Hoofdstuk 19. Leerstoornissen : Dyslexie en dyscalculie
Behandeling
Zoals de diagnostiek is op te vatten als een cyclisch proces, zo is ook het behandelingsproces te
beschrijven als een cyclus, met als hoofdstappen
Verkennende behandelingsanalyse: analyse van condities die positief of negatief van
invloed kunnen zijn op de interventie
Voorspellen van reacties: het opstellen van hypothesen over de directe effecten van de
concrete instructies, gebaseerd op diagnostische informatie enerzijds en kennis over
empirische evidentie voor de aanpak anderzijds
Toetsend behandelen: het uitvoeren (en bijstellen) van de gepande instructie
Evaluatie ten opzichte van het globale doel: voortdurend nagaan in hoeverre de geplande
en behaalde resultaten in overeenstemming zijn met het uiteindelijke doel
De diagnostische cyclus en de behandelcyclus vormen samen de klinische of hulpverleningscyclus,
met per stap de mogelijkheid tot terugkoppeling.
De opbouw van de behandeling
De verkennende behandelingsanalyse is de eerste stap van de behandelingscyclus en bestaat uit
het in kaart brengen van factoren die mogelijk belemmerend of juist faciliterend kunnen zijn tav
het succes van een specifieke interventie. Zowel individuele factoren (leeftijd, intelligentie,
motivatie) als omgevingsfactoren (bereidheid van school om mee te werken, leerproblemen
ouders) zijn hierbij van belang. Het overslaan van deze analyse kan er toe leiden dat een evidence-
based interventie niet werkt. Dit komt niet door de kwaliteit van de behandeling zelf, maar door
het onderschatten van beïnvloedende factoren.
Vervolgens wordt er een voorspelling gemaakt van de te bereiken directe resultaten, rekening
houdend met de empirische kennis uit effectenstudies. Samen met het in derde stap toetsen van
de juistheid van de voorspelling vormt dit het hard van elke interventie. De werkwijze is
vergelijkbaar met de principes van een N=1 design; door systematisch invoeren van een
interventiemaatregel, gecontroleerd nagaan welk effect dit heeft op waarneembaar gedrag. De
laatste stap is de voortdurende evaluatie van het bereikte resultaat tov het gewenste einddoel.
Interventie op individueel niveau is effectiever dan interventie in kleine groepjes (max. 5) en dat is
dan weer effectiever dan remediëring in grote groepen.
Kinderen bij wie dyscalculie/dyslexie is onderkend, kunnen aanspraak maken op extra faciliteiten in
het onderwijs.
Ongeacht het type interventie en doelgroep zijn er een aantal basisvoorwaarde die bijdragen aan
de effectiviteit:
Goede relatie cliënt-behandelaar
Heldere structurering van de interventie
Het systematisch stellen van doelen door de behandelaar in samenspraak met de cliënt
Uitvoering van interventie zoals beoogd
Aantoonbare professionaliteit van de behandelaar
Behandeling van dyslexie
Er is veel empirisch onderzoek bekend mbt effectieve behandeling van dyslexie. Effectieve
behandelingen gaan uit van het principe dat ons schriftsysteem een systematische weergave is van
de klankstructuur van de gesproken taal: de geschreven letters in woorden zijn een redelijke
consistente afbeelding van de klanken. Als die relatie niet onvoldoende bekend is, moet deze
worden ingeoefend. Aparte aandacht verdient het automatiseren van letter- en woordkennis:
directe woordherkenning en het oefenen van snelheid obv herhaald lezen. Voor spelling kan
worden aangesloten bij de min of meer logische spellingsregels (moeilijkheden -d/-t in de ww-
spelling en het schrijven van open/gesloten lettergrepen).
Theoretische oriëntatie kan per type behandeling verschillen. Twee voorbeelden van gebruikte
methodieken die ontwikkeld zijn in Nederland en ondersteund middels empirische evidentie:
Behandelingsmethodiek vanuit psycholinguïstische uitgangspunten: hierbij worden kinderen
stap voor stap getraind in fonologische deelvaardigheden, teken-klankkoppelingen en in
het decoderen van klankzuivere woorden. De methodiek wordt gekoppeld aan het op
tempo inprenten van de associaties tussen tekens en klanken in woorden en aan het
bewust leren gebruiken van contexten en begrip bij het lezen van zinnen en teksten.
Behandeling vanuit neuropsychologische principes: uitgangspunt is dat bij haastige
(radende) lezers de heeft de linkerhemisfeer een dominante rol, terwijl dit bij trage
(spellende) lezers de rechter hemisfeer is. In de behandeling worden de stimuli (letters,
woorden) in het visuele halfveld aangeboden dat contrasteert met de hemisfeer die
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nicolevdheijden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
