Hoofdstuk 4 Personenrecht
Allen in Nederland vrij en bevoegd zijn tot het genot van burgerlijke rechten -> artikel1:1BW
- Deze vrijheden worden voor sommige groepen personen zoals asielzoeker beperkt,
Maar het uitgangspunt dat discriminatie verboden is blijft overeind.
Rechten van ongeboren kind
Ieder persoon is drager van rechten en plichten -> dit geldt pas wanneer een persoon levend
ter wereld is gekomen.
! artikel 1:2 BW ! maakt het mogelijk dat een kind al voor de geboorte als rechtssubject
word beschouwd.
Vb: het is mogelijk dat een kind van wie een vrouw zwanger is mede-erfgenaam is van een
familielid dat tijdens de zwangerschap overlijdt
Twee beperkingen
Als het kind dood ter wereld komt wordt het geacht nooit te hebben bestaan.
Het kind word alleen als reeds geboren beschouwd als ZIJN belang dat vordert.
Dit belang kan vermogensrechtelijk van aard zijn maar ook
niet-vermogensrechtelijk
Vb: niet-vermogensrechtelijk: ondertoezichtstelling van een nog niet geboren kind -> als
de levenswijze van de moeder tijdens de zwangerschap de ontwikkeling van het
ongeboren kind in gevaar brengt .
Erkenning voor de geboorte is mogelijk, maar tussen foetus en erkenner ontstaat op dat
moment nog geen familierechtelijke betrekking: deze ontstaat pas indien het kind leven
ter wereld komt.
Verwantschap
Bloedverwantschap: is de relatie tussen 2 personen van wie de 1 van de ander afstamt.
Bijvoorbeeld ouder en zoon. Dit heet ook wel rechte lijn. Of 2 personen die niet van
elkaar afstammen maar wel een gemeenschappelijke voorouder hebben. Bijvoorbeeld
broer en zus. Dit heet ook wel zijlijn
Ontstaat door middel van:
- geboorte;
- afstamming van dezelfde voorvader;
- erkenning;
- gerechtelijke vaststelling van het vaderschap;
- adoptie.
,Door adoptie worden de adoptieouders de juridische ouders van het kind en ontstaat er
bloedverwantschap. !Bloedverwantschap is dus niet alleen biologisch bepaald!.
Aanverwantschap: ontstaat door huwelijk of geregistreerd partnerschap. Eindigt niet
door het eindigen van het huwelijk of het geregisterd partnerschap-> Artikel 1:3 lid 3 BW
Eerste graad
(adoptie)ouders;
(adoptie)kinderen.
Tweede graad
grootouders;
kleinkinderen;
broers en zussen.
Derde graad
overgrootouders;
achterkleinkinderen;
neven en nichten (kinderen van broers of zussen);
ooms en tantes (broers of zussen van de ouders).
Vierde graad
betovergrootouders;
achterneven en achternichten (kleinkinderen van broers of zussen);
neven en nichten (kinderen van broers of zussen van de ouders);
oudooms en oudtantes (ooms en tantes van de ouders).
Naamrecht
Verkrijgen en wijzigen voornaam
Een kind heeft de voornaam of voornamen die in zijn geboorteakte zijn opgenomen. De
keuzevrijheid van ouders om een naam te geven worden door twee dingen beperkt.
- Voornamen die ongepast zijn worden niet ingeschreven
- Voornamen die overeenkomen met een bestaande achternaam worden niet
ingeschreven (behalve als het gaat om een geslachtsnaam die tevens als voornaam
wordt gebruikt -> Artikel 1:4 lid 1 en lid 2 BW)
Indien er bij aangifte geen voornamen worden opgeven of de voornamen zijn
ongepast dan zal de ambtenaar van burgelijkestand het kind een of meer voornamen
geven.
Zijn de ouders onbekend (denk aan vondeling) dan neemt de ambtenaar in de
geboorteakte een voorlopige voor- en achternaam op. -> Artikel 1:5 lid 10 BW
Indien bij adoptie de voornamen van het kind niet bekend zijn, stelt de rechter een of
meer voornamen vast. Hij gaat hiertoe over nadat hij de adoptant en het kind, indien
het 12 jaar of ouder is heeft gehoord -> Artikel 1:227 lid 5 BW
,Verkrijgen achternaam Artikel 1:5 BW
Indien het kind slechts een juridische ouder heeft verkrijgt het de achternaam van die
ouder -> artikel 1:5 lid 1 BW
Indien een kind door erkenning (ook van een ongeboren kind)/of door gerechtelijke
vaststelling van het ouderschap een tweede juridische ouder verkrijgt hebben de
ouders samen recht op naamkeuze.
! beperkingen !
Alleen voor het eerste kind kan worden gekozen, dat slechts tussen de achternamen
van de beide ouders gekozen kan worden en dat de gekozen achternaam voor ALLE
volgende kinderen geldt -> artikel 1:5 lid 8 BW
(dit geldt ook als de tweede ouder een moeder is)
Artikel 1:5 lid 3 BW -> betreft twee juridische ouders door adoptie
De wet onderscheidt:
Partneradoptie Het kind er door adoptie een juridische ouder bij
krijgt. Is de regel dat het kind de naam behoudt
die het had, tenzij beide ouders samen kiezen
voor de achternaam van een van de ouders
Regulier adoptie Het kind er door adoptie twee juridische ouders
bij krijgt. Die EN gehuwd zijn EN van
verschillende geslachten dan krijgt het kind de
achternaam van de man, tenzij gezamenlijk
gekozen word voor de achternaam van de
vrouw.
In andere gevallen dus de adoptie zijn wel
gehuwd maar van zelfde geslacht of niet gehuwd
etc. Behoudt het kind de naam die het had, tenzij
beide adoptanten gezamenlijk verklaren dat het
kind de achternaam van een van hen krijgt
Indien een kind 16 jaar of ouder is de naamkeuze aan hem of haar. Deze kan zelf
verklaren van welke ouder hij de achternaam zal hebben -> artikel 1:5 lid 7 BW
Indien een van de ouders voorafgaand aan het tijdstip waarop de naamkeuze uiterlijk
moet zijn gedaan, is overleden, kan de andere ouder, indien de naamkeuze nog niet
is gedaan, de betreffende verklaring afleggen -> artikel 1:5 lid 9 BW
Wanneer een wegens zijn lichamelijke of geestelijke toestand onder curatele is
gesteld of wanneer ten behoeve van hem mentorschap is ingesteld, de andere ouder
alleen bevoegd is de naamskeuze te doen.
Wijzigen achternaam
- Mogelijkheid 1: door een erkenning, adoptie of gerechtelijke vassteling van het
ouderschap
- Mogelijkheid 2: de rechter op grond van artikel 1:253t lid 5 of 1:282 lid 7 BW de
achternaam van een kind wijzigen. Kind van 12 jaar of ouder heeft vetorecht.
- Mogelijkheid 3: artikel 1:7 BW
, Dit is mogelijk in een aantal gevallen (de wijziging geschiedt door de koning)
- Onwelvoeglijke of bespottelijke naam
- Veelvoorkomende namen
- Niet-Nederlandse namen
- Onjuiste gespelde namen of Friese namen.
-
! de geslachtsnaam van een minderjarige kan op verzoek van de wettelijke
vertegenwoordiger of pleegouder worden gewijzigd. Een vereiste is dat er sprake moet zijn
van minimaal drie jaar opvoeding en verzorging.!
Voeren van de naam van een ander
Het recht om een naam te voeren kan als eigendomsrecht worden gekwalificeerd maar ook
als persoonlijkheidsrecht. Het maken van inbreuk daarop kan onrechtmatig zijn denk aan de
naam van een ander voeren door de schijn te wekken dat je hem of haar bent of bij die
familie hoort. -> artikel 1:8 BW.
Personen die gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben zijn bevoegd de naam
van de echtgenoot of partner te gebruiken. Deze bevoegdheid blijft bestaan na de
beëindiging van het huwelijk of geregistreerd partnerschap zolang de persoon geen nieuw
huwelijk of geregistreerd partnerschap is aangegaan. Als er geen sprake is na de beëindigen
van de relatie dan kan de rechtbank de voormalige echtgenoot of partner deze bevoegdheid
ontnemen.
Woonplaats
Onderscheidt tussen:
Werkelijke woonplaats: heeft betrekking op de algemene uitoefening van burgerlijke
rechten en de nakoming van burgerlijke verplichtingen. Dit kan de zelfstandige
(onafhankelijke) woonplaats zijn, maar ook de afgeleide afhankelijke woonplaats.
De zelfstandige woonplaats van een natuurlijk persoon bevindt zich volgens artikel 1:10 lid 1
BW -> te zijner woonstede (zijn vaste woonplek) ! het is niet noodzakelijk dat de persoon
altijd te zijner woonstede verblijft (denk aan vakantie/businnes trips/bezoek etc)
Indien er geen vast woonadres kan worden aangewezen stelt artikel 1:10 lid 1 dat de
woonplaats ter plaatse van zijn werkelijke verblijf is.
Verlies woonplaats artikel 1:11 lid 1 ( opname in een inrichting of een lange
gevangenisstraf is onvoldoende om het verlies van de woonstede aan te nemen)
EN
Gekozen woonplaats: heeft betrekking op bijzondere rechtshandelingen en
rechtsbeschikkingen. Artikel 1:15 BW biedt de mogelijkheid om voor de uitoefening van
bepaalde burgerlijke rechten en het nakomen van bepaalde burgerlijke verplichtingen een
andere woonplaats te kiezen dan de werkelijke woonplaats. Twee onderverdelingen
- Noodzakelijk gekozen woonplaats (verplicht door de wet)
- Vrijwillig gekozen woonplaats (zitten meer voorwaarde aan zie artikel 1:15)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmyvandenboogaard7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,48. Je zit daarna nergens aan vast.