Ik heb dit document gebruikt bij het leren van mijn tentamen. Bij het opstellen van dit document zijn de padlets van beide werkgroepen vergeleken en aangevuld met de belangrijkste informatie. Het tentamen was goed te maken met de inhoud van dit document.
Wetenschappelijk redeneren en de gehechtheidstheorie
Werkgroep week 1
Benadering werkvelden gehechtheid
• Gedragswetenschappelijke benadering // gedragswetenschappen
Traditionele manier van gehechtheidstheorie. Mary Ainsworth ‘vreemde situatie theorie’ –
kinderen observeren in een vreemde situatie
• Populair-wetenschappelijke benadering // populair gebruik
Angstig-vermijdend in relatie tussen mensen. Veel boeken over geschreven, probeert een
breder publiek te bereiken.
• Speciaal-psychologische benadering // sociale psychologie
Anxious vs. avoidant / theorie van John Bowbly gebruikt en bekeken hoe dit invloed heeft op
een relatie tussen volwassenen.
• Psychotherapie
• Psychiatrie
• jeugdzorg
Gehechtsheidtrauma – heeft verschillende betekenissen in de bovenstaande 6 werkvelden. IN
praktijkveld wordt op verschillende manieren gekeken naar trauma.
Gehechtheid in de praktijk
• 85% procent van de jeugdbeschermers gebruikt het om een mening te vormen over een gezin
• 65% gebruikt geen instrument om gehechtheid in kaart te brengen
• Meer dan de helft van de jeugdbeschermers vindt dat je informatie over de gehechtheid kunt
gebruiken om een kind uit huis te plaatsen.
• Resultaten in Nederland komen overeen – gehechtheid wordt gevormd op basis van
gesprekken met kinderen, opvoeders, observaties van het kind en ouder-kind interactie.
• Probleem is dat er geen instrumenten zijn voor de praktijk om gehechtheid in kaart te
brengen, enkel wetenschappelijke instrumenten zoals ‘de vreemde situatie theorie’
✓ In de vroege gehechtheidstheorie met name aandacht voor primaire gehechtheid met moeder
en niet met meerdere gehechtheidspersonen.
✓ Sensitief-responsief reageren is belangrijk in een gehechtheidsrelatie, kan dus verschillen
tussen verschillende verzorgers.
✓ Bijna elk kind heeft een gehechtheidsrelatie - de sterkte van de band is niet altijd afhankelijk
van de hechting.
✓ Gedesorganiseerde gehechtheidsrelatie is een risicofactor voor psychopathologie op latere
leeftijd.
✓ Kwaliteit van gehechtheidsrelatie kan veranderen.
✓ Kwaliteit van de gehechtheidsrelatie hoeft niet iets te zeggen over het zorgvermogen van
ouders.
Opbouw vak
Werkcolleges – wetenschappelijke kennis (vergelijkbaar hoorcolleges) // voorbereiden leervragen,
bespreken van leervragen in verschillende rollen
Werkgroepen – vraagstukken uit de praktijk beantwoorden
, Leervragen week 2
Welke benaderingen heeft Bowlby gebruikt als inspiratie voor de gehechtheidstheorie? (H1)
De theorie van Bowbly is geïnspireerd door vier verschillende theorieën. Namelijk de psychoanalytische theorie,
de leertheorie, de cognitieve wetenschappen en de evolutionaire biologie.
Psychoanalytisch (Freud)– gericht op het individu en belang voor familierelaties voor de psychologische
ontwikkeling van eigenwaarde en emotionaliteit. / Kritiek van Bowbly: moet meer gaan over concrete ervaringen
en er is gebrek aan wetenschappelijk bewijs
Leer theorie (Bandura)– Basis zijn instincten uit gehechtheid, hoe die instincten en hechting zich ontwikkeling is
afhankelijk van de feedback op gedrag die je krijgt van je verzorger (modeling). Kind leert door sociale interactie.
Kritiek van Bowbly: Bowbly zag gehechtheidsgedrag als primaire behoefte en niet alleen als iets wat is
aangeleerd.
Cognitieve wetenschap (Piaget)– Interne modellen (verwachtingen) worden bepaald door eerdere ervaringen
met verzorgers. VB: als een verzorger weggaat, verwacht het kind dat de verzorger terugkomt – dit leert het kind
(wordt het interne model genoemd). De interne modellen beïnvloeden verwachtingen van interacties in de
toekomst. Kritiek van Bowbly: te weinig rekening gehouden met de ontwikkeling van het kind zelf en hoe de
interne modellen zich ontwikkelen in de kindertijd.
Evolutionaire biologie (Darwin) – Meest belangrijke theorie, meer specifiek geïnspireerd door een studie
genaamd etiologie (theorie van Lorenz), die zich focust op een studie gedrag responses van dieren. Hechting
wordt gezien als een overlevingsmechanisme (primaire behoefte - vergelijkbaar met honger) en is aangeboren.
Hij paste dit toe op onderzoek met mensen en dat was voor deze tijd heel erg nieuw. Voorbeeld: onderzoek
Harlow met aapjes. Klein zwaktepuntje Bowbly: Alleen maar aandacht voor dieren en niet voor mensen
Met name een mix tussen de psychoanalytische en ethologische ideeën.
Bowlby heeft verschillende omschrijvingen van de term gehechtheid (attachment) gegeven. Wat
bedoelde hij met: gehechtheid in de smalle betekenis van het woord, gehechtheid in de brede betekenis,
en gehechtheidsgedrag? (H1)
Gehechtheid in de smalle betekenis van het woord – opeenvolgende acties en respones met als doel om een
band op te bouwen met de verzorger. Volggedrag van kinderen om nabijheid van verzorger te krijgen (denk aan
huilen). Gehechtheidssysteem: De samenvatting van al dit soort gedragingen. Sociale leertheorie gebruikt voor
dit idee. Technische gehechtheid: Hoe Bowbly het oorspronkelijk heeft bedoeld, heeft betrekking op de smalle
betekenis van het woord.
Gehechtheid in de brede betekenis van het woord – algemene band // emotionele relatie, mogelijk gemaakt
door een concrete of symbolische bron van comfort, intimiteit en vertrouwen. Warme band tussen twee
mensen / kan ook tussen twee volwassenen in een romantische relatie. Zit minder op de
gehechtheidsgedragingen.
Gehechtheidsgedrag – elke vorm van gedrag dat er in resulteert dat een persoon nabijheid bereikt of behoudt
tot een ander individu. Voorbeelden: huilen, vastklampen. Gehechtheidsgedrag stopt wanneer een
gehechtheidspersoon beschikbaar is, dit zie je vooral in veilige gehechtheidsrelaties. Gehechtheidssysteem
wordt los gezien van bijvoorbeeld seksueel/voedingsgedrag. De basisbehoeften zijn net zo belangrijk als de
hechting van een kind bij het opgroeien.
Hoe verschilt gehechtheidsgedrag van baby’s/peuters (6-18 maanden) van gehechtheidsgedrag van
kleuters (3-5 jaar)? (H2)
Van 6 tot 12 maanden heeft een kind voorkeur voor een bepaalde verzorger, gekoppeld aan separatieangst,
wanneer de verzorger gescheiden wordt. Voorzichtigheid in interactie met vreemde. Universeel gegeven,
ondanks dat er individuele verschillen te zien zijn afhankelijk van cultuur en temperament.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisannebol. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,66. Je zit daarna nergens aan vast.
