College 1
weten hoe Descartes brak met de scholastiek
Denken door middel van meditaties: denken van één persoon. Hij nodigde de lezer uit om de
meditatie mee te volgen. bij scholastiek mocht dit niet, er werd daar iets geleerd. Bij Descartes
mocht de lezer meedenken.
de theorieën van Descartes, Locke en Leibniz kennen
Descartes:
- Kennis moest voortkomen uit de individuele geest. Denken moest komen uit een individu.
- Betwijfel alles. De kwade demon kan ons het gevoel geven dat iets zeker is, maar dat het
helemaal niet zeker is. Eén ding waar je niet aan kan twijfelen: ik ben aan het twijfelen, ik
ben aan het denken. Deze zekerheid wordt helder en onderscheiden (het is duidelijk
onderscheiden van een ander idee) genoemd.
- Rationalisme: de geest is het fundament van de kennis.
- Nativisme: er zijn aangeboren ideeën in de geest.
- Primaire kwaliteit (extensie of beweging), secundaire kwaliteit (kleur, geluid, alle rest).
- Empirisch onderzoek van Descartes: dieren hebben geen ziel. Gedrag kun je beschrijven aan
de hand van de fysieke kenmerken, fysiologisch beschrijven.
Locke:
- het verzamelen van kennis overlaten aan mensen die wetenschap bestuderen. Rol van
filosoof is om helderheid te verzorgen over begrippen, zodat wetenschappers experimenten
kunnen uitvoeren en begrijpen.
- Basis van kennis ligt niet in individuele wereld, maar in de buitenwereld. We worden geboren
als een schone lei. Baby’s hebben geen aangeboren ideeën. Tegenovergestelde van
nativisme. Basis komt uit ervaringen. = empirisme.
- Ervaringen: gewaarwordingen en reflecties
Leibniz:
- Monadologie is oplossing voor het lichaam-geest probleem van Descartes. Oplossen door te
zeggen dat er geen twee substanties waren, alleen monaden. Ze hebben geen materie en
geen geest. Alleen energie en waarneming. Oneindig aantal bezielde, strevende deeltjes.
o Eenvoudige monaden (zoals hout), bewuste monaden (dier heeft behalve simpele,
ook bewust), rationele monaden (mensen hebben rationele monaden), God
(oppermonade).
- Het hele spel van monaden is van tevoren bepaald. Nu fysica lijkt meer op Leibniz dan op
Descartes.
- Er zijn wel aangeboren ideeën (zoals perfecte cirkel), die kunnen we niet uit de ervaring
halen. ze zijn niet aangeboren in volgroeide vorm, maar in disposities, ideeën moeten zich
nog ontwikkelen.
weten wat dualisme, nativisme, rationalisme, en empirisme zijn, en die concepten kunnen
toepassen
dualisme:
- Materiële substantie vs. geest substantie.
- Lichaam vs. geest. Interactie tussen beide.
- Descartes: pijnappelklier zorgt voor interactie.
Nativisme:
- Er zijn aangeboren ideeën in de geest.
,Rationalisme:
- De geest is het fundament van de kennis.
Empirisme:
- Alle kennis komt uit ervaringen.
de voornaamste ontwikkelingen in de hersenfysiologie vanaf Gall kennen.
Gall: hersenen zijn verdeel in delen. Hoe groter de bobbels, hoe beter je die functies kan uitvoeren.
Samengestelde, complexe functies zoals liefde en strijdbaarheid. = frenologie
Kritiek van Flourens: afsnijden van hersenen, functies worden minder uitgevoerd maar de functies
vallen niet één voor één weg.
- Reactie Gall: je snijdt te veel weg, logisch dat niet één functie wegvalt.
Broca zorgde voor lokalisatie taal. – persoon Tan.
Wernicke’s theorie van afasie: sensorische afasie: wel kunnen spreken, maar niet begrijpbaar.
Karl Lashley: proefdieren iets leren, vervolgens wegsnijden om te kijken waar het geheugen voor die
taak ligt. Hersenen zijn één geheel.
- Law of mass action: hoe meer je wegsnijd, hoe minder een dier kan, maar niet één specifieke
plek voor bepaalde taak.
- Equipotentialiteit: elk deel van de hersenen kan de functie van ander deel overnemen
Wilder Penfield deed onderzoek naar epilepsie. Nieuwe techniek: niet snijden, maar elektrisch
stimuleren.
Nieuwe technieken: scannen.
kunnen uitleggen wat de drie belangrijkste vragen in de hersenfysiologie zijn
1. Zijn de hersenen één geheel of gedeeld?
2. Hoe maak je de hersenen zichtbaar?
3. Hoe onderzoek je dat terwijl het om mensen gaat?
weten wat de rol van technologie is in de ontwikkeling van de hersenfysiologie
?
, College 2
De besproken filosofie en theorieën in grote lijnen kennen
- Hume: empirisme, radicaler dan Locke. Filosofen verklaren de wereld in oorzakelijke
verbanden; Hume: ‘het enige wat ik waarneem, is geen oorzaak. Ik zie twee waarnemingen,
opeenvolgingen, maar geen oorzaak. Denken in oorzaken is een gewoonte’.
- Kant: noumena en fenomenen: n=dingen in de wereld zoals ze echt zijn. F=zoals de wereld
aan ons verschijnt (is niet hoe het echt is).
o We denken in oorzaken, omdat onze geest zo denkt om Noumena te kunnen
begrijpen.
o Psychologie kan geen echte wetenschap worden.
- Müller: ontdekker van wet van specifieke zenuwenergie.
Vitalisme en mechanisme kunnen beschrijven
vitalisme: levenskracht organiseert fysisch-chemische processen. Levenskracht kan niet als
mechanisme omschreven worden.
wet van behoud van energie: er gaat energie in en energie uit: balans = 0.
Begrijpen hoe de waarnemingstheorieën van Helmholtz, Fechner, en Gestalt-psychologie
samenhangen met de kennisfilosofie van Kant
Waarnemingstheorieën:
- Helmholtz:
o Wet van behoud van energie.
o Meten van zenuwimpulsen.
o Transformatie in drie stappen:
▪ Fysisch: beeld> ervaring
▪ Fysiologisch: hoe kan het dat we kleur waarnemen?> drie verschillende
cellen voor perceptie in retina.
▪ Psychologisch: hoe kan het dat ik diepte zie? Onbewuste gevolgtrekking.
- Fechner:
o Het juist waarneembare verschil kunnen we zien als een juiste eenheid van ervaring.
o Weber: waarneembare verschil is geen absolute grootheid.
- Gestalt-psychologie: het geheel is meer dan de som der delen. Eerst geheel, dan delen.
Samenhangen:
Gaat om waarneming. Noumena vs. fenomenen – hoe kunnen we waarnemen? – waarneembare
verschil. – geheel en delen.
Weten wat de subtractiemethode is
Hoelang duurt een psychisch proces?
- Eerst een taak laten uitvoeren en reactietijd meten.
- Proces toevoegen aan taak en meten hoelang het dan uiteindelijk duurt.
o Dan kan alleen psychisch proces worden gemeten.
Hersenscans zijn voorbeeld van deze methode. Eerst controle taak, kijken welke delen van de
hersenen actief worden. Dan extra taak toevoegen (moeilijker maken), kijken welke delen net iets
anders zijn. Als je dit aftrekt, hoe je de hersengebieden over die alleen bij de extra taak betrokken
zijn.
De experimentele praktijk van Wundt kunnen beschrijven
