Module: Planmatig en doelgericht werken
Opdracht: Sociologie in de wijk
Naam: [..]
Opleiding: Sociaal werk
School: LOI-hogeschool
Onderdeel 1 van de summatieve opgave sociologie in de wijk
Stap 1: geactualiseerd analyse-instrument; inclusief de toevoeging en onderbouwing/toelichting in
tabel.
Categorie Waarnemingen Aanpassingen/Toelichtingen
Leeftijdsopbouw Veel ouderen in het park, Toevoeging: observeer het aantal ouderen, jongeren en kinderen in de
vooral op bankjes of openbare ruimte. Noteer de aanwezigheid van ontmoetingsplekken
wandelend. Gemiddeld voor ouderen, zoals ontmoetingscentra, en het gebruik van openbare
veel ouderen in de wijk, speelplekken door kinderen. Toelichting: deze toevoeging in lijn met
weinig jongeren onderzoek van (Roelofs & Collard, 2017) dat stelt dat sociale interactie
zichtbaar. Aanwezigheid en beweging onder ouderen gevoelens van eenzaamheid vermindert
van meerdere en de mentale gezondheid bevordert, daarom is het belangrijk om te
ouderencentra en observeren hoe verschillende leeftijdsgroepen sociale interacties
grotere huizen voor aangaan. Buurtactiviteiten zoals gezamenlijke wandelingen en
ouderen. Veel informele ontmoetingen in parken dragen bij aan de versterking van
wandelaars met honden. sociale netwerken in wijken.
Gezondheid Ouderen lijken fysiek Toevoeging: tel het aantal kinderen dat met de auto naar school wordt
mobiel, maar er is een gebracht. Meet deelname van ouderen aan gezondheids- en
gebrek aan fitnessactiviteiten. Houd bij hoeveel apotheken en huisartsenpraktijken
sportfaciliteiten. Oudere er in de buurt zijn en hoeveel mensen deze bezoeken. Toelichting: de
woningen vertonen mobiliteit van kinderen, zoals lopen of fietsen naar school, is een
tekenen van achterstallig belangrijke indicator voor hun fysieke gezondheid (Bakker, Vries,
onderhoud. Er zijn drie Jongert, & Hopman-Rock, 2006). Ouderen die deelnemen aan
apotheken in de buurt en gezondheidsactiviteiten verbeteren zowel hun fysieke als mentale
huisartsen, soms gezondheid, wat belangrijk is in de context van 'healthy ageing' (Beard,
zichtbaar een thuiszorg et al., 2016). Daarnaast bieden het aantal apotheken en huisartsen in
busje. de wijk een indicator voor de toegankelijkheid van gezondheidszorg.
Sociaal Grote verschillen tussen Toevoeging: noteer het percentage sociale huurwoningen versus
Economische goed onderhouden (soms particuliere woningen. Observeer het energielabel van de woningen
status monumentale panden) (indien zichtbaar), en of er energiezuinige renovaties plaatsvinden.
en vervallen woningen. Toelichting: woonkwaliteit en sociaaleconomische status zijn nauw met
Veel elkaar verbonden. Slechte woonomstandigheden, zoals woningen
renovaties/verbouwingen zonder goede isolatie, beïnvloeden de gezondheid negatief (Van den
momenteel bezig en Broeck, 2020). Energie labels en renovatieprojecten geven inzicht in de
zichtbaar bij oudere ongelijkheid in huisvesting en de impact op de gezondheid van
woningen. Huizen met bewoners. Door deze factoren te observeren, wordt een duidelijk beeld
achterstallig onderhoud gevormd van de ongelijkheden binnen de wijk.
hebben mogelijke invloed
op de gezondheid. Veel
werkende mensen naar
verwachting, huizen met
twee auto’s voor de deur.
Veiligheid Hangjongeren in de Toevoeging: documenteer het aantal buurtpreventieprojecten.
avond, zorgen voor een Onderzoek de gevoelens van bewoners over veiligheid en criminaliteit.
, gevoel van onveiligheid Observeer verkeersveiligheidsinitiatieven, zoals oversteekplaatsen en
bij bewoners. Overdag verkeersdrempels. Toelichting: veiligheid is een belangrijke indicator
goed verlicht, weinig voor het welzijn van bewoners. Daarnaast helpt het elkaar
criminaliteit. Er is weinig ondersteunen om het gevoel van veiligheid en verbondenheid in de
verkeerslawaai in de wijk te vergroten. Het onderlinge vertrouwen dat hierdoor ontstaat,
avond/nacht. Veel draagt bij aan een positieve sociale omgeving (Doğan & Vaneker, 2021).
eenrichtingsverkeer Verkeersveiligheid rond scholen en het gebruik van fatbikes vormen
wegen. Gevaar fatbikes actuele zorgen binnen stedelijke gebieden, en het monitoren van
door de middelbare buurtpreventieprojecten en verkeersveiligheidsinitiatieven is cruciaal
school in de wijk. voor het creëren van een veilige omgeving, vooral voor kwetsbare
groepen zoals kinderen en ouderen.
Toegang tot Veel winkels op Toevoeging: meet de bereikbaarheid van winkels en sportfaciliteiten
voorzieningen Mercatorplein, maar (afstand, veiligheid). Observeer specifieke verkeersknelpunten bij
beperkte sportfaciliteiten drukke straten zoals de Koninginnenlaan, zoals het gedrag van
in de wijk. Drukke straten bestuurders en voetgangers. Toelichting: de toegankelijkheid tot
zoals de voorzieningen is belangrijk voor kwetsbare zelfstandig wonende
Koninginnenlaan, ouderen (Sluiter, 2013). Dit benadrukt het belang van gelijke toegang
verkeersproblemen. tot basisvoorzieningen zoals sportfaciliteiten en winkels, die invloed
Mogelijk gevaarlijk voor hebben op de gezondheid en levenskwaliteit. Door de
ouderen, het is een verkeersveiligheid rondom drukke wegen in kaart te brengen, kan
smalle, drukke straat, worden beoordeeld of de toegankelijkheid van deze voorzieningen voor
waar mensen ineens kwetsbare groepen, zoals ouderen en kinderen, voldoende is
stoppen, onverwachtse gewaarborgd.
dingen gebeuren door
auto’s en bestelbusjes.
Sociale cohesie Sterke buurtbanden, veel Toevoeging: observeer de frequentie van buurtactiviteiten en het
buurtactiviteiten en aantal deelnemers. Let op de demografische samenstelling van de
festivals. Beperkte deelnemers (leeftijd, etniciteit). Noteer de percepties van bewoners
interactie tussen over de sociale cohesie. Toelichting: wijkfestivals bevorderen
verschillende culturele bijvoorbeeld niet alleen de gemeenschapszin, maar ook de culturele
groepen. diversiteit binnen de wijk. Het vieren van deze diversiteit biedt
bewoners de kans om hun lokale cultuur te versterken en onderling
begrip te bevorderen, wat sociale cohesie vergroot (Ridder, 2010).
Woningkwaliteit Sommige woningen zijn Toevoeging: noteer het aantal woningen met een energielabel en het
goed gerenoveerd, percentage woningen met zichtbaar achterstallig onderhoud.
andere vertonen tekenen Observeer of er renovatieprojecten in de buurt zijn. Toelichting: de
van achterstallig woonomstandigheden in een wijk zijn een belangrijke indicator voor de
onderhoud. Problemen gezondheid van de bewoners. Slecht geïsoleerde woningen leiden tot
met isolatie, mogelijk gezondheidsproblemen door blootstelling aan kou en vocht. Door
gezondheidsrisico’s. aandacht te besteden aan renovaties en energie labels, kan beter
inzicht worden verkregen in de mate waarin de fysieke leefomgeving
bijdraagt aan een gezond en comfortabel leven voor bewoners.
Daarnaast hebben tijdelijke renovatieprojecten als doel de fysieke
leefomgeving te verbeteren. Dit draagt bij aan een gevoel van trots
onder bewoners, wat positieve effecten heeft op hun gezondheid en
welzijn (Roos, et al., 2020).
Vervuiling Fijnstofproblemen door Toevoeging: verzamel gegevens over luchtkwaliteit en
, verkeersdrukte. Veel fijnstofmetingen. Observeer of er initiatieven zijn voor
auto’s in smalle straten. milieubewustzijn, zoals elektrische laadpalen of
bewustwordingscampagnes. Toelichting: luchtvervuiling in stedelijke
gebieden hebben disproportioneel grote effecten heeft op kwetsbare
groepen, zoals kinderen en ouderen (Van den Bossche, 2022). Fijnstof
en slechte luchtkwaliteit kunnen leiden tot ademhalingsproblemen en
andere gezondheidsrisico’s. Het meten van de luchtkwaliteit en het
observeren van milieubewuste initiatieven zijn daarom van groot
belang om de impact van vervuiling op de gezondheid van
wijkbewoners te monitoren.
Migratie en Beperkte interactie Toevoeging: observeer culturele evenementen in de wijk en het aantal
culturele tussen verschillende deelnemers. Let op de interactie tussen verschillende culturele
diversiteit groepen. Wijk lijkt groepen. Noteer de diversiteit van winkeleigenaren en hun klanten.
homogeen met Toelichting: Sociale interactie tussen verschillende culturele groepen in
voornamelijk autochtone de wijk is een belangrijke factor in het bevorderen van sociale cohesie.
bewoners. Het vieren van deze diversiteit biedt bewoners de kans om hun lokale
cultuur te versterken en onderling begrip te bevorderen, wat sociale
cohesie vergroot (Ridder, 2010).
Cultuur en Dominante norm lijkt Toevoeging: observeer het gedrag van bewoners met betrekking tot
leefstijl respect voor verkeersveiligheid, zoals het gebruik van helmen, kinderzitjes en
verkeersregels en fietslampen. Observeer de omgangsvormen tussen verschillende
omgangsvormen. leeftijds- en cultuurgroepen. Toelichting: normen en waarden die
Stoppen voor het rode worden uitgedragen in het dagelijkse gedrag van bewoners, zoals
licht en elkaar helpen lijkt verkeersveiligheid en omgangsvormen, zijn belangrijk voor de sociale
de gedragen norm. Geen dynamiek in de wijk. Een burgerlijke cultuur, waarin respect en
zichtbare subculturen. veiligheid centraal staan, draagt bij aan een meer samenhangende en
Fietsers zonder helm, veilige leefomgeving (van Caem-Posch, 2008).
ouderen dragen vaak wel
helm.
