Werkstuk is beoordeeld met een 7,6. Onderdeel van aantonen startbekwaamheid in de laatste fase van de opleiding. In dit werkstuk gaat het over het ontwerpen, uitvoeren en bijstellen van een vakoverstijgende activiteitencyclus. Het ontwerp betreft een geïntegreerde en samenhangende, vakoverstijgend...
,Voorwoord
De tekening op de voorpagina is gemaakt door leerling M. Een leerling die gediagnosticeerd is met
ADHD en kenmerken uit het autistisch spectrum. Hij heeft moeite om mee te komen. In een recent
zorgoverleg is besloten een plek in het speciaal onderwijs te zoeken. M is lastig bij de les te
houden. Hij is heel beweeglijk en heeft continue aandacht nodig bij de klassikale lessen om bij de
les te blijven en zijn opdrachten af te maken.
Mijn verbazing was dan ook groot toen M tijdens de groepsopdrachten van deze lessenserie
helemaal ‘los’ ging. Het leek wel of ik een andere jongen in de klas had! Hij wist veel over het
onderwerp. Hij deed erg zijn best om met argumenten anderen te overtuigen van zijn gelijk in plaats
van boos te worden. Hij werkte ook zeer geconcentreerd en is de hele les op zijn plek aan het werk
geweest! De poster die hij maakte om anderen te overtuigen zich ook voor recyclen in te zetten was
verbazingwekkend compleet:
• een huis met afvalscheidingsstation ernaast en de bewoner die zich afvraagt in welke kliko
het afval moet;
• de auto en raket die vervuilend zijn omdat ze fossiele brandstoffen gebruiken;
• en de windmolen die stroom opwekt voor een niet-vervuilend vervoermiddel (in de vorm van
een paard).
Niet alleen leerling M was veel meer betrokken. Dit gold voor een hoop leerlingen. De feedback van
mijn praktijkbegeleider dat dit ‘het leren voor de toekomst’ is, sterkt me in mijn voornemen om te
kijken welke methodelessen zich lenen voor coöperatieve werkvormen. Na mijn afstuderen ga ik
hier echt (vrije) tijd aan besteden om lessen die zich hiervoor lenen vaker op deze manier vorm te
geven. Waarom een suffe invulbrief in de taalmethode uitvoeren als je de leerlingen ook op deze
manier kunt boeien? Door het samenwerken wordt het ook nog eens een veel socialere klas omdat
ze beter leren overleggen en argumenteren.
Mijn praktijkbegeleider was zo enthousiast dat ze andere leerkrachten verteld heeft over mijn
lessenserie. Een aantal is zo enthousiast dat ze in het nieuwe jaar de lessenserie ook in hun eigen
klas willen uitvoeren. Ik ben heel trots op dat compliment. Hopelijk lezen jullie het met net zoveel
plezier als zij!
Alcidie Mommers
Vakgeïntegreerd onderwijskundig ontwerp 2
,Inhoudsopgave
Pagina
Voorwoord 2
Inhoudsopgave 3
Inleiding 4
Hoofdstuk 1: Visie 4
1.1 Mijn visie op onderwijs 4
1.2 Mijn visie op onderwijs aan het jonge kind 7
1.3 Een beeld dat mij inspireert 8
1.4 Twee artikelen die mij inspireren 9
Hoofdstuk 2: Behoefteanalyse van de doelgroep 11
Hoofdstuk 3: Ontwerpschets 12
Hoofdstuk 4: Uitproberen en bijstellen 17
Hoofdstuk 5: Het uitgevoerde onderwijs 17
Hoofdstuk 6: Evaluatie van het uitgevoerde onderwijs 20
Bibliografie 23
Bijlagen Vanaf 24
1A: Inspirerende artikelen 24
5A: Planning van de dagdelen 25
5B: Bewijsmateriaal dagdeel 1 28
5C: Bewijsmateriaal dagdeel 2 29
5D: Bewijsmateriaal dagdeel 3 31
5E: Bewijsmateriaal dagdeel 4 34
6A: Beoordeling ontwerpschets 36
6B: Beoordeling praktijkbegeleider 37
6C: Evaluatie met de leerlingen 38
Vakgeïntegreerd onderwijskundig ontwerp 3
, Inleiding
Onderwijs geven uit de methodes of zelf ontwerpen zijn twee heel andere “soorten” van onderwijs.
Nadat ik het lesgeven uit methodes in fase 1 en fase 2a redelijk onder de knie had, moest ik
wennen aan het zelf ontwerpen van lessen zoals dat op mijn praktijkschool in fase 2b gebruikelijk
was. Ik heb hier veel van geleerd. Vooral wat het met betrokkenheid en motivatie van leerlingen
doet. Ik merkte dat het eigenlijk goed aansluit bij de manier waarop ik met de (kennis-)vragen van
mijn eigen kinderen omga: onderzoekend leren en door middel van (zo min mogelijk) vragen de
juiste weg naar de oplossing op te sturen.
Ik vind het dan ook erg leuk dat we ook in deze laatste fase mogen laten zien dat we bekwaam zijn
in het ontwerpen en het uitvoeren van onderwijs door geïntegreerde, samenhangende en
vakoverstijgende activiteiten binnen een thema aan te bieden. Er wordt op mijn stageschool veelal
op een klassikale manier lesgegeven waarbij de methodes gevolgd worden. De leerlingen zijn dus
niet gewend aan onderzoekend leren en zelf hun kennis construeren. Ook samenwerkend leren is
nog niet op een structurele manier aan de orde geweest. Ik vind het dan ook spannend hoe mijn
ontwerp door mijn praktijkbegeleider en de leerlingen ontvangen gaat worden.
In deze opdracht leest u mijn visie op onderwijs en wat mij daarbij inspireert in het eerste hoofdstuk.
Vervolgens is een behoefteanalyse gemaakt die in het tweede hoofdstuk is uitgewerkt. De
uitkomsten van de analyse zijn meegenomen in de ontwerpschets die in het derde hoofdstuk te
lezen is. In hoofdstuk 4 wordt het ontwerp uitgeprobeerd en bijgesteld. Het vijfde hoofdstuk geeft
weer hoe het onderwijs daadwerkelijk is uitgevoerd om het vervolgens in het zesde hoofdstuk te
evalueren. In de bijlagen zijn de verschillende bewijsstukken opgenomen.
Hoofdstuk 1: Visie
In dit hoofdstuk wordt mijn visie op onderwijs en mijn visie op het onderwijs aan het jonge kind
weergegeven. Bij die laatste heb ik keuzes gemaakt omdat op de jonge kinderen uit groep 4 niet
meer overal de uitgangspunten voor het jonge kind (in de literatuur meestal kleuters) van
toepassing is. Mijn visies op verschillende vakken komen aan de orde evenals een beeld en
artikelen die mij inspireren.
1.1 Mijn visie op onderwijs
Tijdens de verlichting in de 1e eeuw nam John Locke als eerste stelling voor de ‘tabula rasa’ ofwel
het onbeschreven blad. Er heeft zich nog geen logica of referentiekader gevormd, je hebt nog geen
vooroordelen en het concept oorzaak- gevolg is nog onbekend. Wel is er een natuurlijke openheid,
nieuwsgierigheid en intuïtie om jezelf en de wereld om je heen beter te leren kennen en begrijpen
(Van Eijkeren, 2008).
Bandura legde in de twintigste eeuw de nadruk op sociaal-leren. Mensen leren gedrag door naar
het voorbeeld van een ander te kijken: model-leren (Van Eijkeren, 2008). Ik zie het bij het opvoeden
thuis en in andere gezinnen: een kind leert veel van wat hij ziet. Hij spiegelt zijn gedrag aan dat van
zijn ouders.
De reformpedagogiek in de twintigste eeuw streefde een brede vorming na. Niet alleen het intellect
(hoofd) kwam aan bod. Ook hart en handen werden aangesproken (Berding, 2014). Wanneer het
hart (gevoel, motivatie) niet wordt aangesproken zullen de handen en het hoofd niet gemotiveerd
zijn de taak tot uitvoering te brengen.
Het hoofd heb je nodig wil je jezelf kunnen ontwikkelen, cognitieve uitdagingen te kunnen aangaan.
De handen heb je daarbij nodig om wat je bedenkt ook uit te kunnen voeren. Of dit nu het
opschrijven van de uitkomst van een lastige som is, of creatief met je handen iets maakt.
Ik zie het hart zelf ook als de sociaal-emotionele ontwikkeling. De relaties die het heeft met zichzelf,
anderen en de maatschappij. Om hulpvaardig te zijn en met anderen te kunnen samenwerken. Om
jezelf te leren kennen en te ontwikkelen. En fysiek is het hart natuurlijk de motor van het lijf. Daar
begint alles mee. Hoofd, hart en handen zijn dus onlosmakelijk met elkaar verbonden, wil je je
kunnen ontwikkelen (Berding, 2014).
Vakgeïntegreerd onderwijskundig ontwerp 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alcidie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,98. Je zit daarna nergens aan vast.
