Dit document bevat aantekeningen van alle hoorcolleges (1 t/m 7) van het vak Jeugdrecht. Ook bevat dit document een aantal samenvattingen van een aantal artikelen. Zie de inhoudsopgave voor een overzicht van wat dit document bevat.
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1 – Afstamming, gezag en minderjarigheid………………………………..2
Aalders – De rechtspraktijk inzake gezagsbeëindiging vanuit kinderrechtelijk
perspectief……………………………………………………………………………………9
Hoorcollege 2 – Inleiding jeugdbescherming en jeugdhulp……………………………15
Hoorcollege 3 – Jeugdstrafprocesrecht………………………………………………….23
Hoorcollege 4 – Jeugdstrafrecht………………………………………………………….34
De Boer en Bruning – Eerste evaluatie Jeugdwet vanuit juridisch perspectief……...41
Bruning et al. – Kind in proces: van communicatie naar effectieve participatie…….47
Hoorcollege 5 – Jeugdhulp en jeugdbescherming (verdieping)……………………….57
Huls & Hepping – Berechting van 16- en 17-jarigen volgens het volwassenenstrafrecht op
grond van de ernst van het feit: gebrek aan duidelijke
visie…………………………………………………………………………………………..63
Hoorcollege 6 – Vrijheidsbeneming………………………………………………………67
Hoorcollege 7 – Adolescentenstrafrecht…………………………………………………74
,Hoorcollege 1 – Afstamming, gezag en
minderjarigheid
Inhoud hoorcollege:
- Afstamming (vestigen en verbreken van een familierechtelijke betrekking)
- Gezag (verantwoordelijkheid verzorging en opvoeding)
- Minderjarigheid en de positie van de minderjarige in het recht
Familierechtelijke vraagstukken
Afstamming
- Kan een man een kind erkennen verwekt bij een andere vrouw dan de vrouw
waarmee hij getrouwd is? Is niet uitgesloten
- Kan een juridisch vader afstand doen van het ouderschap als hij erachter komt niet
de verwekker te zijn? Kan, maar niet makkelijk
- Hebben grootouders een afdwingbaar recht op omgang met hun kleinkind?
Enerzijds fundamenteel recht, anderzijds moet er rekening gehouden worden met
het belang van het kind
Gezag
- Kun je alleen het gezag hebben/krijgen als je juridisch ouder bent? Nee
- Brengt gezag een financiële onderhoudsplicht en erfrechtelijke aanspraken met
zich mee? Nee, belangrijk gevolg van juridisch ouderschap
- Wie beslist over de toestemming voor een vaccinatie (bij kinderen onder de twaalf
jaar)? Ouder/ouders met gezag
- Kan een jeugdbeschermer een schriftelijke aanwijzing geven aan een ouder zonder
gezag? Nee, de ouder zonder gezag kan niet gedwongen worden
De (rechts)positie minderjarigen
- Wie beslist over toestemming voor een vaccinatie bij minderjarigen van twaalf jaar
en ouder? De minderjarige zelf heeft een belangrijke stem
- Mag je als minderjarige zelf een fiets kopen? Ja, als je toestemming hebt van de
ouders
- Kun je als kind vernietiging van de erkenning verzoeken als je erachter komt dat
de erkenner niet je biologische vader is? Ja, maar wel met een bijzondere curator
- Kun je als minderjarige zelf om een kinderbeschermingsmaatregel verzoeken? Nee
Afstamming – belangrijke kenmerken
Afstammingsrecht: wie staan tot elkaar in familierechtelijke betrekking? Zie art. 1:197
BW: een kind, zijn ouders en bloedverwanten
- Betreft dwingend recht (dus onderlinge afspraken zijn niet rechtens afdwingbaar)
, - Belang van het kind om twee juridische ouders te hebben, ook gelijk maximum,
ondergrens is 1, in ieder geval geboortemoeder
- Rechtszekerheid (levenslange, moeilijk te verbreken band)
- Recht op afstammingskennis (art. 7 IVRK): statusvoorlichting (weten wie in
juridisch opzicht je ouders zijn) en afstammingsvoorlichting (weten van wie je
afstamt in biologische zin). Hoeft niet altijd samen te vallen
Valkenhorst arresten
- Vrouw wordt geboren in een tehuis (Valkenhorst) voor ongehuwde moeders
- Zij wil de identiteit van haar vader weten, moeder en instelling weigert. Gegevens
waren wel beschikbaar
- Hoge Raad: het recht te weten van wie je afstamt behoort tot de kern van het
persoonlijkheidsrecht. Belangrijker dan privacy van degene die niet wilt dat dat
vrijgegeven wordt (de moeder in dit geval)
- Belangenafweging zal normaal gesproken in het voordeel van het kind uitvallen
Juridisch ouderschap
Wie zijn de juridische ouders van het kind?
- Meestal worden de biologische ouders de juridische ouders, maar de sociale ouders
(stiefouder, meemoeder bijv.) kunnen ook de juridisch ouder worden;
- Maximaal twee ouders, zelfs als er drie of meer biologische/sociale ouders
betrokken;
- De wet is lang uitgegaan van een moeder en een vader als juridische ouders, maar
twee moeders kunnen ook beiden juridische ouders van het kind worden
Juridisch ouderschap – verkrijging
Hoe word je juridisch ouder van een kind? (art. 1:198 e.v. BW)
- Door het baren van het kind → moeder is de vrouw uit wie het kind geboren is
- Door in een formele relatie te staan met de geboortemoeder
(getrouwd/geregistreerd partnerschap)
- Door erkenning
- Door gerechtelijke vaststelling
- Door adoptie (geen afstammingsrecht), gebonden aan veel regels en komt in
Nederland weinig voor (binnenlandelijk). In andere landen is dat anders
Juridisch ouderschap van rechtswege
Getrouwd stel/geregistreerd partnerschap op moment geboorte:
- Vrouw - man: moeder en vader worden automatisch juridisch ouder, ook al is hij
niet de biologische vader
- Twee vrouwen: geboortemoeder wordt automatisch juridisch moeder, de
meemoeder alleen als er een onbekende donor is gebruikt. Omdat: heel
aannemelijk dat donor dan geen rol wilt spelen in leven kind, bij bekende donor is
dat niet duidelijk
, - Zo niet: dan moet de meemoeder het kind erkennen of adopteren. Evt. kan ook
de bekende donor het kind erkennen.
Van rechtswege ontstaan ouderschap kan ongedaan worden gemaakt
- De vader: indien hij niet de biologische vader is van het kind
- De moeder: indien zij niet de biologische moeder is van het kind
Voor zowel de vader als de meemoeder geldt dat ontkenning niet mogelijk is als zij kennis
hebben gehad van de zwangerschap en/of hebben ingestemd met de verwekking
Ouderschap door erkenning
Juridisch ouder door erkenning (art. 1:204 BW)
- Erkenning kan voor de geboorte, bij geboorteaangifte of op een later tijdstip
- Procedure: bij burgerlijke stand van gemeente verklaring afleggen (van deze
verklaring wordt een akte opgemaakt en deze wordt ingeschreven in de registers
van de burgerlijke stand)
- Toestemming nodig van kind zelf indien kind 12 jaar of ouder is
- Onder de 12 jaar toestemming moeder
- Vanaf 16 jaar alleen toestemming kind
Bij geen toestemming moeder en/of kind: vervangende toestemming van rechtbank
mogelijk
- Juridisch vaderschap → voor ontvankelijkheid verzoek moet de man:
o de verwekker van het kind zijn (= biologische vader, die kind op natuurlijke
wijze heeft doen ontstaan)
o of de biologische vader, b.v. donorvader, die in een nauwe persoonlijke
betrekking tot het kind staat (= family life art. 8 EVRM → ligt aan
omstandigheden van het geval)
- Toestemming wordt verleend, tenzij:
o dit de belangen van de moeder bij een ongestoorde verhouding met het
kind schaadt
o of de evenwichtige sociaalpsychologische en emotionele ontwikkeling van
het kind in het gedrang komt
Toestemming niet enige voorwaarde, juridisch ouder door erkenning is namelijk niet
mogelijk:
- Als er al twee juridische ouders zijn
- Door persoon die geen huwelijk met moeder van kind mag sluiten vanwege te
nauwe verwantschap (bijvoorbeeld broer en zus)
- Door minderjarige < 16jr
- Bij onder curatele (= handelingsonbekwaam) staan: toestemming kantonrechter
nodig
NB. Erkenning kan ongedaan gemaakt worden. Verzoek kan gedaan worden door de
persoon die heeft erkend of kind zelf
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ravolphen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,18. Je zit daarna nergens aan vast.
