Nederlandse samenvatting van het vak Arbeid- en organisatiepsychologie, gegeven op de Vrije Universiteit. Het is een uitgebreide samenvatting, wat gebaseerd is op de hoorcolleges. Gemiddeld hebben wij hier samen een 8.3 voor gehaald.
ARBEIDS- EN
ORGANISATIEPSYCHOLOGIE
GEBASEERD OP DE HOORCOLLEGES
SUMMOROLOGY
ALYSSA EN LAUREN
,Hoorcollege 1 - Gedrag in organisaties
Perspectieven
● Human Resources Management
● HR specialist
● Consultancy
● Onderzoek
200 jaar geleden werden werknemers beloond en gestraft om ze in de juiste richting te sturen. Dit is
extrinsieke motivatie (carrrot and the stick). Maar hoe motiveer je iemand intrinsiek die zijn werk
niet leuk vind? Het is moeilijk om mensen van binnen te motiveren (werknemer v.d. maand bijv.).
Het werkt niet als mensen niet leuk vinden wat ze doen.
Later zijn er nog veel bedrijven die zo denken. Ons idee van behaviorisme werkt alleen als er geen
intrinsieke motivatie is, maar NU is dat anders…
Wat is organisatiepsychologie?
Organisatiepsychologen gebruiken psychologische principes en onderzoeksmethoden om
problemen op de werkplek op te lossen.
→ Het is het kleinere broertje van sociale psychologie.
Geschiedenis
1876-1930
● Cattell = Een van de eerste die d.m.v. testen van mentale vaardigheden ging kijken wat dit
betekent voor je werk.
● Münsterberg = psycholoog in US
● WO I = grote ontwikkeling door testen van soldaten om er achter te komen wie er goed
genoeg voor is. Dit deden ze d.m.v. IQ tests.
Frederick Taylor was een engineer. Dit is ook hoe we vroeger keken naar mensen. Veel termen
komen daarom ook uit de fysieke wetenschappen. We zagen mensen als dingen niet als personen.
We zagen het als een deel van een productieproces.
Hawthorne effect
Hawthorne factory ging onderzoek doen om productiviteit te verhogen. Ze zagen dat als het licht
was bij het werken mensen meer productief werden. Dus meer licht → meer productie.
Maar doe je het licht dan weer van aan naar uit voor de 2e keer dan zag je weer effect. Dan lag het
echte effect alleen niet op het licht maar op aandacht. Als je iemand alleen al aandacht geeft voelen
ze zich al beter. De maat is al een interventie.
Als je vraagt “hoe gaat het?” ben je al aan een interventie aan het uitvoeren, want je geeft iemand
aandacht. Je laat interesse zien. Dit is interessant voor elke social science.
Ook als een werknemer weet dat hij bekeken wordt zal een werknemer zich anders gedragen. Denk
aan de politie die je snelheid meet. Als je weet dat mensen kijken dan weet je dus ook dat je gedrag
gaat veranderen.
Hawthorne effect = Een soort reactiviteit waarbij individuen een aspect van hun gedrag aanpassen
als reactie op hun bewustzijn van observatie.
- als je iets meet moet je er rekening mee houden dat mensen zich anders gedragen.
Dit werd onderdeel van de Human Relations beweging.
Human relations beweging
1
SUMMOROLOGY
,Mensen wilden worden gezien, gerespecteerd worden, niet meer als een onderdeel van een
productieproces.
● Theorieën over motivatie
● Emotionele wereld van de arbeider
● Onderzoek naar arbeidstevredenheid
- 1888 = de eerste mentale test werd hier afgenomen. Het is een jong onderzoeksveld.
- 1e wereldoorlog = een belangrijk
- onderdeel voor het testen en het maken van succesvolle teams
- Hawthorne studies
- 2e wereld oorlog = Menselijke engineering werd belangrijk. De interactie tussen mensen en
machines moest geoptimaliseerd worden
Prestatie
Maximale prestatie = Het prestatieniveau in een bepaald domein, dat men voor een korte periode
op aanvraag kan produceren, als men ervoor kiest maximale inspanning te leveren.
→ Het geeft je het beste, de maximum.
Maar wat je hebt en wat je laat zien is niet altijd hetzelfde!
Typische uitvoering = Dagelijkse prestaties
De relatie tussen typische en maximum prestatie (r)= 0.42
De relatie is er wel, maar het zijn echt wel twee andere dingen.
2
SUMMOROLOGY
, Wordt de relatie tussen typische en maximum prestatie beïnvloed door een 3e factor/ een
mediator?
In sommige situaties is de relatie soms hoger en soms lager. Dit ligt aan de manier waarop je meet
en het soort werk waar je onderzoek naar doet.
Module 1.3: Multi Culturele en interculturele kwesties in I-O-psychologie
Het woord “cultuur” komt oorspronkelijk van de boeren die werkten op het land. Iets concreet werd
gevormd tot iets. Je vormt de grond als een boer. De vorm van de grond is de metafoor van onze
cultuur.
Hofstede zegt dat cultuur de software van de mind iscr.
● Cultuur is het systeem waarin individuen betekenis en gemeenschappelijke manieren delen
om gebeurtenissen en objecten te bekijken. Hoe zie je de realiteit? Dit wordt beïnvloed door
je opvoeding.
Het is niet per se iets wat individueel is. Het is vaak een gemiddelde. Wat maakt een grote groep
anders dan een andere grote groep?
De cultuur geeft je een idee van hoe een grote groep is, en hoe deze verschilt van andere groepen.
Culturele determinanten op de werkplek (Triandis)
Er zijn verschillende soorten dimensies van cultuur. Als we het hierover hebben dan hebben we het
over:
● Global = Kenmerken over de hele wereld (denk aan McDonalds)
● Nationale cultuur = Per land
● Organisationele cultuur = Belangrijk in de psychologie. Elke organisatie heeft een andere
cultuur.
○ Je moet je altijd afvragen of jij past in de cultuur van waar je gaat werken. Het is
namelijk heel moeilijk om een cultuur binnen een organisatie aan te passen.
● Groepscultuur: cultuur tussen groepen
● Individu: dit noemen we meer persoonlijkheden, en dit veranderd niet over de tijd.
● Culturele zelfrepresentatie
3
SUMMOROLOGY
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper summarology. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
