Samenvatting artikel Dyslexie: diagnostiek en behandeling. De herziene versie van de brochure van SDN (verplichte literatuur behandeling)
Leij, A. van der (2017). Dyslexie: Diagnostiek en behandeling. De herziene versie van de brochure van de SDN. Orthopedagogiek: Onderzoek en Praktijk, 56, 16-2
Artikel Van der Leij, 2017
Samenvatting en commentaar op de herziene versie van de Dyslexie: Diagnostiek en behandeling
(2016) van de Stichting Dyslexie Nederland (SDN).
Diagnostiek en behandeling van dyslexie (samenvatting brochure)
Definitie
In de DSM-5 is de definitie van dyslexie veranderd. Voorheen was criterium dat er een discrepantie
moet zijn tussen lezen/spellen en de algemene intelligentie, dit is wetenschappelijk niet bewezen.
Het nieuwe kerncriterium van didactische resistentie is iets wat in Nederland al eerder was
opgenomen. Het belang van een goede definitie zat hem vooral in de vraag: ‘wat is het niet?’
Er zijn drie elementen (kerncriteria) die in de onderkennende hypothese moeten worden
onderzocht en van toetsbare standaarden te worden voorzien;
Significante achterstand: prestaties met lezen en spellen bij de laagste 10% van de
normscores
Didactische resistentie: achterstand is persistent in een periode van drie opeenvolgende
meetmomenten zijn, waarvan minimaal twee perioden extra instructie/interventies op
zorgniveau 3 zijn aangeboden. (Dit is naar schatting 20-24 uur; tweemaal 10-12 weken,
een uur per week)
Exclusiefactoren: het IQ moet minimaal boven de 70 liggen (±5 vanwege meetfout).
Andere factoren zijn schoolverzuim en factoren in de thuisomgeving.
Verklarende diagnose
De verklaring betreft onderliggende (cognitieve) tekorten die de kerncriteria van de onderkennende
diagnose ondersteunen en bijdragen kunnen leveren aan de indicerende diagnose. Genoemd
worden neurocognitieve ontwikkelingsstoornissen die hun oorsprong vinden in erfelijkheid en het
functioneren van het brein. Daarnaast zijn er tekorten in het lees- en spelststeem
(procesgerelateerde cognitieve tekorten). Dan volgen de fonologisch bewustzijn, benoemsnelheid,
letterkennis en letter-klankassociaties en de visuele aandachtsspanne (algemene cognitieve
tekorten).
Indicerende diagnose
De werkzame elementen worden benoemd waarin een behandeling moet voorzien, dan wel
consequenties voor het inrichten van het onderwijs. Dit is gebaseerd op de verklarende diagnose,
de analyse van onderwijs- en beroepsbelemmeringen, eventuele comorbiditeit en mogelijke
gevolgen voor psychosociaal functioneren.
Behandeling
Start met het benadrukken dat die evidence-based moet zijn. Opmerkelijk is dat nu pas de term
‘multifactorieel verklaringsmodel’ valt (EF’s en intelligentie). Behandelaar dient eerst daar rekening
mee te houden.
Wetenschappelijke verantwoording
Volgens het multifactorieel verklaringsmodel zijn er meerdere risicofactoren die afzonderlijk of in
interactie met elkaar de kans op dyslexie vergroten.
Rapportage en dyslexieverklaring
Voorwaarden waaraan diagnostisch rapport moet voldoen, zijn net als in de vorige versie duidelijk
beschreven.
Commentaar op brochure
Nadruk op toetsing van cognitieve risicofactoren
In de brochure worden de cognitieve risicofactoren in de wetenschappelijke verantwoording
uitgebreider aan bod gebracht dan in de DSM-5.
Het onderzoek naar de cognitieve verklaringen zijn al jaren onopgelost. In wetenschappelijk
onderzoek zijn verbanden die zich lenen voor simpele diagnostische hypothesetoetsing in de
individuele casuïstiek uitgebleven.
De DSM-5 benadrukt de onduidelijkheid over de cognitieve risicofactoren. Allereerst lijkt de SDN dit
te onderschrijven waarna het toch meerdere pagina’s wijdt aan cognitieve tekorten.
Deze ambivalentie kan leiden tot onduidelijkheid bij psychodiagnosticus, die zal juist op zoek gaan
naar cognitieve tekorten. De brochure geeft zoveel mogelijkheden aan tekorten dat de kans dat de
diagnosticus een tekort vindt aanneembaar is. Echter zijn er bij de bevolking zonder dyslexie ook
tekorten aanwezig op een van de genoemde cognitieve gebieden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nicolevdheijden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
