ollege 1
C
Door te meanderen zijn er nieuwe stroomsnelheden → plantgroei → opknappen systeem
Door economische groei;Living Planet Index (LPI)gedaald
Ecological footprint:hoeveelheid biologisch productiefland en water dat nodig is voor voorziening
van ecologische resources en services;
➔ voedsel, vezels, hout, bouwland en land waarmee CO2 geabsorbeerd kan worden om de
verbranding van fossiele brandstoffen mee te compenseren
Duurzaamheid:activiteit kan gecontinueerd of herhaaldworden in voorziene toekomst
Probleem overbevolking:
- grootte populatie
- groeisnelheid
- verspreiding/urbanisatie
- leeftijdsverdeling
- behoefte aan en verdeling van resources (voedsel, drinkwater, e.d.)
Fundamentele vergelijking ecologie:ΔN = B - D (+I - E)
- Change inNu
mber of a population =Births -Deaths(+Immigration +Emigration)
9e eeuw Westerse wereld: sterftecijfer daalt sneller dan geboortecijfer → later ook in
1
ontwikkelingslanden
Nu: meer dan exponentiële groei, reductie geboortecijfers niet voldoende, ook kijken naar
leeftijdsopbouw
Carrying capacitywereld afhankelijk van aannames
Belangrijk component draagkracht isnatuurlijke resources:vis/wild, hout, gewassen, zoet water
Voorbeeld: visserij en maximumsustainable yields(= hoeveelheid die geoogst kan worden zonder dat
populatie daalt)
Er is altijd intraspecifieke concurrentie = verschillende soorten gebruiken zelfde resources
Voordelenmonocultures:makkelijke oogst, maximaliseringproductie, controle productie
Nadelen: gevoeligheid ziektes en plagen, bodemerosie, watervervuiling
Plaag:soort die voor mens ongewenst is; kunnen 50%van oogst consumeren/onbruikbaar maken
Chemische pesticidenvoor bestrijding op korte termijn,vaak niet selectief genoeg (natuurlijke
vijanden plaag ook gedood), resistentie-opbouw bij plaagsoort
Biologische controle:introductie natuurlijke vijanden
Bescherming milieu van lokaal naar wereldwijd → Parijs verdragen (klimaat), Rio de Janeiro
(biodiversiteit), Montreal (CFK’s, ozonlaag)
, ilieubestrijding meestal symptoombestrijding → pogingen om bij wortel aan te pakken
M
(bevolkingsgroei, fossiele brandstoffen)
Voorwaarden duurzame oplossingen:sociale, economischeen milieudoelstellingen(zie boek)
E lke menselijke activiteit heeft verontreiniging/belasting
Bomen in bos afhankelijk van zaadverspreiding => afhankelijk van diersoorten die dit verspreiden
Droogtes → mensen pompen diep water op → bodem inzakken, zoutwater intrusie → zoetwaterbron
wordt brak
Belangrijk om te bestuderen wat biodiversiteit ons brengt
ollege 2(chapter 4)
C
Mensis onderdeel van natuur en afhankelijk: van natuurlijkeecosystemen (1) voor economisch
belangrijke hulpbronnen en ecologische diensten (2) voor overleving en lange-termijn welvaart en
gezondheid
Ecologieis wetenschappelijke studie vanverspreidingenaantallenvan organismen en van
interactiesdie deze verspreiding en aantallen bepalen→ mens speelt belangrijke rol
Biosfeer:gesloten (!)biologisch systeem dat geheleplaneet omvat; materialen worden gerecycled,
enige bijdrage van buiten is zonne-energie
Biosfeer bestaat uitbiomen(begrensde gebieden) enaquatische leefgebieden
Ecosysteem:systeem dat resulteert uit interactiestussenorganismenenomgeving
- omgeving =abiotische(levenloos; klimaat en edaphic) enbiotische(organismen)factoren
Fundamentele ecologische principes:
- omgevingsfactoren, abiotische factoren kunnen variëren in ruimte en tijd
- organismen hebben een constant intern milieu nodig (homeostase)
- functioneren is alleen mogelijk binnen beperkt tolerantiebereik
- tolerantiebereik verschilt tussen organismen
Organismen verschillen inresource-optimum
Niche:scala aan fysieke en chemische omstandighedenwaaronder een soort kan voortbestaan en
reeks essentiële hulpbronnen die ze gebruikt => rol van organisme in omgeving
Habitat:verblijfplaats van een soort; voldoet aanniche variabelen
Generalistenaanvaarden veel omstandigheden,specialistenniet → specialisten vaak hoger in
performance in optimum, overlevingskans voor specialisten hier dus hoger
Niche variabelen bestaan uit: =definitie niche
- condities;veranderbaar en niet consumeerbaar => temperatuur,pH, zoutgehalte, etc.
, - resources;veranderbaar en consumeerbaar => straling, CO2, water, nutriënten, etc.
Er is concurrentie tussen soorten in zelfde habitat als niches overlappen
Mens is efficiënt in verkrijgen resources en overleven in bepaalde omstandigheden => sterke
competitiekracht door technologie en populatieomvang
Fotosyntheseis basis voor al leven op aarde; omzetCO2 en H20 naar glucose en O2 mbv zon
➔ straling (PAR) belangrijke resource voor groene planten, beperkt deel van spectrum is
bruikbaar
De ronde bladen van naaldbomen kunnen veel straling opvangen
Efficiëntie van fotosynthese is erg laag
Glucose deels gebruikt voor productie biomassa en zetmeel; rest in voedselketen
Trofisch niveau:positie van organisme in voedselketen(1e zijn planten, 2e herbivoren, etc.)
- lengte voedselketen beperkt door energieverlies bij overgang tussen niveaus
Aquatische niveaus van kleine biomassa naar groter => bvb plankton; snel gegeten, standing stock is
klein, wel veel productie
Bottum-up regulation:planten → herbivoren → predatoren;planten beschermen tegen herbivoren
Top-down regulation:predator → herbivoor → planten;predatoren controleren herbivoren en
beschermen vegetatie
Kwa energie ecologisch gezien beter uit als we minder vlees eten (10% regel)
Belangrijke voedselketens:
1. Grazer voedselketens;NPP consumptie door herbivoren,deze weer door carnivoren
2. Decomposer voedselketens;dode dieren en planten enuitscheidingsproducten verwerkt
doordecomposers(bacteriën en schimmels) endetritivoren(kleine ongewervelde dieren)
NPP:netto primaire productie, overblijvend van fotosynthese
Voedselketens zijn oversimplificatie => gebruikvoedselwebben
Voedselketens:transport energie (één richting) ennutriënten (2 richtingen; recyclen)
Nutriënten, stikstof en koolstof gerecycled inglobalebiochemische cycli;mens speelt belangrijke rol
CO2 cycli seizoensgebonden door landmassas;keelingcurvetoont dit => toename CO2 in winter
- er is snelle CO2 cyclus en grote (in reserves)
FACE:free air CO2 enrichment experiments
Hogere trofische niveaus laten lagere groei zien bij voedsel geproduceerd onder verhoogd CO2
➔ nutriënten verdund → voedingswaarde neemt af → herbivoren groeien minder goed
Gevolgen verhoogd CO2: hogere temperatuur, toename NPP, effecten op herbivoren, verlaagde
decompositie organisch materiaal
Stikstofcyclus:78% van atmosfeer (niet lithosfeer!)is stikstof, verbindingen dicht aan elkaar maar
moeten losgetrokken worden om gebruikt te worden (=fixatie)
Denitrificerende bacteriënleven onder omstandighedenwaar geen zuurstof is, ze gebruiken zuurstof
van NO3 om suiker te kunnen verbranden(cyclus inboek lezen:?)
= formule voor nitrogen fixatie
- chemisch = Haber-Bosch process; wapenindustrie
- biologisch = nitrogenase enzyme
Milieuconsequenties:eutrofiëring, N depositie > verliessoortenrijkdom, stikstofuitspoeling, N
depositie > bodemverzuring, deficiënties andere ionen, atmosferisch actieve trace gassen & afname
luchtkwaliteit, gezondheidseffecten mens
