College 4
1 oktober 2024
Deel 4 Data beyond talk
Hoofdstuk H18 t/m H22 An introduction to qualitative research - Uwe Fick (7th edition 2023)
Exclusief: blz. 337-339.
Hoofdstuk 18 Collecting data beyond talk
Data beyond talk is een paraplubegrip voor alle data anders dan verbale data. Denk daarbij aan: observaties,
beeldmateriaal ( lm, foto’s, posters) en etnogra e. Hieronder een kort overzicht.
(de volgende hoofdstukken gaan dieper op de genoemde data in)
Observatie “Observatie is de meest doordringende en fundamentele uitvoering van de moderne wetenschap
(zowel natuurlijk als menselijk)”.
Flick gebruikt de term observatie in een bredere zin, waarbij ook het gebruiken van
documenten, foto’s, video en communicatie op het internet als observatie van
interacties gelden.
Participant observatie Lange tijd was participant observatie de meest prominente vorm van observatie. De
onderzoeker betreedt het onderzoeksveld en probeert onderdeel (en actief lid van)
het veld te worden.
Vaak gecombineerd met het uitvoeren van ethnogra sche interviews.
Ethnogra e Flick schrijft dat de term ethnogra e recent meer gebruikelijk is geworden dan
participant observatie.
Ethnogra e behelst namelijk meer dan alleen observeren, zoals bijv. ook informele
gesprekken, individuele- en/of groepsinterviews, document-analyse (dagboeken,
brieven, kranten, foto’s, lms, ed.)
Virtuele etnogra e Toepassing van ethnogra e binnen online onderzoek waarbij onderzoek gedaan
wordt naar online community’s en culturen.
Flick noemt hierbij participatie als element van het onderzoek en observatie als
basisstrategie.
Visueel kwalitatief Visueel onderzoek is gebaseerd op de aanname dat we een probleem alleen
onderzoek kunnen begrijpen door foto’s, lm en/video toe te voegen aan de onderzoeksdata.
Dit kan op verschillende niveaus:
1. de inhoud bekijken
2. de compositie analyseren
3. het doel van de productie onderzoeken
4. de intenties (het effect) van het materiaal op de kijker onderzoeken
Documenten Veelal geschreven documentatie bedoeld. Documenten bestaan om iemand ze
heeft gemaakt met een bepaald doel en een bepaalde doelgroep.
Digitale data De resultaten van de online activiteiten van de mens (tweets, berichten, likes, foto’s,
lmpjes maar ook technische achtergronddata).
fi fi fifi fifi fi fi fi fi
, Hoofdstuk 19 Observatie en etnogra e
Alle zintuigen zijn geïntegreerd in observatie: zien, horen, voelen en ruiken. Observatie kan geclassi ceerd
worden in 5 dimensies:
1. Covert versus overt observatie
2. Non-participatie en participatie-observatie
3. Systematisch versus niet-systematische observatie (is er een standaard methode of exibiliteit?)
4. Natuurlijke versus kunstmatige situaties
5. Zelf-observatie versus observeren van anderen
Er zijn verschillende vormen van observaties en etnogra e:
1. Observatie Bestuderen van menselijk gedrag, interacties en situaties in een (al dan niet)
natuurlijke situatie, veelal zonder kunstmatige tussenkomst (= tussenkomst door de
onderzoeker).
Bystander effect: Is bij herhaling van de tests niet bewezen gebleken (gelukkig).
Covert De onderzoeker mengt zich in de groep die hij wil
onderzoeken en maakt zichzelf niet bekend. De
participanten weten niet dat ze geobserveerd worden.
Overt De participanten zijn geïnformeerd over de observatie
(informed consent en transparantie) en zijn op de hoogte van de
rol van de onderzoeker.
Systematisch Vooraf gestructureerd, gepland en gekaderd. Mogelijkheid
tot kwanti ceren (tellen van gedrag). Gericht op het meten
van gedrag.
Niet systematisch Flexibele benadering, ontdekken wat er gebeurt en speelt
zonder vooropgezette verwachtingen/richtlijnen. Vaak
gebruikt om nieuwe inzichten te verkrijgen.
Natuurlijke situaties Natuurlijk omgeving, zonder interventie of manipulatie.
Kunstmatige situaties Gecontroleerde omgeving (laboratorium) of bepaalde
omstandigheden worden gemanipuleerd om gedrag uit te
lokken.
2. Participerende Observatie waarbij de onderzoeker actief deelneemt aan de onderzoeksgroep. De
observatie grootste uitdaging is de balans tussen observatie (afstand en objectiviteit) en participatie
(nabijheid). De verzameling van data is voornamelijk doormiddel van eld notes
(memo’s).
Een risico is going native: de onderzoeker verliest de scheiding tussen onderzoeker en
deelnemer en verliest daarmee objectiviteit.
fi fifi fi fl fi
