Inleiding in de Psychologie
De hoorcolleges komen aan het eind van het vak, 22 oktober, online. Er
zijn 14 hoorcolleges, veel stof. Daarna nog 1.5 week tot het tentamen.
Gebruik studiehulpjes; definities in de groene boxen, samenvattingen
einde hoofdstukken, oefen MC vragen. Je moet de Engelse termen ook
kennen! Vakjargon
Tentamen
- Meerkeuzevragen
- Tentamenstof opgegeven literatuur + colleges, niet besproken wel
opgegeven, wel besproken stof maar niet uit het boek ook.
College 1 Introduction (2 sept)
Leerdoelen
- Belangrijkste deelgebieden psychologie
- Wat elk deelgebied inhoudt
- Onderzoeksonderwerpen categoriseren in deelgebieden
Psychologie = wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van
menselijk gedrag en mentale processen
- Normaal (voorkomen) abnormaal/afwijkend/ongezond
(behandelen) normaal gedrag
Bij adolescenten is de prefrontale cortex minder goed ontwikkeld,
waardoor de rem minder is. Kind zal andere keuzes maken die volgens
volwassene misschien minder goed lijkt.
- Zwart-wit afbeelding, je kunt er een kandelaar in zien of twee
gezichten die naar elkaar gericht zijn. Dit laat verschillende
perspectieven zien, het is maar net hoe je het bekijkt.
- Wat is je zelfbeeld? Zie je in de spiegel een leeuw of een onzeker
poesje?
Geen kennis over iets leidt ertoe dat dingen niet worden waargenomen.
Interesse in vogels waarnemen vogels. Vb. van jongen uit agrarisch
dorp die naar grote stad verplaatst werd maar het niet waarnam, omdat hij
de kennis niet had.
Waarom wetenschap?
- Verschillen opvoeding twee vaders/moeders. In jaren ’70 heftig
bekritiseerd.
- Verschillende psychologische theorieën spreken elkaar tegen.
, - Onderzoek ’90-nu: even goede ouders, kind functioneert normaal als
kind afkomstig uit traditioneel gezin man/vrouw.
DE VERSCHILLENDE DEELGEBIEDEN VAN DE PSYCHOLOGIE, O.A.
Ontwikkelings-
o Bestudeert hoe en waarom gedrag en mentale processen
veranderen gedurende de levenscyclus van een mens en wat de
gevolgen daarvan zijn.
o Vb. onderzoeken vanaf welke leeftijd bepaalde oefeningen
uitgevoerd kunnen worden.
Onderwijs-
o Bestudeert hoe mensen leren en hoe onderwijs het beste
vormgegeven kan worden.
o Vb. lesstof klassikaal uitleggen of eerst in groepjes zelf laten leren +
vragen laten stellen
Cognitieve-
o Bestudeert mentale processen zoals perceptie, geheugen, leren,
denken, bewustzijn, intelligentie, etc.
o Vb. Hoe maak je een verkeersbord dat snel door mensen goed
geïnterpreteerd kan worden?
Klinische-
o Bestudeert de oorzaken, gevolgen en behandelingen van psychische
stoornissen.
o Op het moment dat het misgaat.
o Vb. Hoe kunnen we het beste een depressieve moeder behandelen?
Met antidepressiva of praattherapie?
Gezondheids- (meer in college 9)
o Bestudeert hoe gedrag en mentale processen de lichamelijke
gezondheid kunnen beïnvloeden, en andersom.
o Vb. moeilijke eters. Het bevorderen van gezond eetgedrag. Of het
gedrag als reactie op een ernstig ziek kind, of het gedrag van de
patiënt zelf.
Persoonlijkheids- (meer in college 4)
o Bestudeert de stabiele karaktereigenschappen van personen en hoe
die samenhangen met bv psychische problemen. (Temperament)
, o Vb. Ene kind wat meer verlegen opgesteld, ander kind nieuwsgierig
opgesteld. Huilgedrag van baby’s.
Sociale-
o Bestudeert hoe mensen elkaars gedrag en mentale processen
beïnvloeden, individueel en in groepen.
o Gaat over meevoelen, empathie. Pestgedrag.
Biologische en neuro-
o Bestudeert hoe het brein en processen in ons lichaam ons gedrag en
mentale processen beïnvloeden, en andersom.
o Vb. invloed van hormonen en veranderingen van persoonlijkheden
door ongelukken/aanpassingen.
o Vb. andersom is na tentamenperiode opeens heel verkouden,
doordat immuunsysteem in elkaar zakt op het moment dat niet
meer nodig is.
Organisatie- (niet zoveel mee binnen pedagogiek)
o Bestudeert hoe de efficiënte, productiviteit en tevredenheid van
werknemers en werkgevers vergroot kan worden.
o Vb. leiding geven, veilige werkomgeving. Ook een verband met
gezinsverband.
Onderzoekers werken vaak in meerdere velden, bv combinatie van sociale-
en ontwikkelingspsychologie.
- Wat is het effect van chaos in het huishouden op de stressniveaus
van ouder en kind en ontwikkeling kind?
- Hoeveel eet je als je gedachteloos of met aandacht eet, een heeft dit
invloed op je glucoseniveaus?
- Heeft de relatie tussen leerkracht en leerling invloed op het
leergedrag en leerprestaties van de leerling?
Boek geeft na elk hoofdstuk expliciet deze verbindingen tussen gebieden
weer.
GEDRAG EN MENTAAL FUNCTIONEREN IN CONTEXT VAN..
- Cultuur
- Land
- Sociaal economische status; opleidingsniveau, werk, inkomen.
, - Geslacht
- Leeftijd
- Religie
- Tijdsgeest
Wilhem Wundt (1879) eerst psychologische onderzoekslaboratorium bij
Universiteit Leipzig. Er bestonden al wel theorieën en filosofieën, maar
geen onderzoek. Eerste onderzoek vooral cognitief; hoe nemen wij de
wereld waar? Daarna meer onderzoek naar gedrag (behaviorisme en
leren)
WETENSCHAP…HOE DAN??
- Vragenlijsten over gedrag of gedachten. Kritisch bekijken, vult men
geen sociaal wenselijke antwoorden in? Weet men echt goed wat ze
denken en doen?
- Cortisolmetingen om stress te meten (speeksel/haar)
- Computertaakje om onbewuste gedachten te meten.
- fMRI om hersenactiviteit te meten
- Behandelingen uitvoeren en toetsen of het werkt
- experiment uitvoeren en gedrag observeren.
EXTRA INFO ALS FEEDBACK OP OEFENVRAGEN
John Watson is één van de grondleggers van het behaviorisme. Het
behaviorisme bestudeert gedrag dat we direct kunnen observeren/zien;
onbewuste conflicten uit de kindertijd vallen daar dus niet onder. Je leest
meer over het behaviorisme op pg 14, en ook op andere plekken in het
boek komt het behaviorisme terug, zoals in de hoofdstukken over
psychische stoornissen (14) en over de behandeling van psychische
stoornissen (15)
De neuropsychologie houdt zich bezig met het menselijk lichaam, maar
bestudeert vooral het brein.
College 2 Learning (6 sept)
DEEL 1: GLOBOPHOBIA/MECHANOPHILIA?
Leertheorie stelt dat gedrag is aangeleerd. Leertheorie zegt leer door de
omgeving. Wat ons overkomt in de omgeving laat ons leren.
Globophobia is angst voor ballonnen. (begrip hoef je niet te weten)
Mechanophilia is seksueel opgewonden raken van mechanische
voorwerpen. Hoe kunnen we dat verklaren?
Sommige angsten kunnen mensen goed begrijpen, andere niet.
