SAMENVATTING
ONTWIKKELINGSPSYCHOL
OGIE
Week 1
Developmental psychology
1-40
Definitie ontwikkeling
Ontwikkeling (development) verwijst naar systematische continuïteiten en veranderingen tussen de
conceptie (wanneer het sperma van de vader de eicel van de moeder binnendringt, waardoor een nieuw
organisme ontstaat) en de dood. De ontwikkelingswetenschappen (developmental sciences) is de studie
van deze verschijnselen en zijn een multidisciplinaire onderneming. Een developmentalnist is iemand die,
ongeacht de discipline, het ontwikkelingsproces probeert te begrijpen.
Aan ontwikkelingsverandering liggen twee belangrijke processen ten grondslag:
1. Rijping (maturation)
Verwijst naar de biologische ontplooiing van het individu volgens de soorttypische biologische overerving
en de biologische overerving van een individu. Eén reden dat wij mensen in veel belangrijke opzichten zo
op elkaar lijken, is dat de erfelijkheid van onze gemeenschappelijke soort ons allemaal door veel van
dezelfde ontwikkelingsveranderingen leidt op ongeveer dezelfde punten in ons leven.
2. Leren
Is het proces waardoor onze ervaringen relatief permanente veranderingen in onze gevoelens, gedachten
en gedrag teweegbrengen. We veranderen als reactie op onze omgeving, vooral als reactie op de acties
en reacties van de mensen om ons heen.
Doelen developmentalists
Drie belangrijke doelstellingen van de ontwikkelingswetenschappen zijn het:
Beschrijven;
Hierbij word het gedrag van mensen van verschillende leeftijden zorgvuldig geobserveerd, waarbij ze
proberen te specificeren hoe mensen in de loop van de tijd veranderen. Om de ontwikkeling adequaat te
beschrijven is het noodzakelijk om zowel te focussen op typische veranderingspatronen als op individuele
variaties in veranderingspatronen.
Verklaren;
,Hierbij hopen de ontwikkelingsdeskundigen vast te stellen waarom mensen zich ontwikkelen zoals ze
doorgaans doen en waarom sommige mensen zich anders ontwikkelen dan anderen. De verklaring
concentreert zich zowel op normatieve veranderingen binnen individuen als op variaties in de
ontwikkeling tussen individuen.
Optimaliseren van de ontwikkeling.
Ten slotte hopen ontwikkelingsdeskundigen de ontwikkeling te optimaliseren door toe te passen wat ze
hebben geleerd in pogingen om mensen te helpen zich in positieve richtingen te ontwikkelen.
Conclusies over het karakter van ontwikkeling
Een continu en cumulatief proces
De menselijke ontwikkeling kan het beste
worden omschreven als een continu en
cumulatief proces. De enige constante is
verandering, en de veranderingen die zich
in elke belangrijke levensfase voordoen,
kunnen belangrijke gevolgen hebben voor
de toekomst.
Een holistisch proces
Ontwikkeling is holistisch, want mensen zijn fysieke, cognitieve en sociale wezens, en elk van deze
componenten van het zelf is gedeeltelijk afhankelijk van veranderingen die plaatsvinden op andere
ontwikkelingsgebieden.
Plasticiteit
Verwijst naar het vermogen tot verandering als reactie op positieve of negatieve levenservaringen. De
loop van de ontwikkeling kan abrupt veranderen als belangrijke aspecten van iemands leven veranderen.
Historische/culturele context
Geen enkel ontwikkelingsportret is accuraat voor alle culturen, sociale klassen of raciale en etnische
groepen. De ontwikkeling wordt ook beïnvloed door maatschappelijke veranderingen: historische
gebeurtenissen zoals oorlogen, technologische doorbraken zoals de ontwikkeling van het internet, en
sociale oorzaken zoals de beweging voor homo- en lesbische rechten. Elke generatie ontwikkelt zich op
zijn eigen manier, en elke generatie verandert de wereld voor de volgende generaties. Alleen door een
historisch/cultureel perspectief aan te nemen kunnen we de rijkdom en diversiteit van de menselijke
ontwikkeling ten volle waarderen.
Onderzoeksmethoden in de ontwikkeling van kinderen en adolescenten
De wetenschappelijke methode
Verwijst naar het gebruik van objectieve en repliceerbare methoden om gegevens te verzamelen met het
doel een theorie of hypothese te testen. Met objectief bedoelen we dat iedereen die de gegevens
onderzoekt tot dezelfde conclusies zal komen, dat wil zeggen dat het geen subjectieve mening is. Met
, repliceerbaar bedoelen we dat elke keer dat de methode wordt gebruikt, deze resulteert in dezelfde
gegevens en conclusies. De wetenschappelijke methode omvat een proces van het genereren van ideeën
en het testen ervan door onderzoeksobservaties te maken. De kern van de wetenschappelijke methode:
een aanhoudende poging om ideeën op de proef te stellen, om ideeën vast te houden die zorgvuldig
verzamelde feiten ondersteunen, en om ideeën op te geven die zorgvuldig verzamelde feiten
tegenspreken.
Een theorie is een reeks concepten en stellingen die bedoeld zijn om een bepaald aspect van de ervaring
te beschrijven en te verklaren. Theorieën genereren specifieke voorspellingen, of hypothesen, over wat
waar zal zijn als we een fenomeen waarnemen dat ons interesseert, die worden getest door middel van
observaties van gedrag, en nieuwe observaties geven aan welke theorieën de moeite waard zijn om te
behouden. Een hypothese is een theoretische voorspelling over een bepaald aspect van ervaring.
Gegevens verzamelen: basisstrategieën voor het vinden van feiten
Wetenschappelijk bruikbare metingen moeten altijd twee belangrijke eigenschappen vertonen: -
1. Betrouwbaarheid: een meting is betrouwbaar als deze consistente informatie oplevert in de loop van
de tijd en voor alle waarnemers.
2. Validiteit: een meting is valide als hij meet wat hij moet meten. Een instrument moet betrouwbaar zijn
voordat het mogelijk valide kan zijn. Toch garandeert betrouwbaarheid op zichzelf geen validiteit.
Methode Definitie Sterktes Zwaktes
Zelfrapportage – Bij het verzamelen van gegevens via - Relatief snelle manier om veel De verzamelde gegevens
interviews en een vragenlijst zet je vragen op informatie te verzamelen. kunnen onnauwkeurig of niet
vragenlijsten papier en vraag je de deelnemers er - Dankzij het helemaal eerlijk zijn, of kunnen
schriftelijk op te reageren, terwijl bij gestandaardiseerde formaat variaties weerspiegelen in de
interviews de deelnemers verplicht kan de onderzoeker directe verbale vaardigheden van
zijn om mondeling te reageren. Als vergelijkingen maken tussen respondenten en het vermogen
de procedure een gestructureerd gegevens die door verschillende om vragen te begrijpen.
interview of een gestructureerde deelnemers zijn verstrekt.
vragenlijst is, worden aan alle
deelnemers aan het onderzoek
dezelfde vragen in dezelfde volgorde
gesteld. Deze methode kan ook
gebruikt worden in het zogenaamde
dagboekonderzoek, waarbij
deelnemers in een dagboek of
notitieboekje reageren op een of
meer gestandaardiseerde vragen.
Zelfrapportage - Dit is een type interview waarbij het - Flexibele methodologie die - De getrokken conclusies
klinische antwoord van een deelnemer op proefpersonen als unieke kunnen onbetrouwbaar zijn
methode elke opeenvolgende vraag (of individuen behandelt. omdat deelnemers niet
probleem) bepaalt wat de - De vrijheid om te onderzoeken allemaal op dezelfde manier
onderzoeker vervolgens zal vragen. kan een hulpmiddel zijn om worden behandeld. - Flexibele
Hoewel deelnemers in eerste ervoor te zorgen dat de sondes zijn gedeeltelijk
instantie vaak dezelfde vragen deelnemer de betekenis van de afhankelijk van de subjectieve
krijgen, bepaalt het antwoord van gestelde vragen begrijpt. interpretaties van de
elke deelnemer wat hem of haar antwoorden van de deelnemer
vervolgens wordt gevraagd. door de onderzoeker.
- Kan alleen worden gebruikt bij
, zeer verbale deelnemers.
Observationele Een methode waarbij de Maakt het mogelijk gedrag te - Waargenomen gedrag kan
methodologieën wetenschapper hypothesen test bestuderen zoals het worden beïnvloed door de
– naturalistische door mensen te observeren terwijl daadwerkelijk voorkomt in de aanwezigheid van de
observaties ze dagelijkse activiteiten natuurlijke omgeving. waarnemer.
ondernemen in hun natuurlijke - Het is onwaarschijnlijk dat
omgeving (bijvoorbeeld thuis, op ongebruikelijk of ongewenst
school of op de speelplaats). gedrag wordt waargenomen
tijdens de perioden waarin
waarnemingen worden gedaan.
Observationele Hierbij wordt elke deelnemer - Biedt een gestandaardiseerde Gekunstelde observaties
methodologieën blootgesteld aan een omgeving die omgeving die elk kind de kans kunnen niet altijd de manier
– het gedrag in kwestie zou kunnen biedt om doelgedrag te weergeven waarop kinderen
gestructureerde veroorzaken en wordt hij vervolgens vertonen. zich in de natuurlijke omgeving
observaties heimelijk geobserveerd om te zien of - Uitstekende manier om gedragen.
hij of zij het gedrag uitvoert. zeldzame of sociaal ongewenste
handelingen te observeren.
Case studies Case studies is een Zeer brede methode die - Het soort verzamelde
onderzoeksmethode waarbij de rekening houdt met veel gegevens verschilt vaak van
onderzoeker uitgebreide informatie gegevensbronnen bij het geval tot geval en kan
verzamelt over het leven van een trekken van gevolgtrekkingen onnauwkeurig of minder eerlijk
individu en vervolgens en conclusies over individuele zijn.
ontwikkelingshypothesen test door deelnemers - Conclusies uit individuele
de gebeurtenissen in de gevallen zijn subjectief en zijn
levensgeschiedenis van de persoon mogelijk niet van toepassing op
te analyseren. Hiervoor kunnen een andere mensen niet
of meer van de hierboven besproken generaliseerbaar.
methodes worden gebruikt.
Casestudies kunnen ook worden
gebruikt om groepen te beschrijven.
Etnografie Etnografie is een methode waarbij Biedt een rijkere beschrijving - Conclusies kunnen vertekend
de onderzoeker de unieke waarden, van culturele overtuigingen, zijn door de waarden en
tradities en sociale processen van waarden en tradities dan theoretische standpunten van
een cultuur of subcultuur probeert mogelijk is in korte de onderzoeker.
te begrijpen door met de leden observationele of - De resultaten kunnen niet
ervan samen te leven en uitgebreide interviewstudies. worden gegeneraliseerd buiten
observaties en aantekeningen te de onderzochte groepen en
maken. settings.
Psychofysiologis Methoden die de relaties meten Nuttig voor het beoordelen van - Kan niet met zekerheid
che methoden tussen fysiologische processen en de biologische basis van de aangeven wat deelnemers
aspecten van het fysieke, cognitieve, ontwikkeling en het voelen of aanvoelen.
sociale of emotionele identificeren van de percepties, - Veel andere factoren dan
gedrag/ontwikkeling van kinderen. gedachten en emoties van degene die wordt bestudeerd,
baby's en peuters die deze niet kunnen een vergelijkbare
mondeling kunnen rapporteren. fysiologische reactie
veroorzaken.
Design Definitie Procedure Sterktes Beperkingen
Correlatie Een type Verzamelt informatie Schat de sterkte en Maakt het vaststellen van
onderzoeksontwerp dat de over twee of meer richting van relaties oorzaak-gevolgrelaties
sterkte van associaties variabelen zonder tussen variabelen in de tussen variabelen niet
tussen variabelen tussenkomst van de natuurlijke omgeving. mogelijk.
aangeeft; Hoewel onderzoeker.
