Samenvatting
Samenvatting regeling en motoriek: Hoofdstuk 3: Zintuigelijke waarnemingen
- Vak
- Instelling
Uitgebreide samenvatting regeling en motoriek: Hoofdstuk 3: Zintuigelijke waarnemingen. Afstandsonderwijs VIVES Torhout.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
charlottedebbaut
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting regeling en motoriek3. Zintuigelijke waarnemingen
3.1 Waarnemen van prikkels
Zintuigen geven informatie door over veranderingen in de omgeving,
zodat het zenuwstelsel passende reacties kan coördineren. Elk zintuig
bevat gespecialiseerde receptoren die specifieke stimuli detecteren en
omzetten in zenuwimpulsen die naar de hersenen worden gestuurd voor
verwerking.
Prikkel = een verandering in de uitwendige of inwendige omgeving
Uitwendige prikkel (exteroceptie)
o Meestal bewust
o Bestuurd door hersenschors (grote hersenen)
Inwendige prikkel (interoceptie)
o Meestal onbewust
Uitz: pijnwaarneming vb. buikpijn
o Bestuurd door kernen in hersenstam, kleine hersenen of
tussenhersenen
Zintuig ≠ receptor ≠ zin
Vb. het oog – fotoreceptoren – zien
Speciale zinnen: receptoren zitten op 1 of enkele plaatsen
Reuk, smaak, zicht, gehoor en evenwicht (oor)
Exteroceptie (uitz: evenwicht)
Algemene zinnen: receptoren zitten verspreid
Somatische zinnen
o Ligging: huid, skelet, gewrichten, spieren
o Tast, temperatuur, druk, pijn, proprioceptie
o Exteroceptie (uitz proprioceptie)
Viscerale zinnen
o Ligging: inwendige organen
o Osmo-, pH- , baro- , chemo-, pijn, temperatuur
o Interoceptie
1
,Neurale pathway
Het bewust waarnemen van prikkels, gebeurt in de grijze cortex van de
grote hersenen fantoompijnen
3.2 Soorten Receptoren
Na verlengde blootstelling aan een prikkel, kan een receptor minder
gevoelig worden, waardoor de intensiteit van de waarneming daalt.
Snelle adaptatie:
o Temperatuur Opm: vaak een combinatie van
Trage adaptatie: beiden: reuk
o Pijn
Complete adaptatie:
o Smaak (totale ongevoeligheid)
3.2.1 Indeling van de receptoren naar morfologie
Receptoren kunnen worden ingedeeld op basis van hun structuur:
Vrije zenuwuiteinden: Reageren op pijn en temperatuur.
Omkapselde receptor: Deze hebben een beschermend kapsel en
reageren vaak op druk en tast.
Afzonderlijke cellen: Deze komen voor in specifieke zintuigen,
zoals de fotoreceptoren in het oog en de haarcellen in het oor.
3.2.2 Indeling van de receptoren naar functie
Receptoren worden ook geclassificeerd op basis van het soort prikkels
waarop ze reageren:
Mechanoreceptoren: Detecteren mechanische druk of vervorming
(bijv. gehoor, tast, druk, proprioceptie, evenwicht).
Thermoreceptoren: Reageren op veranderingen in temperatuur.
Chemoreceptoren: Reageren op chemische stoffen (bijv. geur en
smaak).
Fotoreceptoren: Reageren op licht (bijv. zicht).
Pijnreceptoren: pijn
Osmoreceptoren: osmolariteit van het bloed, bloeddruk, pH-
waarde,…
3.3 Somatische zinnen
De somatische zinnen omvatten de zintuiglijke waarnemingen van de huid
en interne lichaamsdelen. Ze spelen een rol in tast, temperatuur, pijn en
proprioceptie (het bewustzijn van lichaamshouding en -beweging).
2
, 3.3.1 Gevoelswaarneming in de huid
De huid bevat verschillende typen receptoren die verantwoordelijk zijn
voor tast, temperatuur en pijn.
3.3.1.1 De bouw van de huid
De huid bestaat uit drie lagen:
Epidermis (opperhuid): De buitenste laag, die vooral bescherming
biedt.
Dermis (lederhuid): Bevat bloedvaten, zweetklieren en talgklieren,
evenals zenuwuiteinden voor tast en pijn.
Subcutis of hypodermis (onderhuid): Bestaat uit vetweefsel dat
dient als isolatie en energieopslag.
Epidermis (Opperhuid) – meerlagig, afgeplat epitheel
De epidermis vormt de buitenste laag van de huid en biedt
een eerste verdedigingslinie tegen invloeden van buitenaf,
zoals bacteriën, virussen en chemische stoffen.
Opbouw:
o De epidermis bestaat voornamelijk uit
keratinocyten, cellen die keratine (eiwit) produceren.
Keratine zorgt voor stevigheid en waterdichtheid van de huid.
Ook voor bescherming tegen wrijving, waterverlies, warmte,
chemische stoffen en micro-organismen. Keratinegehalte stijgt
naar de hoornlaag toe.
o Melanocyten:
Lange uitlopers tussen keratinocyten
Produceren pigment melanine
Functie: beschermen tegen schadelijke Uv-straling
Huidkleur wordt bepaald door dichtheid en verdeling
melanine
o Langerhanscellen:
Soort witte bloedcellen
fFnctie: afweer tegen micro-organismen
o Merkelcellen:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlottedebbaut. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78252 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen