Inhoudsopgave hoorcolleges
. Introductie tot globalisering
1
2. Kritische reflectie
3. Ontwikkeling, post-ontwikkeling en degrowth
4. Economische globalisering, het wereldwijde industriële voedselsysteem,
en diversiteit in governance
5. De politiek van afval
6. Verstedelijking en ongelijkheid: een mondiaal perspectief
7. Informele economieën en ongelijkheid
8. Een globaal perspectief op klimaatverandering
9. Koolstof, markt, bossen en inheemse volkeren
10.Conflict in een mondiale context
11.Mondiale gezondheid – een wereldwijde kijk op gezondheid
12.Landelijk levensonderhoud, sociale zekerheid en de rol van mobiliteit
O
+ efententamenvragen + antwoorden
+ Samenvatting van alle 12 hoorcolleges
,Hoorcollege 1. (week 1.) Globalisering
Inleiding tot Globalisering
lobaliseringis een complex proces dat op verschillendemanieren gedefinieerd kan
G
worden. Het draait om deintensivering van wereldwijdesociale, economische, en
politieke relaties. Globalisering is zowel een beschrijvendecategorie als een sociaal
geconstrueerde realiteit waarin de manier waarop we over de wereld denken (zoals
ruimtelijke metaforenengeografische verbeeldingen)invloed heeft op sociale
praktijken en uitkomsten. Globalisering omvat niet alleen materiële transformaties, maar
ookideologieënendiscoursendie op verschillendegeografische schalen worden
betwist en gevormd.
Globalisation Fix: Een Complexe Realiteit
et conceptGlobalisation Fixstelt dat globaliseringzowel als oplossing voor
H
economische problemen wordt gezien, maar tegelijkertijd ook als de bron van vele
problemen. Deze tegenstrijdigheid benadrukt dat globalisering geen eenvoudig fenomeen
is, maar eerder een complex en veelzijdig proces met zowel positieve als negatieve
gevolgen. Globalisering is niet alleen materieel, maar ooksociaal geconstrueerd.
Ruimtelijke metaforenengeografische verbeeldingenbeïnvloeden sociale
praktijken en empirische uitkomsten. Depolitiekenmachtvan discursieve mobilisatie
spelen hierbij een grote rol en vormen hoe gebeurtenissen in de werkelijkheid
plaatsvinden.
lobalisering is een verzameling vanwederzijds constitutievetendensendie bestaan
G
uit zowelmateriële transformatieprocessenalstegenbewegingen.Daarnaast
omvat hetbetwiste ideologieën en discoursendie zichop verschillende geografische
schalen afspelen.
Politieke Implicaties van Globalisering
lobalisering heeft belangrijke politieke implicaties. Traditioneel was politieke macht
G
sterk verbonden met nationale grenzen, maar globalisering heeft deze link doorbroken.
Er ontstaan nieuwe lagen van bestuur, zowel binnen als buiten de nationale grenzen.
Multilayered governanceis een belangrijk kenmerkvan de huidige tijd, waarbij
internationale en regionale instellingen een cruciale rol spelen.Politieke autoriteit
wordt steeds meer gedistribueerd over verschillende schalen, van lokaal tot globaal. Dit
betekent dat nationale staten niet langer de enige actoren zijn in de politiek, maar dat
regionale en globale instellingensteeds belangrijkerworden.
Glocalisatie: De Interactie tussen Lokaal en Mondiaal
localisatiebeschrijft de wisselwerking tussen lokaleen mondiale processen. Het
G
concept erkent dat devrije marktnadelen heeft, maarstelt dat volledige sluiting geen
oplossing is. Glocalisatie benadrukt dat lokale contexten van invloed zijn op mondiale
processen en dat goedkope productiemethoden niet per se de beste opties zijn. Dit
fenomeen bevindt zich tussenglobaliseringennationalismein, en benadrukt dat de
wereld zowel op lokaal als mondiaal niveau verbonden is.
,Politiek van Benoeming
epolitiek van benoemingis een belangrijk aspectvan globalisering. Termen zoals
D
'derde wereld'en'ontwikkelingslanden'hebben vaakgeleid totstereotyperingen
onjuiste generalisaties. Modernere termen zoals'GlobalSouth'en
'meerderheidswereld'worden nu gebruikt om landenbuiten de G8 beter te
beschrijven, maar ook deze termen kunnen problematisch zijn vanwege hun
generaliserende karakter. Het is essentieel om bewust om te gaan met de taal die we
gebruiken, zodat we niet onbedoeld een diverse groep landen in één homogene categorie
plaatsen zonder hun verschillen te erkennen.
Globalisering als Oorzaak of Gevolg?
en belangrijke discussie is ofgeografiehet resultaatis van globalisering
E
(globalisering als oorzaak) of dat geografie juistglobaliseringsprocessenverklaart
(globalisering als explanandum). Dit betekent of globaliseringde wereldvorm en
-structuur verandert, of dat de bestaande geografische kenmerken juist bepalen hoe
globalisering verloopt. De empirische uitkomsten van globalisering worden sterk
beïnvloed doorhistorische, politieke, economische,en technologische krachten,
evenals door sociale regelingen. Dit maakt globalisering een complex en veelzijdig
proces waarbij lokale contexten een cruciale rol spelen.
Globalisering: Materieel en Sociaal Geconstrueerd
lobaliseringis niet alleen een materieel proces,maar ook eensociaal
G
geconstrueerdfenomeen. De manier waarop we globaliseringbenoemen en erover
spreken, beïnvloedt hoe het wordt waargenomen en beleefd. De politiek en macht van
discursieve mobilisatiezijn hierbij van groot belang,aangezien de manier waarop
globalisering wordt gepresenteerd directe invloed kan hebben op de werkelijkheid.
Literatuur:
lobalisering, zoals Held et al. (1999) beschrijven, vormt een diepgaande transformatie
G
in de wereld, waarbijsociale, politieke en economischeactiviteitengrenzen
overstijgen en een nieuw niveau van verbondenheid creëren. Dit proces kent
verschillende kenmerken, zoals:
● U itbreiding van Activiteiten: Mensen en goederen bewegensteeds meer over
grenzen heen, wat leidt tot een groeiende onderlinge afhankelijkheid tussen
landen.
● Versnelling van Communicatie: Technologische innovaties,zoals internet,
maken het mogelijk dat informatie, ideeën en mensen sneller de wereld
rondgaan.
● Invloed op Lokale Gebeurtenissen: Wereldwijde veranderingenkunnen nu ook
diepgaande gevolgen hebben voor lokale gemeenschappen.
istorische Migratie en Culturele Diversiteit
H
Globalisering begon met migratie: mensen trokken rond, wat resulteerde in een steeds
grotere culturele diversiteit. Dit stelt landen voor uitdagingen rondomidentiteit en
burgerschap, omdat culturele grenzen vervagen.
, e Rol van Nationale Staten en Politiek
D
Met de komst van internationale samenwerkingsverbanden zoals deEU en VN, wordt
politieke macht steeds meer gedeeld en functioneren staten binnen multilaterale
systemen. Hoewel nationale staten niet verdwijnen, verandert hun rol door multilaterale
samenwerking om gezamenlijke problemen aan te pakken.
conomie en Multinationals
E
Globalisering versterkt de invloed vanmultinationals.Deze ondernemingen opereren
op mondiale schaal en hebben aanzienlijke invloed op nationale economieën, met als
gevolg dat landen kwetsbaarder zijn voor schommelingen in de wereldeconomie.
Tegelijkertijd brengt deze economische verwevenheid kansen, maar ook ongelijkheid
tussen landen en groepen.
ilieu en Mondiale Problemen
M
Problemen zoals klimaatverandering overstijgen grenzen en vereisen mondiale
oplossingen. Hoewel er initiatieven zijn om milieuvervuiling tegen te gaan, blijft de
politieke wil vaak beperkt.
e Uitdaging voor Politiek en Democratie
D
De groeiende invloed van globalisering vraagt om een heroverweging van politieke
structuren en democratieën, zodat deze kunnen inspelen op wereldwijde problemen. De
macht stroomt nu vaak over grenzen heen, wat een uitdaging vormt voor traditionele,
nationale besluitvorming.
ortom, globalisering verandert niet alleen de wereldorde maar ook de manier waarop
K
we politiek bedrijven. Het stelt ons voor de uitdaging om onze politieke systemen aan te
passen aan een dynamische en onderling verbonden wereld waarin zowel de problemen
als de oplossingen de nationale grenzen overstijgen
