms , veroordeeld
ketter
1522 begin inquisitie (Karel V tegen protestantisme)
1531 instelling van Collaterale Raden (State, Geheime, Financiën)
1550 Karel V stelt bloedplakkaat in (doodstraf op ketters)
1555 godsdienstvrede van Augsburg (einde godsdienstoorlogen
DU)
1559 Filips ll naar Spanje, Margaretha van Parma landvoogdes
1566 beeldenstorm • edelen naar paleis in Brussel (smeekschrift)
1568 – 1648 Tachtigjarige oorlog
1572 Den Briel ingenomen door Geuzen
1574 ontzet van Leiden (niet meer door Spanjaarden omsingeld)
, 1576 Pacificatie van Gent (Spanje verdrijven + gewetensvrijheid)
1578 Alteratie van Amsterdam (stadsbestuurders uit stad)
1579 Unie van Utrecht (militair verbond tegen opstand)
1581 Plakkaat van Verlatinghe (onafhankelijkheidsverklaring)
1585 val van Antwerpen
1588 Republiek ontstaat • Spaanse Armada verslagen
1598 Edict van Nantes (einde godsdienstoorlogen FR)
Tijdvak 6 • De tijd van regenten en vorsten 1600 – 1700
1602 oprichting VOC
1609 twaalfjarig bestand (Spanje en republiek wapenstilstand)
1618 – 1648 dertigjarige oorlog (protestant – katholiek, DU)
1619 Johan van Oldenbarnevelt vermoordt • bestuurscentrum
VOC wordt naar Batavia verplaatst door Jan Pieterszoon Coen
1621 oprichting WIC
1628 Piet Heijn verovert de Spaanse zilvervloot
1639 bouw Portugees-Joodse synagoge in Amsterdam
1643 – 1715 Lodewijk XIV koning
1648 vrede van Münster • burgeroorlog FR (de fronde)
1672 stadhouderloze tijdperk eindigt (gebroeders de Witt
vermoord , schuld voor zwakte leger bij inval FR en DU ) • rampjaar
1685 Lodewijk herroept Edict van Nantes
1688 Engeland wordt constitutionele monarchie
Tijdvak 7 • De tijd van pruiken en revoluties 1700-1800
1707 Engeland en Schotland vormen Groot-Brittannië
1747 stadhouderschap wordt erfelijk in Republiek
1750 industriële revolutie GB begin
1763 Amerikaanse kolonies in GB wilden geen belasting betalen
als ze niet vertegenwoordigd waren in het parlement
1775 – 1783 Amerikaanse revolutie
1786 machtsgreep van patriotten (democraten)
1787 Amerikaanse grondwet
1789 – 1799 Franse revolutie 1. bestorming Bastille 2. Staatsgreep
Napoleon
1789 • cahiers de doléances • verklaring van de Rechten van de
Mens en de burger
1791 • wet Le Chapelier • eerste grondwet FR
1793 Lodewijk XIV veroordeeld als burger Capet (proces vanaf 92)
1795 Bataafse revolutie
1798 eerste Nederlandse grondwet; eenheidsstaat
1799 staatsgreep Napoleon
Tijdvak 8 • De tijd van burgers en stoommachines 1800-1900
1804 Napoleon kroont zichzelf tot keizer• code Napoleon
(wetboek)
1809 eerste stoomschip
1814 Nederland schaft slavenhandel af
1814 – 1815 Congres van Wenen (naoorlogse orde)
1815 Napoleon verslagen bij Waterloo; verbannen • stichting
koninkrijk der Nederlanden • ontstaan liberalisme
1818 Concert van Europa ; Europese samenwerking
1822 Congres/ verdrag van Verona (Spaanse situatie oplossen)
1830 Belgische onafhankelijkheid/ opstand
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vooreva. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
