College aantekeningen
Hoorcollege aantekeningen Wetenschapsfilosofie en beroepsethiek
Hoorcollege aantekeningen voor het vak Wetenschapsfilosofie en beroepsethiek
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Wetenschapsfilosofie en beroepsethiek hoorcollegesHoorcollege 1
De kennisclips zijn de stof voor het tentamen, vragen insturen en krijg je daar respons op. + PPs
H.bout@conscience.nl
Kennisclip 1
Centrale vraagstelling: wat is het juiste om te doen?
Norm: gedragsregel of handelingsschriF
Waarde: belangrijke nastrevenswaardige eigenschap, ervaringen of principe
Norm is een handeling waarmee je uiHng geeF aan een waarde.
Moraal: geheel van morele normen en waarden dat door een individu of binnen een groep, instelling of
cultuur als een belangrijke richtlijn voor het eigen handelen wordt beschouwd
Is dynamisch en voortdurend in ontwikkeling
Ethiek: wetenschappelijke discipline die systemaHsch reflecteert op de moraal
Persoonssfeer moraal
- RelaHonele normen
- Norm: ‘je mag je vrienden niet laten vallen’
- Waarden: betrouwbaar, loyaliteit, eerlijkheid
- Toepassingsbereik: individuele sfeer
Professionele moraal
- Professionele normen
- Norm: je moet proefdieren goed huisvesten
- Waarde: respect voor eigenwaarde van dieren
Bedrijfsmoraal
- Bedrijfsnormen
- Norm: wij doen alleen zaken met gecerHficeerde leveranciers
- Waarde: eerlijkheid
Publieke moraal (iedereen)
- Publieke moraal: de wet + de gewoonte
- Norm: niet discrimineren
- Waarde: gelijkheid
4 oorzaken voor het ontstaan van een moreel probleem
- Botsende normen
o RelaHonele/persoons normen
o Professionele normen
o Publieke normen
o Bedrijfsnormen
- Verschuivende waarden
- (onverwezenlijkte) idealen
- Nieuwe kennis of feiten
Dus wanneer een moreel probleem? Als jouw beslissing gevolgen heeF voor de rechten, belangen en
wensen van de ander. Wie is die ander? Iedereen die gevolgen ondervindt van de beslissing die genomen
wordt in het probleem, dus ook indirect betrokkenen
Moreel problemaHsch is niet hetzelfde als moreel verwerpelijk (oordeel)
Kennisclip 2
Wanneer heb je een moreel probleem?
,Moreel problemaHsch ≠ moreel verwerpelijk
Patenten: plak er een soort sHcker op en je zegt die kennis is van mij, je moet betalen om die kennis te
gebruiken
In de wetenschap deel je alles, in het bedrijf moet je er voor betalen
ConsequenHalisme: een handeling is goed als de gevolgen ervan goed zijn
Kosten lager dan de baten
- HedonisHsch uHlisme: de natuur heeF de mensheid onder het bestuur gezet van 2 soevereine
meesters: pijn en genot (Jeremy Benthem)
- Wanneer is een handeling goed? Voor wie zijn er nadelige gevolgen? Hoe ga je om met
onzekerheden over de gevolgen?
Deontologie – de gevolgen zijn niet van belang maar de aard van de handeling
- Immanuel kant: op zoek naar de maxime: de kern/aard van de handeling – de intenHe van de
handeling – de kern van de handeling moet juist zijn – als elk raHoneel individu het met de
handeling eens is
- 1ste categorische imperaHef: handel alleen volgens maxime waarvan je zou kunnen willen dat deze
tot universele wet wordt gemaakt (de man niet duwen want dan dood je)
- 2de categorische imperaHef: behandel ieder mens nooit louter als middel, maar alHjd ook als doel
op zich, m.a.w. (met andere woorden) als een autonoom moreel wezen. (een werknemer (stemt
in en krijgt loon) en een slaaf)
- Radicale deontologie kan leiden tot irraHonele regelverheerlijking (man met bijl voor je deur om
je partner te doden – liegen ja of nee?)
Deugdethiek
- Je doet het om dat je het goed bedoelt, het hoeF geen goede handeling te zijn
- Aristoteles: wij zijn een relaHoneel wezen – zolang je ontwikkeld kom je er wel
o Kunnen geen afstand nemen van de situaHe
- Niet wat is het goede om te doen?, maar wat voor mens wil ik zijn?
- Ontwikkelen van een ethisch karakter is essenHeel
- Deugd: karaktereigenschap die volgens Aristoteles essenHeel is om een goed mens te worden
(wijsheid, gemaHgdheid, moed, rechtvaardigheid) – verschilt per persoon
o Laceid ß moed à roekeloos
o NalaHgheid ß verantwoordelijkheid à over bezorgdheid
o Achteloosheid ß toewijding à fixaHe
Ethische ijsberg – zwemmen of roeien?
Grondhoudingen/intuïHe à feiten (normaHef ethische theorie) wat heb ik en hoe wil ik zijn? Steel ik de
boot? à afweging/morele oordeel
Je gebruikt hierbij logische redenen en onderbouwingen
Varkensstress
Deugdethiek: D
Deontologie: A + B
Consequentalisme: C
Jonge deliquenten
Deugdethiek: D
Deontologie: A
Consequentalisme: B – je met hier iets niet doen omdat je dan wat slechts voorkomt + C
Verdieping van kennisclip 2
HedonisHsche uHlisme - consequentalisme
HeeF het nut (geluk)
Een handeling is juist als de consequenHes geluk opleveren (economische groei, minder sterfgevallen)
, Hoe bepaal je het geluksgehalte?, Heb ik t.o.v. iedereen dezelfde plichten t.a.v. het creëren van
geluk? Er zijn meer zaken nastrevenswaardig omwille van zichzelf
PluralisHsche uHlisme - consequentalisme
Nut in termen van: het grootst samengestelde goed, optelling van verschillende intrisieke waarde (= zaken
die omwille van zichzelf van waarde zijn, zoals geluk, gezondheid, trouw)
Hoe beoordelen we of de handeling ‘genoeg’ samengestelds goeds tot stand brengt? Hoe vergelijk
je de verschillende opHes? Appels en peren?
PreferenHe uHlisme - consequentalisme
Een handeling is goed als de wensen van de mensen die de handeling ondergaan, zijn vervuld. Vraag of
het mag
Zijn alle preferenHes het waard om vervuld te worden? Hoe vergelijk, weeg je en prioriteer je
wensen van mensen?
Werkcollege
ConsequenHalisme: consequenHe van de handeling is extreem bepalend
Welke middelen je ook gebruikt het gaat om het achterliggende doel
Welke consequenHe levert mij de meeste bananen op? het goede is het meeste bananen
Kijkt alHjd naar het geluk – maximaliseren van iedereen die geraakt wordt à hedonisHsch uHlisme
Wat levert het meeste geluk op voor iedereen?
Bentham
Deontologie: niet naar het gevolg maar naar de aard/principe achter de handeling (principe)
Je zou moeten vertellen dat diegene vreemdgaat, het gaat niet om de gevolgen maar dat je de
principes volgt
Eerlijk zijn, goede vriend zijn
Immanuel Kant: 2 regels of iets goed is, categorisch imperaHef:
1. Universele wet, dan kunnen we beoordelen of iets goed is, als liegen goed is en
iedereen doet het, heeF het liegen geen zin meer, je kan niet willen dat dit een algemene
wet wordt. Liegen is alHjd moreel verkeerd.
2. Mensen niet als middel maar ook als doel. Niet zomaar op iemand gaan ziken als er
geen stoel is.
Deugdethiek: het juiste midden tussen 2 ondeugden
Aristoteles: niet te veel en niet te weinig.
Neem een rolmodel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper YaraBMW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 85443 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen