Samenvatting
Samenvatting feniks, vwo 3, tweede wereldoorlog, hoofdstuk 6
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
feniks vwo 3, hoofdstuk 6, tweede wereldoorlog, republiek van weimar, opkomst adolf hitler, nederland tijdens de bezetting
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
8 beoordelingen
Door: emmasophiapol • 3 jaar geleden
Door: sunainag • 3 jaar geleden
Door: esmegraventeinlln • 3 jaar geleden
Door: jeroenohoekstra • 4 jaar geleden
Door: renegheeren • 4 jaar geleden
Door: tobiaslamers • 4 jaar geleden
Door: amibouya • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis H66.1 De Republiek van Weimar
De Duitse regering sloot een wapenstilstand met de geallieerden en vernieuwde in de plaats
Weimar de grondwet: zonder keizerschap en met een veel machtiger parlement. Dit was de
Republiek van Weimar. Een kwart van de terugkerende soldaten, onder wie nog de
onbekende Adolf Hitler, werden lid van militante gewapende groepen, vrijkorpsen, die jacht
maakten op iedereen die zij verdachten van de nederlaag. De Dolkstootlegende is jarenlang
in Duitsland grif geloofd. De Dolkstootlegende is een onwaar verhaal dat de linkse
opstanden, stakingen en de nieuwe democratische regering in Duitsland de nederlaag in de
eerste wereldoorlog hebben veroorzaakt. Ook de ondertekening van de Vrede van Versailles
door de Weimarregering werd gezien als verraad door de gefrustreerde mensen.
In januari 1919 brak in Berlijn de communistische Spartacusopstand uit, genoemd naar de
leider van de beroemdste slavenopstand uit de Romeinse geschiedenis. De leiders, Karl
Liebknecht en Rosa Luxemburg, werden vermoord. In april 1919 vestigden communisten een
‘dictatuur van het proletariaat’ en executeerde politieke tegenstanders. De regering zette
het leger hierop in.
De generaals accepteerden de Weimarrepubliek eigenlijk niet, maar vonden het beter dan
dat de communisten aan de macht zouden komen. Toen de antidemocratische Wolfgang
Kapp samen met de vrijkorpsen in 1920 een staatsgreep pleegde, deden de generaals er niks
aan. Dit was omdat ze toch geen oplossingen wisten voor de grote problemen in Duitsland.
De economie van de Weimarrepubliek was uitgeput door de oorlogvoering. Voor voormalige
soldaten was bijna geen werk en de Duitse munt verloor zijn waarde. Deze inflatie was voor
de regering handig om schulden af te kopen en voor ondernemers om goedkoop geld te
lenen. Voor de mensen met spaargeld of die op pensioen leefde was dit rampzalig. De
herstelbetalingen werden niet terugbetaald en in 1923 bezette Frankrijk het Ruhrgebied. Er
kwam een staking en de regering betaalde de stakers. De inflatie van de markt was nu
hyperinflatie geworden.
Toen in 1923 Gustav Stresemann kanselier werd sloot hij compromissen. Amerika kwam met
het Dawesplan leningen om de Duitse economie te herstellen en de herstelbetalingen af te
betalen. Frankrijk trok zich terug uit het Ruhrgebied en Duitsland kwam met de
Erfüllingspolitik. Bij het verdrag van Locarno in 1925 met Frankrijk en België erkende
Duitsland hun verlies. Toen oud generaal Von Hindenburg president werd kwam het
vertrouwen terug. Amerika ging investeren in de Duitse economie en de werkloosheid in
Duitsland nam af, net zoals het geschreeuw over het verraad van de Dolkstootlegende.
Dankzij de Erfüllingspolitik mocht Duitsland in 1926 weer lid worden van de Volkenbond. In
1928 tekende Duitsland met veel andere landen het Kellog-Briand-Pact, dat een eind moest
maken aan alle oorlogen. De Weimarrepubliek stond er in 1929 economisch en nationaal
weer goed voor.
, 6.2 In de ban van Hitler
Door de economische crisis in Amerika in 1929 eiste de VS de leningen van het Dawesplan
terug. Amerikaanse bedrijven namen Duits bedrijven mee de afgrond in, banken en grote
bedrijven gingen failliet. Meer dan 6 miljoen Duitsers werden werkloos. De oude
regeringspartijen werkten niet samen en er volgde machteloze kabinetten, die er niet in
slaagde de economie te herstellen. Ook de communisten wilden niet meewerken omdat ze
aan het wachten waren op bevelen uit Moskou. Aanhangers van de communisten en van
Hitler keken uit op het einde van de Weimarrepubliek.
Adolf Hitler en generaal Ludendorff pleegden op 8 november 1923 een staatsgreep in
München. Deze staatsgreep werd onderdrukt door leger en politie. Hitler ging naar een soort
luxegevangenis met een lage straf. Daar beschreef hij zijn ideologie in ‘Mein Kampf’. Er zou
maar een leider en een partij kunnen zijn. Persvrijheid was er niet en politieke tegenstanders
werden vermoord of verdwenen in strafkampen. Hitler wilde als leider (Führer) de
alleenheerschappij. Hij zei dat er ooit een Volksgemeinschaft was die kapitalisme,
liberalisme en parlementaire democratie hadden kapot gemaakt. Volgens Hitler bestonden
er verschillende mensenrassen en was het ‘Arische’ ras het beste. Hitler vormde het
Aziatische zonnerad om tot het hakenkruis. Zigeuners, donkergekleurde mensen maar vooral
Joden bedreigden de volksgemeenschap. Hitler en veel andere Duitsers gaven Joden de
schuld van alle problemen. Joden werden het ‘Semitische ras’ genoemd. Adolf Hitler
geloofde in discriminatie, racisme, antisemitisme en nationalisme. Dit was zijn ideologie: het
nationaalsocialisme, dat hij uitvoerde met de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiders Partij
(NSDAP).
President Von Hindenburg maakte na overleg met kopstukken uit politiek en bedrijfsleven
Hitler kanselier van een centrumrechtse coalitieregering met 3 NSDAP-ministers. Er werd
gedacht dat Hitler zich wel rustig zou houden, dit was een verkeerde inschatting. In januari
1933 overtuigde hij Von Hindenburg meteen nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Vlak voor
de verkiezingen, 27 februari 1933, stak de Nederlandse communistische metselaar Marinus
van der Lubbe het Rijksdaggebouw in brand. De grondwet gold niet meer en het parlement
was machteloos. De ‘Sturmabteiling (SA)’ en de ‘Schutzstaffel (SS)’ barste goed los. Politieke
tegenstanders en Joden werden gearresteerd of in elkaar geslagen. De NSDAP behaalde 44%
van de stemmen bij de laatste verkiezingen, geen meerderheid dus.
Na de machtsovername stelde Hitler orde op zaken binnen zijn partij. Om de legertop te
paaien beloofde hij herbewapening van Duitsland. Omdat de SA dreigde uit te groeien tot
het Duitse leger, liet hij de top van de SA vermoorden (30 juli 1934, de Nacht van de Lange
Messen). Duitsland veranderde in een totalitaire dictatuur, radio en film werden ingezet als
massacommunicatiemiddelen. Schoolboeken werden herschreven, voor de jongens was er
de ‘Hitlerjugend’ en voor de meisjes de ‘Bund Deutsche Mädel’. Rechtbanken en rechtspraak
kwamen onder nazi-invloed en in beslag genomen kunst en kunst van Joodse kunstenaars
werd als entartete kunst (ontaarde kunst) in het buitenland verkocht of vernietigd.
Jazzmuziek was verboden, alleen ‘volkseigene Musik’ was nog toegestaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isadijkhuis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen