Dit zijn uitgebreide college aantekeningen van alle hoorcolleges + gastcolleges van het vak Forensische gezinspedagogiek: Ontwikkelingspsychopathologie en diagnostiek
Forensische gezinspedagogiek: Ontwikkelingspsychopathologie en diagnostiek
Hoorcollege aantekeningen
Ilse van Meurs - 2024-2025
Hoorcollege 1: Gezinsdiagnostiek in de forensische context
Vak afronden
● cijfer: tentamen (MC & Open) → 30 mc, 1 open, gastcollege (geen vragen over
theorieën besproken in gastcollege over adoptie en pleegzorg)
Diagnostiek
Diagnostiek in de forensische context
- is er sprake van kindermishandeling?
- is er sprake van huiselijk geweld?
- heeft dit kind een ontwikkelingsachterstand?
- hoe ervaart het kind de scheiding?
- kan dit kind beter bij zijn vader of moeder wonen?
- hoe kan het delictgedrag gestopt worden?
Wat heb je als diagnosticus nodig?
● inhoudelijke theorieën over psychopathologie
● kennis over normale en afwijkende ontwikkelingspatronen
● instrumenten en technieken om gedrag in kaart te brengen
● statistische en psychometrische technieken om gegevens te kunnen verwerken
Wat is een diagnose
hoe het gaat met iemand en waarom je denkt dat het zo gaat
1. diagnose = theorie van het individuele geval
2. diagnostiek is niet classificatie (in categorie onderbrengen)
3. een stoornis (DSM-5) is slechts een verzameling van symptomen
● classificeren gebeurt o.b.v. de DSM-5, het is een handboek met categorieën
● classificeren: past iemand in een bepaald hok van symptomen en is het
genoeg om het label eraan te kunnen hangen
Diagnostiek is dus meer gericht op het unieke, Classificatie meer op soortgelijkheid en
overeenkomsten
, ● een bepaalde behandeling kan ‘over het algemeen’ werken, maar in unieke gevallen
hoeft dat niet per se zo te zijn
Classificeren binnen diagnostiek
Input = bestaande kennis → op basis hiervan ga je vragen stellen en hypothesen genereren
Output = eindproduct
DSM-5
● kritiek op DSM-5 vanuit orthopedagogisch perspectief
○ dynamiek van opvoedingsprobleem buiten beeld
○ beschrijvingen voor volwassenen niet altijd van toepassing op kinderen
○ geen aanknopingspunten voor betrekken van positieve kenmerken in
functioneren
laatste versie DSM: is al wat meer dimensioneel; het staat wat meer op een lijn; de ene
persoon met autisme is de ander niet. De mate van ernst kan verschillen
Voordelen dimensioneel
● gedetailleerd beeld van klachten en sterke punten van kinderen
● algemeen: draagt bij aan meer kennis over psychopathologie en onderliggende
mechanismen
● categorieën ingewikkeld vanwege ontwikkelingsvariabiliteit
○ ontwikkelingsvariabiliteit: een kind gaat door ontwikkeling heen op zijn eigen
manier → een kind ontwikkelt zich en dat gaat niet in een stijgende lijn maar
op en neer, soms hangt het ook samen met een ontwikkelingsfase → er is
dus bijvoorbeeld soms een lastige fase; huilfase bij baby’s, neerslachtigheid
in de puberteit
■ klachten kunnen er op verschillende leeftijden heel anders uit zien
● leeftijds-gerelateerde veranderingen in wat normaal of pathologisch is
Dimensioneel en classificatie
op zo’n lijn staat iedereen ergens, bij A herken je helemaal geen symptomen; geen ADHD.
- wie hebben er een classificatie ADHD? → C en D
- wie lijken er meer op elkaar? B en C of C en D → B en C lijken meer op elkaar, maar
dat wordt in het dagelijks leven niet verondersteld
,Hierarchical taxonomy of psychopathology (HITOP)
→ een algemeen problematiek-kenmerk en daaronder hangen alle verschillende symptomen
→ symptomen die vaak samen voorkomen zitten tegen elkaar aan / in hetzelfde hokje
● dit is gebaseerd op correlatie-onderzoeken
→ dit maakt het logischer om mensen met meer klachten te behandelen; veel klachten gaan
hand in hand
→ dit model is dus sowieso dimensioneel; ergens op de schaal kan je proberen te snappen
waar iemand ongeveer is, dit kan door de tijd heen ook schuiven
● dimensioneel
● gebaseerd op groot aantal studies naar samenhang symptomen
● verschillende lagen waarin samenhang steeds breder is
● bovenaan algemene psychopathologie factor (p-factor)
● voordelen
○ minder stigmatiserend
○ meer ruimte voor heterogeniteit
○ transdiagnostische benadering in behandeling → je kijkt verder dan 1 hokje;
je gaat overstijgend denken waarom die klachten zo worden aangedreven en
samen kijken waarop je gaat behandelen. Dat is vaak algemener dan het
protocol voor een bepaalde stoornis
De Diagnostische Cyclus (De Bruyn)
, Er komt een bepaalde aanmelding binnen en dan ga je het rondje linksom maken
● maar niet iedere casus heeft het nodig dat je het hele rondje afloopt → stel een kind
wordt gebeten door een hond en durft sindsdien niet meer naar buiten, maar verder
gaat alles altijd al goed, dan kan je sneller door
1. aanmelding (van ouders, school, instanties)
2. klachten en hulpvragen volgens cliënt (KA) > in gesprek hulpvraag in kaart brengen
3. bepalen type vraagstelling en scenarios
4. bepalen problemen en clusters (PA)
5. hypotheses opstellen en toetsen (VA)
6. interventies bepalen (IA)
Waarom de diagnostische cyclus?
● faciliteert onafhankelijk onderzoek
○ uitgevoerd door verschillende professionals, dezelfde uitkomst
● wetenschappelijk onderbouwde diagnostiek is:
○ hypothesetoetsend
○ controleerbaar
○ herhaalbaar
De Klinische Cyclus
→ je moet je realiseren dat de diagnostische cyclus doorloopt naar de therapeutische cyclus
→ een plan voor hoe je aan de slag gaat, dit uitvoeren en dan evalueren of het heeft
gewerkt → dan kan het weer zijn dat je terug moet als het niet werkt
→ dit is de volledige klinische cyclus (maar dat is teveel voor 1 vak)
Forensische gezinsdiagnostiek
● aanmelder vaak instantie zoals Veilig Thuis
○ dus ook hulpvragen vanuit instantie
● ‘klachten / problemen’ ziet ouder soms niet
● niet alleen focus op kindgedrag, maar ook op gezin
● wie is de cliënt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilsevanmeurs01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.
